WikiLeaks oprichter Julian Assange is gearresteerd in Londen: 'Volgens het aantal hits op Google ben ik verantwoordelijk voor tweederde van alle verkrachtingen uit de wereldgeschiedenis'
Julian Assange, de oprichter van WikiLeaks is vandaag gearresteerd in Londen. Zijn arrestatie volgde op het besluit van de Ecuadoriaanse autoriteiten om zijn asielaanvraag af te wijzen en hem uit hun ambassadade in Londen te zetten, waar hij sinds augustus 2012 verbleef. Maar wie is Julian Assange eigenlijk? Humo publiceerde in 2012 een interview met de man.
undefined
(Verschenen in Humo 3727 op 7 februari 2012)
Een paar dagen voor Kerstmis 2011. Julian Assange is net verhuisd naar een nieuwe schuilplek, diep verborgen in het Engelse platteland. Het huis wordt hem ter beschikking gesteld door een WikiLeaksaanhanger. Met z’n twee slaapkamers, grote stenen open haard en terras kan je het bezwaarlijk een stulpje noemen, maar toch is het niks in vergelijking met het landgoed in Norfolk waar Assange de voorbije 363 dagen onder huisarrest zat. Al die tijd zat hij te wachten op de beslissing van de Britse rechter of hij nu wel of niet aan Zweden zou worden uitgeleverd. Daar willen ze hem stevig aan de tand voelen over het vermeende seksuele misbruik van twee Zweedse vrouwen, met wie hij kortstondige relaties onderhield in de zomer van 2010.
Door zijn voortdurende strijd met het gerecht is Assange, veertig intussen, geïsoleerd, platzak en kwetsbaar. (Zijn enige gezelschap tijdens deze kerstdagen zijn zijn personal assistant – de rest van zijn staf is naar huis – en een Jack Russell die tijdens ons gesprek niet van zijn schoot wijkt.)
Nadat eerst twee lagere rechtbanken hadden ingestemd met zijn uitlevering aan Zweden, boog het Britse hooggerechtshof zich vorige week opnieuw over de kwestie. De uitspraak wordt pas over enkele weken verwacht. Tot het zover is, mag hij het land niet uit, waardoor hij zijn stemmetje voor de vijfhonderste aflevering van ‘The Simpsons’ (pas nog raakte bekend dat hij een gastrolletje in de reeks zal spelen als buurman van de familie) hier zal inspreken. Ook als hij niet wordt uitgeleverd, zal hij wellicht een wanted man blijven. Interpol heeft hem een zogenaamde red notice gegeven: in naam van de Zweedse overheid vragen ze om zijn arrestatie zodat hij ondervraagd kan worden ‘in verband met een aantal seksuele misdrijven’. (Ter vergelijking: Kadhafi raakte nooit verder dan een orange notice.) Voor de Amerikaanse regering is hij dan weer een hightechterrorist: zij zijn druk aan het onderzoeken hoe ze de activiteiten van WikiLeaks als een vorm van internationale spionage kunnen bestempelen.
Maar wie is Julian Assange eigenlijk?
In ’t kort: iemand die zich altijd diep betrokken heeft gevoeld bij de wereld en zich daardoor steevast in de nesten werkte. Hij werd geboren in Australië en doorkruiste als kind het hele land met het theatergezelschap van zijn moeder en stiefvader. Nadat hij als tiener de computer had ontdekt – z’n eerste was een Commodore 64 – groeide hij al snel uit tot één van de belangrijkste hackers ter wereld. Hacken deed hij onder de schuilnaam Mendax, wat in het Latijn zoveel betekent als ‘fantastisch leugenachtig’. Op zijn zestiende hackte hij zich een weg naar binnen bij NASA en het Pentagon. Nadat hij betrapt was, hield hij zich op het rechte pad. Maar terwijl hij in de jaren negentig de wereld rondreisde als computerconsulent, bleef hij zijn talent gebruiken om zijn grote ideaal te verwezenlijken: totale vrijheid van informatie.
