'When They See Us' op Netflix legt de middelvinger op de wonden van hedendaags Amerika
Voordat Donald Trump de in 280 lettertekens gegoten geneugten van Twitter ontdekte, liet hij zijn schreeuwerige praat weleens in kranten plaatsen. Zo kocht The Donald op 1 mei 1989 advertentiepagina’s in New Yorks belangrijkste dagbladen om de herinvoering van de doodstraf te bepleiten nadat een jogster gruwelijk mishandeld en verkracht werd in Central Park.
Op dat moment waren vijf onschuldige tieners opgepakt en beschuldigd van de feiten. Hun juridische lijdensweg staat centraal in Ava DuVernays vierdelige miniserie ‘When They See Us’. Gelyncht werden de jongens niet, maar dat verschillende politici en een toen ook al weinig presidentiële vastgoedmagnaat daar wel toe opriepen, heeft zeker niet geholpen bij de rechtszaak waarin de Central Park Five zonder enige vorm van fysieke bewijslast werden veroordeeld tot jarenlange gevangenisstraffen.
Van de met geweld ontfutselde bekentenissen over de onterechte opsluiting tot de moeizame herintegratie, DuVernay filmt met het vuur der verontwaardiging en bespeelt de emoties van haar kijkers met meer onrecht dan hun weke hartjes dragen kunnen. De maakster van de Martin Luther King-biopic ‘Selma’ opent sterk met op het ritme van Special Eds ‘I Got It Made’ en Public Enemy’s ‘Fight The Power’ gemonteerde scènes en daarna weet de geëngageerde regisseuse zelfs in ondervragingskamers en rechtszalen haar visuele cool te bewaren. In aflevering drie bedenkt DuVernay nog ingenieuze manieren om de overgang van haar kindacteurs naar hun volwassen tegenhangers te schetsen, maar gaandeweg verliest ze zich net iets te veel in haar opzichtige poging om zoveel mogelijk traanvocht te doen vloeien. Tegen de tijd dat ze in aflevering vier aan het ergste deel van de zaak wil beginnen, ben je al murw geslagen met een overdosis institutioneel racisme, judicieel opportunisme en menselijk defaitisme.
Het verhaal van de gestolen jeugd van Raymond Santana, Kevin Richardson, Antron McCray, Yusef Salaam en Korey Wise is wraakroepend, alleen lijkt DuVernay soms te vergeten dat het destijds net de luide roep om wraak was die mee aan de basis lag van de gerechtelijke dwaling die ze verfilmt. ‘When They See Us’ is belangrijke televisie die de middelvinger op de wonden van hedendaags Amerika legt, maar het bijwijlen al te melodramatische beroep op maatschappelijk misprijzen creëert eerder littekenvorming dan genezing.
