Weg uit de ratrace met de levensfilosofie Fire: minder werken, meer leven!

De levensfilosofie Fire draait om ontsnappen aan de ratrace: hoe jonger je financieel onafhankelijk bent, hoe minder je móet werken. En die slaat aan. ‘We willen ons leven anders inrichten.’

‘Ik had een supergoede baan, verdiende heel veel geld, maar voelde wel: is dit het?’ zegt Puck Landewé (33), ­oprichter van het platform Fireforwomen.com. ‘Lange ­dagen op kantoor, elke dag in de file staan, mijn salaris uitgeven aan spullen die ik niet nodig had. Dat kan toch niet de bedoeling van het leven zijn, dacht ik. Ik wilde uit die ratrace stappen.’

Landewé las over Fire – de levensfilosofie die staat voor Financial Independence, Retire Early – en berekende dat ze eigenlijk best snel financieel onafhankelijk kon worden. In het kort: ze moest het gat tussen haar inkomsten en uitgaven vergroten en het overgebleven geld investeren. Zodra het maandelijkse rendement de uitgaven overstijgt, ben je in principe financieel onafhankelijk.

De Firebeweging is komen overwaaien uit Amerika. Daar begon het allemaal bij Mr. Money Moustache, een pseudoniem van een Canadees die werkzaam was in de IT en in 2005 op zijn dertigste met pensioen ging. Hij zegt: we overschatten hoeveel geld we nodig hebben om nooit meer te hoeven werken.

De formule die hij gebruikt is eenvoudig: vermenigvuldig je jaarlijkse uitgaven met 25. Als je dat bedrag hebt ­gespaard, kun je ervan leven. Dus: geef je 10.000 euro per jaar uit, kun je met 250.000 euro met pensioen, ongeacht je leeftijd. Want je hebt jaarlijks één 25ste – 4 procent – ­nodig om rond te komen. Na 25 jaar is je spaargeld niet op, want als je je geld investeert, blijft het zich aanvullen, bijvoorbeeld met dividenduitkeringen.

Het doel van Fire is volgens Mr. Money Moustache niet alleen om vroeg met pensioen te kunnen. Het gaat ook om in volledige vrijheid de beste versie van jezelf te kunnen zijn. Ofwel: gelukkig worden. Niet door hard te werken en vast te zitten in de dagelijkse sleur, maar door tijd te creëren om zo de kwaliteit van je leven te verhogen. Daar hoort ook een sober leven bij: voor exorbitante uitgaven is geen ruimte.

Controle hebben

In Nederland zijn de laatste jaren tientallen blogs en podcasts over Fire ontstaan. Op de chatdienst Slack zit een ­Firegroep met ruim 700 leden. De Fire for Women-community telt meer dan 1000 aanhangers. Op internetforum Reddit zijn bijna 20.000 mensen aangesloten bij de groep Dutchfire, waar ze tips uitwisselen over hoe je ‘Fire’ kunt worden. Veel van hen zijn jong en hoogopgeleid.

In Nederland ligt de nadruk voor de meeste mensen niet op zuinig leven en vroeg met pensioen gaan, zoals Mr. Money Moustache bepleit. ‘Dat zijn extreme voorbeelden die het goed doen in de media,’ zegt Lieke Danenberg (36), lid van Fire for Women.

DANENBERG «De meerderheid staat er wat ­relaxter in. Ik wil bijvoorbeeld in balans zijn en controle hebben over mijn financiën. Dat geeft een gevoel van vrijheid. Want voor je dromen is bijna altijd geld nodig: eerder stoppen met werken, minder werken om meer tijd door te brengen met je kinderen, een wereldreis maken, een nieuw huis kopen, iets verbouwen, gaan ondernemen. Hoe meer geld, hoe meer vrijheid, het is een soort zuurstof voor mooie doelen.»

Antropoloog Fanny Parise van de Universiteit van Lausanne, die de Firetrend al jaren volgt, omschreef het eerder in Vrij Nederland zo: Fire is een samenvoeging van twee verschillende trends in de 21ste eeuw: consuminderen en het ideaal van financieel onafhankelijk worden. Hoewel het mooi klinkt – je bevrijden van de consumptiemaatschappij – ziet ze het vooral als bijproduct van een neoliberale wereld.

PARISE «De opkomst van Fire heeft te maken met de druk van de prestatiemaatschappij, de individualisering en de onzekerheid over de toekomst, zoals het gevoel dat je elk moment ontslagen kunt worden, en het afhankelijk zijn van de economische conjunctuur. Dus proberen mensen hun eigen veilige haventje te creëren.»»