In 2006 richtte Assange WikiLeaks op, een groep hackers en activisten die wordt gezien als ’s werelds eerste nieuwsorganisatie zonder verankering in één of ander land. Van bij het begin was het de bedoeling om buiten het bereik van de wet te opereren, vitale documenten vast te krijgen en die vervolgens openbaar te maken. Na een aantal kleinere successen liet Assange in april 2010 het Amerikaanse leger op z’n grondvesten daveren, toen hij een video naar buiten bracht waarin een Amerikaanse helikopter in Irak het vuur opent op ongewapende burgers, met verschillende doden tot gevolg.
WikiLeaks ging nog verder: het kwam met duizenden geheime documenten op de proppen over de oorlogen in Irak en Afghanistan. Een internationale storm brak los. De organisatie begon vervolgens met het openbaar maken van zo’n tweehonderdvijftigduizend geheime diplomatieke telegrammen (de actie staat intussen bekend als Cablegate), maar niet lang daarna werd Assange opgepakt: een week met twee vrouwelijke fans in Stockholm, die nadien klacht tegen hem indienden, deed hem in een Engelse gevangenis belanden. Het juridische gevecht om zijn vrijheid houdt intussen al een jaar aan.
Wanneer ik hem ontmoet, zit hij over een laptop gebogen. Hij is bezig met de rechtszaak van Bradley Manning, de vierentwintigjarige Amerikaanse soldaat die ervan beschuldigd wordt de geheime telegrammen gelekt te hebben aan WikiLeaks. Assange laat zich in de zaak vertegenwoordigen door twee advocaten.
– Waarom is WikiLeaks er zo op gebeten om Bradley Manning te verdedigen?
Julian Assange «Manning wordt beschouwd als één van onze bronnen. Los van het feit of het waar is: door wat wij gedaan hebben, heeft hij de voorbije zeshonderd dagen in verschillende militaire gevangenissen doorgebracht. We zijn het hem verschuldigd. »Ik heb ook van mensen in zijn omgeving gehoord dat hij hard wordt aangepakt in de gevangenis, om hem zover te krijgen tegen ons te getuigen.»
– In diplomatieke telegrammen wordt het Amerikaanse onderzoek naar WikiLeaks bestempeld als ‘ongezien qua omvang en aard’. Hoeveel weet jij erover?
Assange «Een groot deel van de Amerikaanse geheime dienst, de FBI, Binnenlandse Zaken en het leger zijn erbij betrokken. Ze hebben de meeste van mijn Amerikaanse vrienden en kennissen gedagvaard om documenten af te leveren. Ze hebben hen ook gevraagd naar hun Twittergegevens, Googleaccounts en internetproviders – dat doen ze op grond van de Patriot Act. Ze proberen ons inbreuken ten laste te leggen op de Spionagewet en de Wet op Computerfraude en misbruik.
»Als het Pentagon z’n zin krijgt, dan schrijft geen enkele Amerikaanse journalist nog ooit over nationale veiligheid.»
– Hoezo?
Assange «Ze proberen de Spionagewet zo te herdefiniëren dat elke communicatie van bronnen neerkomt op samenzwering met het oog op spionage. Het Pentagon heeft ons zelfs openlijk gevraagd om alles wat we ooit over de Amerikaanse regering hebben gepubliceerd of van plan zijn te publiceren te vernietigen, en om ermee op te houden informatie te vragen aan Amerikaanse ambtenaren. »Dat ‘vragen naar informatie’ staat niet in de Spionagewet, maar zij proberen dus een precedent te creëren. Als ze daarin slagen, dan zal geen enkele onderzoeksjournalist in de toekomst nog een vraag kunnen stellen als: ‘Hey, ik heb gehoord dat er een luchtaanval is geweest in Afghanistan, waarbij burgers zijn gedood. Kan ik daar geschreven bewijs van krijgen?’»
– Gezien die verregaande gevolgen is het vreemd dat je niet méér steun krijgt van wat jij ‘de Anglo-Amerikaanse pers’ noemt. In tegendeel: The New York Times en The Guardian, die in het verleden met jou hebben samengewerkt om documenten te publiceren, doen nu hun uiterste best om zich van je te distantiëren.
