Sinds 1 juli zijn zaken als plastic bestek en bordjes, plastic wattenstaafjes en plastic rietjes verboden in de hele Europese Unie. Beeld EPA
Sinds 1 juli zijn zaken als plastic bestek en bordjes, plastic wattenstaafjes en plastic rietjes verboden in de hele Europese Unie.Beeld EPA

Wegwerpplastic verboden, frituren zoeken alternatief: ‘Frietjes zullen misschien duurder worden’

Rietjes, bestek en wattenstaafjes van wegwerpplastic zijn sinds dit weekend verboden. Frituren en supermarkten moesten een deel van hun assortiment en verpakkingen vervangen. ‘De kans is groot dat een bakje frietjes duurder wordt.’

Sanne Schelfaut

Sinds 1 juli geldt in de Europese Unie een verbod op sommige kunststofproducten voor eenmalig gebruik. Plastic rietjes of bekers van EPS-schuim (een soort piepschuim) komen vanaf nu niet meer op de markt. Bestaande voorraad mag nog wel worden verkocht. Na 2021 komen daar maatregelen bij: zo moeten producenten gaan meebetalen aan het inzamelen van afval en het opruimen van zwerfafval.

Het gaat erom de hoeveelheid plastic in de oceanen te verminderen. De zogeheten ‘single use plastics’ komen relatief vaak in het water terecht. Jaarlijks stroomt tussen de 5 en 13 miljoen ton plastic de oceanen in.

Natte krant

De maatregel is het gevolg van een twee jaar geleden aangenomen Europese richtlijn die tot doel heeft om de hoeveelheid plastic in de oceanen te verminderen

Heel wat branches hebben door het verbod een alternatief moeten zoeken in de vorm van karton, hout, papier of recyclebaar plastic. Zo zijn de plastic rietjes bij McDonald’s vervangen door papieren exemplaren en de lepeltjes om een McFlurry te eten zijn inmiddels van hout.

Veel klanten moeten behoorlijk wennen aan de nieuwe materialen. Op sociale media laten sommigen weten dat de houten lepels een vieze nasmaak hebben en dat het drinken van een milkshake met een papieren rietje een drama is. ‘Alsof je een natte krant naar binnen werkt.’

Zwarte lijst

Daarom gebruikt Gianmarco Tutone, eigenaar van snackbar Kwalitaria Prinsenland in Rotterdam, papieren rietjes mét een laagje van plastic. ‘Plastic dat prima kan worden gerecycled en dus niet op de zwarte lijst van wegwerpplastic staat. Door deze mix van plastic en papier gebruiken we toch duurzamer materiaal en blijven onze klanten ook blij, want kleffe rietjes is niks.’

In deze branche wordt veel wegwerpplastic gebruikt, zoals bestek, friet- en snackbakjes en rietjes. ‘Maar dat verandert snel. Zo gebruiken we al een tijd geen plastic frietvorkjes en zakjes meer. Die zijn vervangen door hout en papier.’

De bekende friet- en snackbakjes staan niet op de lijst van verboden plastics, maar Tutone verwacht dat dit niet zo blijft. ‘Ook deze bakjes zullen op termijn worden vervangen. Ook wij zijn bezig met een nieuwe verpakkingslijn waarbij karton de hoofdrol speelt. Punt is alleen dat karton drie keer zo duur is als plastic. De kans is groot dat we die kosten zullen doorberekenen. Een bakje frietjes zal zeer waarschijnlijk duurder worden.’

Witte dozen

Dat geldt misschien ook wel voor een afhaalmaaltijd van de Chinees. Een woordvoerder van de Vereniging Chinese-Aziatische Horeca Ondernemers in Nederland laat weten dat de beroemde witte dozen van de afhaalmaaltijden nog wel zijn toegestaan, maar dat er driftig wordt gezocht naar een alternatief. ‘Dat is best lastig, want die plastic bakjes zijn ideaal voor het warm houden van het eten. Vooral voor warme sauzen is het moeilijk om iets anders te vinden. Vaak zijn andere materialen ook een stuk duurder.’

Andere branches, zoals supermarkten en ketens als Hema, Action en Blokker, hebben wegwerpplastic al zoveel mogelijk vervangen door bamboe, hout, papier en andere materialen.

Statiegeld op plastic flessen

In Nederland bestaat al sinds 2006 statiegeld op grote plastic flessen, die je in de supermarkt kan inleveren op dezelfde manier als bierflesjes bij ons. Sinds 1 juli is het systeem er uitgebreid naar kleine plastic flesjes, vanaf 31 december 2022 komen daar ook blikjes bij.

Tot nu toe bestaat statiegeld in België enkel op hervulbare glazen, bierflesjes en hervulbare glazen-en waterflessen in de horeca, maar de roep om uitbreiding klinkt steeds luider. Zo'n 205 gemeenten zijn inmiddels aangesloten bij de Statiegeldalliantie, dat pleit voor een invoering van statiegeld op plastic flessen en blikjes. Uit enquêtes blijkt dat zo'n 8 op de 10 Belgen voorstander is. Ook de meeste politieke partijen pleiten voor verdere uitbreiding.

Vlaams milieuminister Zuhal Demir (N-VA) overlegt met een aantal sectoren over een Zwerfvuilcharter. Het instrument van statiegeld komt daar echter niet in voor. Demir wil eerst de boetes optrekken naar 500 euro en strenger handhaven, maar indien het probleem blijft, sluit ze de invoering van statiegeld niet uit.

(AD)

Reageren op een artikel, uw mening ventileren of een verhelderend inzicht delen met de wereld

Ga naar Open Venster

Op alle artikelen, foto's en video's op humo.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar redactie@humo.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234