Millennials

Dat herkent Wendy Kers (34), die samen met haar man een kleine onderneming runt. Het voelde alsof ze afhankelijk was van de grillen van de economie. Het gaf bijvoorbeeld onrust dat ze niet rondkwamen zonder de kinderopvangtoeslag. Wat als zoiets plots zou wegvallen? Daarom ­besloot ze drie jaar geleden te beginnen met Fire. Het plan: binnen tien jaar de hypotheek en studieschuld aflossen.

KERS «Dat doen we door van één salaris te leven. Met het geld dat we overhouden lossen we extra af, en we beleggen een deel. Als die hypotheek eenmaal is afgelost, hoeven we nog maar 400 à 500 euro per maand binnen te krijgen om rond te komen. Dat geeft rust.»

Het voelt voor Kers niet alsof ze zuinig moet leven.

KERS «Wel zijn we ons meer bewust geworden van levensstijlinflatie. Dus hoe meer je verdient, hoe meer je uitgeeft. Daar willen we niet aan meedoen. We denken goed na over de vraag waar we ons geld aan uitgeven. We betalen liever de studie van onze kinderen dan dat we een nieuwe auto kopen omdat de buurman dat ook doet.»

De Firebeweging spreekt vooral millennials aan, ziet ook Landewé.

LANDEWÉ «De generaties voor ons waren meer van het niet lullen maar poetsen. Hard werken, economische groei. Ze hechtten veel waarde aan een koophuis, vast contract, partner met twee kinderen. Onze generatie wil dat leven niet meer. We zien dat we het ook anders kunnen ­­inrichten. Alleen is daar ironisch genoeg vaak wel geld voor nodig.»

Het gaat dus voor veel mensen niet om een vervroegd pensioen. Ze zoeken naar manieren om hun tijd nuttiger en leuker te besteden. Zoals Mr. Money Moustache zegt: de vrijheid om het beste uit jezelf te halen. Een voorbeeld uit de groep Dutchfire op Reddit: een man van eind twintig die bij de overheid werkt en 3000 euro netto verdient, lost elke maand 500 euro extra af op zijn hypotheek en belegt 500 euro. Wanneer hij financieel onafhankelijk is, gaat hij zijn tijd vullen met hobby’s, vrijwilligerswerk, reizen en veel ­afspraken met vrienden. Want hij heeft geen zin om het hele gezonde deel van zijn leven te moeten ‘verspillen aan werken’.

Iemand anders schrijft lange tijd bezig te zijn geweest met nieuwe spullen kopen, ‘de leegte opvullen’. Hij heeft het roer omgegooid met Fire. Wanneer hij eenmaal financieel onafhankelijk is, wil hij genieten van de natuur en cultuur, reizen en zich nuttig maken voor anderen.

Er zijn mensen die dat combineren met zuinig of sober leven, maar voor de meeste geldt dat niet, zegt ­Danenberg.

DANENBERG «Je ziet vaak dat het inkomen wordt verhoogd, door meerdere inkomensstromen op te zetten. Het moet wel een beetje leuk blijven.»

Een bijbaantje en lenen

Het is overigens niet zo dat je al een groot vermogen nodig hebt om te beginnen met Fire. Ferdi Kabak (21), student Science, business & innovation aan de Vrije Universiteit, heeft een bijbaantje en leent maximaal bij DUO. Dat is bij elkaar zo’n 800 euro per maand. Hij woont nog bij zijn ­ouders, waardoor hij 700 overhoudt. Die investeert hij in stabiele indexfondsen. Hij denkt dat hij rond zijn 35ste ­Fire kan zijn, al is dat geen doel dat in steen is gebeiteld.

En Landewé? Die is over een paar maanden waarschijnlijk financieel onafhankelijk, rond haar 34ste verjaardag. Ze zegde vorig jaar september haar goed betaalde marketingbaan op en kocht haar eerste beleggingspand. Dit jaar gaat ze haar huis – met flinke overwaarde – verkopen en met het geld nog twee à drie beleggingspanden kopen. Dan heeft ze een passief inkomen (uit vastgoedbeleggingen, de beurs en haar bedrijf Fire for Women) dat hoger ligt dan haar uitgaven. Intussen is ze al bijna het hele jaar aan het reizen, en dat blijft ze waarschijnlijk doen, mits de ­wereld dat weer toelaat.

LANDEWÉ «Ik leef nu een heerlijk leven. Ik vind werken leuk, en vooral omdat ik kan werken omdat ik dat wil, niet omdat het moet. Ik ben onafhankelijk en vrij, leef met mijn hand op het hart. Ik wil ooit nog boswachter worden. En dan hoef ik niet te denken: toch maar niet, want het betaalt te weinig. Ik laat me niet meer belemmeren door financiële stress, en dat is heerlijk.»

(Parool)