‘Wie hier begint verdient 1.800 euro. Ik kan echt niet vatten dat niemand hierop afkomt.’ Langs de A12 schreeuwen tientallen bedrijven om personeel

‘Wij zoeken jou!’, ‘Vervolledig ons team’. Wie even gaat roadtrippen langs de A12 tussen Antwerpen en Boom ziet tientallen bordjes en banners met vacatures hangen. Heel wat bedrijven zijn dezer dagen op zoek naar personeel. Personeel dat vaak gewoon niet te vinden is.

“Niets, nul, nada.” Bij Sierschouwen Van Bulck zijn ze de wanhoop nabij. Zaakvoerster Kristien Van Bulck zoekt dringend een servicetechnieker en enkele plaatsers die haarden bij de klanten thuis kunnen installeren. Maar de voorbije maanden kwam geen enkele reactie op die vacatures. Niet één. “De VDAB belde al om te vragen of ze de vacatures mochten schrappen uit hun databank, aangezien er toch niemand op klikt”, zucht ze.

Een gelijkaardig verhaal wat verderop bij Drankenspecialist Albo. Net als bij Van Bulck hangt ook hier een niet te missen bord buiten met vacatures, maar reageert vrijwel niemand. “Ik kan het echt niet vatten”, zegt Crist’l Kuylen, personeelsverantwoordelijke en echtgenote van de zaakvoerder. “Wij leveren drank aan horecazaken en zoeken daarvoor chauffeurs met rijbewijs C en begeleiders die meegaan om de vaten of bakken tot in de kelder van de klant te brengen. Maar die zijn beide gewoon niet te vinden. We kregen één iemand over de vloer, die beweerde goed met een vrachtwagen te kunnen rijden. Maar op dag één had hij al voor meer dan 500 euro schade aangericht.”

Zelf kan ze het maar moeilijk begrijpen. “Het is zwaar werk ja, maar onze mensen hebben een nine to five-job en mogen op vrijdag om 12 uur stoppen. En ze verdienen gemiddeld 1.800 euro per maand netto. We zijn een familiebedrijf, niemand is hier dus een nummer. Tot voor corona werkten mensen hier gemiddeld vijftien jaar. Toen konden we bij een vacature het aantal sollicitaties nauwelijks bijhouden. Ik snap niet wat er mis is. Waar zijn al die werklozen als we ze nodig hebben?”

Bij McDonald’s aan de overkant van de A12 zoeken ze nog een vijftal vaste medewerkers. Ze kunnen zich voorlopig staand houden dankzij jobstudenten, zegt assistent-manager Charlotte Jacobs. “Maar de situatie wordt steeds nijpender. Hier kan een beginnende medewerker nochtans tussen de 1.700 en 1.800 euro netto per maand verdienen, voor een fulltime van 38 uur. Daar zit wel avond- en weekendwerk bij. Maar we begrijpen niet dat niemand hierop afkomt.”

Agressieve advertering

Bij De Decker-Van Riet, een busbedrijf dat vooral als pachter voor De Lijn werkt, heeft Filip Verbinnen, operations manager personenvervoer, net een meeting achter de rug waarin een belangrijke beslissing is genomen. Omdat er zoveel chauffeurs te kort zijn, is besloten om over te schakelen op agressieve advertering via Google en Facebook. “Dat houdt in dat al wie straks ‘chauffeur’ intikt een advertentie van ons te zien krijgt”, zegt Verbinnen. “We moeten iets doen, want advertenties bij de VDAB of een banner zoals hierbuiten hangt werken niet zoals wij zouden willen. Er is ook beslist om de opleiding tot het behalen van een rijbewijs D te financieren, op voorwaarde dat de chauffeur nadien een tijd bij ons blijft.”

Ook hier hetzelfde ongeloof: niemand lijkt interesse te hebben in het mooie werk als buschauffeur. “Onze chauffeurs verdienen nochtans behoorlijk hun boterham”, zegt Verbinnen. “Ze werken 37 uur per week en verdienen zo’n 1.700 à 1.800 euro netto per maand. Een chauffeur die ook overuren doet, kan tot 2.500 euro verdienen.”

Het lijkt wel of er geen werkzoekenden meer zijn, klinkt het langs de A12. Een aanvoelen dat volgens Jan Denys, arbeidsmarktexpert van hr-dienstenverlener Randstad, gewoon ook klopt. “De werkloosheid is nu historisch laag”, legt hij uit. “Voor Vlaanderen spreken we over 3 procent. Eigenlijk komt het erop neer dat het laaghangend fruit op de arbeidsmarkt al lang is geplukt. Al wie makkelijk inzetbaar was, heeft ondertussen werk.”