Assange «De Times liet ons vallen omdat het hen te heet onder de voeten werd. Als Bradley Manning of een andere werknemer van de Amerikaanse regering geheime informatie aan ons doorspeelt, en als wij op onze beurt samen met de Times die informatie wereldkundig maken, dan kunnen ze hén beschuldigen van samenzwering tot spionage. Daar zaten ze heel erg mee.»
– Bill Keller, toenmalig hoofdredacteur van de Times, viel jou persoonlijk aan in een lang artikel, waarin hij vier of vijf keer herhaalde dat WikiLeaks een brón is van de krant, géén partner.
Assange «Keller probeerde zijn eigen vel te redden. En daarbij heeft hij methodes gebruikt die je alleen associeert met riooljournalistiek.
»Veel journalisten van de Times zijn me achteraf komen zeggen hoe beschaamd ze wel waren. Keller niet: hij vertelde hoe tevreden het Witte Huis was dat de Times het WikiLeaks-materiaal niet had gepubliceerd, precies zoals ze gevraagd hadden. En waarom? Om dezelfde reden dat hij het nodig achtte in zijn artikel te schrijven dat ik vuile sokken droeg tijdens het interview: niet om feiten mee te delen, maar om politieke lijnen uit te zetten.»
– De Times zette je neer als een paria, terwijl jij hen ongelofelijk materiaal bezorgd had: ze hebben meer dan honderd telegrammen van Cablegate gepubliceerd.
Assange «Stank voor dank. Ik begrijp de moeilijkheden waarmee ze als Amerikaanse krant te maken krijgen, maar ze hadden er op een betere manier mee kunnen omspringen. Op een bepaald ogenblik hebben ze Manning trouwens omschreven als een zielige, gekke janet.»
VECHTEN VOOR VRIJHEID
– Je eerste scoop was de video waarin een Amerikaanse helikopter het vuur opent op een groep Iraakse burgers. Je was te weten gekomen dat The Washington Post dat materiaal al in z’n bezit had, maar er niks mee had gedaan.
Assange «David Finkel, een reporter van de Post, had die video. Onze bronnen vertelden ons dat hij hem aan hen getoond had bij hem thuis, maar voor de rest van de wereld hield hij hem verborgen. Hij was negen maanden lang embedded geweest bij de Amerikaanse grondtroepen, en hij was duidelijk te close met hen geworden. Na de release van de video ging hij hen zelfs verdedigen.»
– Waren het zulke voorvallen die je deden besluiten WikiLeaks op te richten?
Assange «Wat me nog het meest inspireerde, was mijn eigen ervaring als voorvechter van de persvrijheid, de vrijheid om kennis te communiceren. De vrijheid, kortom, die ons vrijwaart van onwetendheid.
»Ik had ook gezien hoe het meestal loopt: publicaties worden wereldwijd strak aan banden gelegd – door censuur – terwijl het militair-industriële apparaat, dat razendsnel groeit, veel meer informatie over óns verzamelt dan de meeste mensen voor mogelijk houden.»
– Je hebt de domeinnaam leaks. org al in 1999 geregistreerd. Twee jaar later, na 9/11, begon de Amerikaanse regering haar macht gevoelig uit te breiden.
Assange «Toen die vliegtuigen zich in de Twin Towers boorden, wist ik meteen wat de tegenreactie zou zijn: het militairindustriële apparaat zou komen aandraven met voorstellen om iedereen zonder aanwijsbare reden te bespioneren. En dat is precies wat er gebeurd is.»
undefined
– Twee jaar later viel de VS Irak binnen.
Assange «De oprichting van WikiLeaks was deels een antwoord op de oorlog in Irak: nooit eerder had ik een dergelijk geval van mediamanipulatie en van uitlokking van een oorlog door onwetendheid gezien. Wat de wereld op dat moment nodig had, waren bronnen van binnenuit, mensen die op de hoogte waren van wat er werkelijk aan de gang was. Whistleblowers.»
