Weg uit uw kot met Ap Dijksterhuis: 'Je móét reizen om je geest gezond te houden'

Geen citytrips naar New York of excursies door het Braziliaanse regenwoud deze zomer, om over begeleide wandelingen langs de gezelligste vismarktjes van Wuhan nog te zwijgen: net als velen onder u zullen ook wij de komende maanden in en om het huis doorbrengen.

Maar is dat vanuit mentaal-hygiënisch oogpunt wel zo'n goed idee? De Nederlandse hoogleraar psychologie Ap Dijksterhuis, bekend van het veelgelezen boek 'Wie (niet) reist is gek', is stellig.

AP DIJKSTERHUIS «Nee, dat is géén goed idee. Een mens heeft het nodig om zo nu en dan eens op reis te gaan, omdat reizen een belangrijk psychologisch nut heeft: het werkt als een sopje voor de geest. Gedurende het jaar bouw je stress op, die je geest als het ware vuilmaakt. Een vakantie geeft hem een grondige poetsbeurt. En de behoefte aan mentale poetsbeurten is groter dan ooit, omdat iedere generatie meer stress heeft dan de vorige. Je zou kunnen zeggen: 'We slaan onze vakantie maar eens een zomertje over', maar dan loop je als samenleving het risico om, na de corona-epidemie, in oktober met een burn-outepidemie te zitten. Ik ken de cijfers in België niet, maar in Nederland is burn-out nu al volksziekte nummer één.»

HUMO Meer Belgen dan ooit tevoren kiezen deze zomer voor een vakantie in eigen land. U schrijft dat ons referentiekader overhoopgeschud moet worden op vakantie, waardoor we ons wereldbeeld opnieuw moeten indelen. Is dat wel mogelijk op hooguit 200 kilometer van je voordeur?

DIJKSTERHUIS «Ja, zolang je maar dingen doet die je normaal gezien niet doet. Ga een week fietsen in een provincie die je niet goed kent, spendeer een lang weekend in een stad waar je normaal gesproken niet komt. Goed, je wereld wordt niet in die mate op z'n kop gezet als wanneer je drie weken met een rugzak door India zou trekken. Maar in ieder geval heb je toch een béétje het gevoel dat je iets nieuws aan het doen bent, en dat is nou net waar reizen in wezen om draait. Belangrijk is wel dat je je werk achter je laat, wat in eigen land wellicht minder makkelijk is dan aan de andere kant van de wereld.»

HUMO Zelf bent u een doorgewinterde globetrotter, die al meer dan honderd landen heeft bereisd. Hoe lastig vindt u het dat u sinds de lockdown niet meer naar het buitenland mag?

DIJKSTERHUIS «Best lastig. Normaal gesproken zou ik in maart naar Sri Lanka gevlogen zijn, maar tot nog toe ben ik niet verder dan Arnhem geraakt (lacht). Ik heb gisteren wel de trein van mijn woonplaats Nijmegen naar Hilversum genomen, omdat ik voor een talkshow was uitgenodigd. 't Was voor het eerst in een week of zeven dat ik wat verder weg van huis ging, en het voelde als een avontuur aan. Overigens heb ik het verplichte huisarrest wel nuttig gebruikt: terwijl mijn debuutroman 'Bart' nog moet verschijnen, heb ik in een vloek en een zucht nummer twee geschreven, althans een eerste versie ervan. In dit tempo haal ik Herman Brusselmans nog in.»