Dat zorgt ervoor dat bedrijven, zeker op korte termijn, maar weinig mogelijkheden hebben om hun krapte op te vangen. Denys: “Ze kunnen studenten inschakelen bijvoorbeeld, of de eigen gepensioneerden of deeltijds werkenden motiveren om opnieuw of meer te werken. Ook asielzoekers inzetten kan een optie zijn.” Volgens Denys zullen vooral grotere bedrijven de schokken zo kunnen opvangen.

Maar ook die grote bedrijven zuchten en zwoegen om werkvolk te vinden. Bij het industriële concern Altlas Copco hebben ze 180 openstaande vacatures, het gros daarvan voor hun site langs de A12 in Wilrijk. Dat is deels ook goed nieuws. Nu de economie weer aantrekt, is het bedrijf namelijk volop aan het groeien. “De medewerkers die we zoeken zijn onder andere ingenieurs, IT’ers of onderhoudstechniekers. Bij uitstek dus technische STEM-profielen”, zegt communicatieverantwoordelijke Sabine Tilsley. “Maar de instroom van STEM-profielen is gewoon veel te klein. Dus werven we nu voor sommige functies niet-technische geschoolde profielen aan. We selecteren hen op attitude, motivatie en leergierigheid en geven hen intern een volledig opleiding.”

Daar zijn soms echte succesverhalen bij, zegt ze. Monteurs die in een vorig leven in de horeca werkten of als schoonheidsspecialiste. Maar ook die niet-technisch geschoolden vinden gaat moeilijk, zegt Tilsley. “Via reguliere weg komen ze niet vaak bij ons terecht. We proberen via sociale media en videocampagnes een breder publiek aan trekken.”

Young potentials

Wat verderop bij Blue Moon klinkt een gelijkaardig geluid. Het bedrijf dat zich voornamelijk bezighield met de technische ondersteuning van evenementen, vond zichzelf opnieuw uit tijdens de coronacrisis en kon daardoor verder groeien. En dus is er meer personeel nodig. Dat moeilijk te vinden is, zegt managing partner Gregory Buytaert. “We proberen hen te lokken met onze troeven: onze bedrijfscultuur. Dat is volgens ons waar young potentials naar op zoek zijn. We zetten hard in op een gezonde work-life balance, op sport en gezondheid en op opleiding.”

Het tekort aan personeel remt de groei van het bedrijf, maar volgens Buytaert is het duurzamer om goed te zoeken naar personen die een match hebben met het bedrijf. “Als er daardoor nu even een klant minder bediend wordt, dan is dat zo.”

Het is een luxe die niet elk bedrijf zich kan veroorloven. Zowel bij Sierschouwen Van Bulck als bij Drankspecialist Albo hebben ze nu meteen mensen nodig, willen ze niet verder in de problemen komen. Bij Albo hebben ze al noodgedwongen klanten moeten laten gaan. Kuylen: “We hebben een gezond bedrijf, maar wat moet je doen als je de bakken bier niet tot in de kelder krijgt?” Bij Van Bulck gaan de zaakvoerder en verkoper dan maar zelf mee als plaatser.

Hoe dit verder moet, is dus de vraag. Jan Denys ziet de huidige situatie als een trigger voor een verdere digitalisering en automatisering in heel wat bedrijven. Waardoor op termijn minder mensen zullen nodig zijn voor een aantal jobs. “Zonder die zaken zullen we de krapte op de arbeidsmarkt nooit de baas kunnen.”

Maar ook automatisering is vooral iets voor de grote bedrijven. Al zullen de kleinere wellicht kunnen profiteren van een ‘naijleffect’, meent hij. “Verregaande automatisering zal leiden tot herstructureringen in die grote bedrijven. Daardoor zullen ook mensen uitstromen, die dan naar kleinere bedrijven zullen gaan.”

Bovendien moeten we er ook rekening mee houden dat er dit jaar nog heel wat bedrijven gaan kantelen die door overheidssteun kunstmatig in leven gehouden werden. “We schatten dat er voor 2022 daardoor zo’n 50.000 à 60.000 werknemers zullen ‘vrijkomen’. Die kunnen dan weer ingeschakeld worden in andere bedrijven. Maar niets van dit alles is een wonderoplossing.”

(DM)