– Zelfs de grootste criticasters van WikiLeaks moeten toegeven dat jullie een hand hadden in de Arabische Lente en de Occupybeweging. Ooit gedacht dat je zo’n grote impact zou hebben?
Assange «Het meeste van wat er het voorbije jaar gebeurd is, hadden we voorzien. Maar het is uiteraard aangenaam om vast te stellen dat die verwachtingen ook uitkomen.
»Wat betreft de Arabische Lente: in oktober 2010 maakte ik de bedenking dat de machtsstructuren in het Midden-Oosten onderling van elkaar afhankelijk zijn, en dat ze elkaar in stand houden. Als we er in korte tijd in zouden slagen genoeg informatie over de verschillende machthebbers aan het licht te brengen, dan zouden ze niet langer in staat zijn om op elkaar terug te vallen, en zouden ze het zelf moeten redden, elk in zijn eigen land.
»Pas op: we zijn er niet op uit om de boel zomaar in de fik te steken. Je steekt de boel alleen in de fik om uit de assen iets nieuws te zien verrijzen.»
– Als mensen het hebben over je kindertijd, dan vallen er altijd twee woorden: ‘nomadenbestaan’ en ‘hacker’. De eerste keer dat je in de problemen kwam, was toen je als tiener het Pentagon had gehackt. Het lijkt alsof je je leven lang al strijdt tegen the powers that be.
Assange «En toch klopt dat niet. In elk systeem heb je machthebbers nodig, maar die macht moet dan wel voortkomen uit informed consent: de bevolking moet met kennis van zaken haar stem kunnen geven. Dat is vandaag helemaal niet zo, en dus zijn de machthebbers volgens mij niet legitiem.
»Om kennis te kunnen delen, moeten we de privacy van de mensen beschermen. Als een regering zich gaat bezighouden met wat je communiceert, dan krijg je censuur: als mensen bang zijn dat hun uitspraken hen in de gevangenis kunnen doen belanden, dan passen ze die uitspraken aan.»
– Welke ervaringen uit je jeugd hebben je gemaakt tot de man die je vandaag bent?
Assange «Mijn kindertijd was prima: ik beleefde avonturen, had vrienden, reed te paard, trok op onderzoek uit in grotten en bossen, ging vissen...»
– Ging je ook graag naar school?
Assange «Ik wisselde vaak van school omdat mijn ouders een rondreizend theatergezelschap hadden. Sommige scholen waren oké, andere niet. Ik kreeg te maken met veel verschillende mensen en onderwijssystemen, en dat gaf me een bredere kijk op de dingen. Dat heeft wel een grote rol gespeeld in wie ik nu ben, denk ik.
»Over wat er daarna is gebeurd in mijn privéleven – als volwassene – houd ik, gezien de omstandigheden, liever mijn mond.»
undefined
'WikiLeaks is belangrijker dan mijn leven'
MOEILIJKE MENS
– Zelfs mensen die heel dicht bij jou staan, zeggen dat het niet evident is om met je samen te werken.
Assange «En waar komt dat gerucht vandaan? Het is ontstaan op het moment dat de Guardian zijn Cablegate-contract met ons verbrak, en dat wij The New York Times wandelen stuurden omdat ze het Witte Huis naar de pijpen dansten: toen zijn allebei die kranten gaan beweren dat onze breuk te wijten was aan mijn persoonlijkheid. Uiten wij kritiek op hen, dan repliceren zij met: ‘Mr. Assange draagt vuile sokken’ of ‘Hij is zo’n moeilijk mens’.»
– Nu heb je het over kranten, maar ook mensen met wie je jaren hebt samengewerkt, hangen een niet al te flatterend beeld op. Je zou anders niet de eerste zijn in de media met een groot ego.
