Wetenschappers breken zich het hoofd: houdt uw kat wel van u?

Onder wetenschappers is discussie losgebarsten over een prangende vraag: is uw kat eigenlijk wel aan u gehecht?

Absoluut, stelt een Amerikaanse onderzoeksgroep na experimenten met kittens en volwassen katten. Welnee, katten doen maar alsof, stelt een Britse professor op basis van een iets ander experiment.

Aanleiding is een deze week gepubliceerd onderzoek dat vaststelt dat ‘de meeste katten gebonden zijn aan hun eigenaar en ze gebruiken als bron van veiligheid in een nieuwe omgeving’, in woorden van kattenonderzoeker Monique Udell van de Universiteit van Oregon.

Udell voerde een klassiek experiment met katten uit, waarbij het baasje de dieren twee minuten laat wennen aan een vreemde kamer, twee minuten weggaat, en daarna weer terugkomt om te testen hoe de dieren reageren.

De katten reageerden precies als jonge kinderen naar hun moeder of honden naar hun baasje: ongeveer tweederde ging op zijn gemak verder met het verkennen van de omgeving, een op de drie katten kroop weg in een hoekje of juist bij de eigenaar op schoot. Duidelijk bewijs dat katten zich net zo aan hun verzorger binden als honden en kinderen, schrijft Udell met twee collega’s in vakblad Current Biology.

Eigengereid

De Britse hoogleraar veterinaire gedragskunde Daniel Mills van de Universiteit van Lincoln heeft zijn bedenkingen bij het onderzoek. ‘Ze hebben niet gecontroleerd of de katten niet net zo reageren op een vreemdeling’, vertelt de poezenprofessor aan de telefoon vanuit Engeland. Toen Mills dat enkele jaren geleden wel deed, bleken de dieren zich naar vreemden net zo aanhankelijk op te stellen als naar hun baasje.

‘Dat katten bindingen aangaan is logisch, dat doen ze ook met hun moeder’, legt hij uit. ‘Maar het maakt nogal uit of mijn kat van mij houdt, of dat hij van iedereen houdt.’ Eigengereid en ongebonden, zo omschreef de Brit katten destijds dan ook streng in een vakblad. ‘Het kwam me op talloze haatmailtjes te staan’, zucht hij. ‘Mensen horen nu eenmaal het liefst dat hun kat van ze houdt.’

Afkatten

Maar in Amerika laat Udell zich niet zomaar afkatten. Inderdaad, het was beter geweest om ter controle ook een volslagen vreemde bij de kat naar binnen te sturen, erkent haar eerste auteur Kristyn Vitale desgevraagd. Maar wat telt, is de reactie van de kat, vindt ze: die lijkt precies op die van kinderen. ‘En bij een kind gebruiken we het bindingsgedrag naar vreemden ook niet als bewijs dat ze niet gebonden zouden zijn aan hun ouder.’

Aan de faculteit diergeneeskunde in Utrecht deelt gedragsbioloog Claudia Vinke echter de bedenkingen van Mills. ‘Ik vind dit een leuke studie, maar ik zie ook wel de haken en ogen.’ Zo was het beter geweest als Udell ook de band tussen de onderzochte kittens en hun moederpoes had bestudeerd: ‘Belangrijk voor de kwaliteit van de binding later.’

Of uw kat nu wel of niet aan u gehecht is? Vinke durft er haar hand niet voor in het vuur te steken. ‘Er is misschien wel iets meer dan: ik doe het puur voor het voer. Maar katten zijn van nature solitair jagende dieren. Of de kat net zo gehecht raakt aan de mens als de hond, lijkt me sterk.’

© De Volkskrant