Assange «Ik heb geen groot ego. Als ik nee zeg, dan méén ik dat: ‘Nee, we gaan niet alle documenten die we al gepubliceerd hebben, vernietigen. Nee, we zullen niet ophouden met documenten naar buiten te brengen.’ Sommigen dichten me daarom een groot ego toe. Ik noem dat: je idealen trouw blijven.»
– Met aanvallen op WikiLeaks en Julian Assange valt de laatste tijd goed geld te verdienen.
Assange «Op dit moment zijn er al zo’n honderd boeken over ons geschreven, tachtig daarvan alleen maar uit opportunistische overwegingen. Eén van de grappigste is een Russisch boek dat ons ervan beschuldigt Poetin zwart te maken.»
– Aan je vorige verblijf had je ook last van stalkers.
Assange «Angstaanjagend: vanuit Londen moest je eerst drie uur op een sneltrein zitten, vervolgens veertig minuten rijden over landweggetjes, en dan nog een lange privé-oprit af om het huis te bereiken, en tóch stonden er meer dan eens mensen aan mijn voordeur. Het gebeurde telkens als een Amerikaans politicus als Sarah Palin of Newt Gingrich weer eens had opgeroepen me te vermoorden of te kidnappen.
»Gelukkig bleken bijna al mijn stalkers me op één of andere manier wel genegen te zijn: het waren vooral vrouwen die in de waan verkeerden dat ze met mij verloofd waren. Zo zijn er de voorbije jaren honderden geweest.»
– Was je het voorbije jaar in staat een echte relatie met iemand op te bouwen?
Assange «Om veiligheidsredenen kan ik niks zeggen over mijn privéleven. Ik moet oppassen: mijn kinderen hebben al doodsbedreigingen ontvangen. Ze leven ondergedoken.»
– Hoe is het afgelopen met de Zweedse vrouwen die je van seksuele aanranding beschuldigd hebben?
Assange «Die zaak zit nu bij het gerecht, dus kan ik er niet over uitweiden. Ik kan mijn versie van de feiten niet kwijt en dat is frustrerend – de versie van de tegenpartij staat overal op het internet. Het is overduidelijk een absurde zaak.»
– Je bedoelt dat die vrouwen de feiten hebben verzonnen?
Assange «Dat heb ik niet gezegd – ik heb nooit kritiek geuit op die vrouwen. Ik zeg alleen dat de beschuldigingen absurd zijn. De openbare aanklager is erin geslaagd mij in verband te brengen met verkrachting. De tegenpartij heeft het constant over ‘de aantijgingen van verkrachting’, ook al ben ik nooit beschuldigd van verkrachting. Dat is niet correct.
»De laatste keer dat we het gecheckt hebben, kreeg je op het internet drieëndertig miljoen hits voor de zoekterm ‘verkrachting’ – de context ging van Helena van Troje tot Congo. Zocht je op de termen ‘verkrachting’ en mijn naam, dan kreeg je iets meer dan twintig miljoen hits. Met andere woorden: bij tweederde van alle verkrachtingen die ooit ergens ter wereld zijn gebeurd, zit ik er voor iets tussen.»
– Waarom counter je de aantijgingen niet? Je zou een verklaring kunnen afleggen: ‘Ik heb niks misdaan, maar ik neem deze zaak zeer ernstig en zal naar Zweden komen om de aantijgingen te ontkrachten.’
Assange «Ik heb geen vertrouwen in het Zweedse juridische systeem. Volgens de International Prison Chaplains Association behoren de Zweedse gevangenissen tot de slechtste van Europa – Roemenië, Estland en zo inbegrepen. Dat komt omdat 47 procent van Zweedse gevangenen in een isoleercel gestopt wordt. Van daaruit zou ik niks meer kunnen doen.»
– Als je wist dat hogere machten je ten val wilden brengen, was het dan niet bijzonder onvoorzichtig van je om je met die Zweedse vrouwen in te laten?
Assange «Ik zou beweerd hebben dat de Zweedse aantijgingen een valstrik van de CIA zijn. Dat is niet waar. Wat ik zei was dat de zaak onmiddellijk gepolitiseerd is door zij die daar belang bij hadden.
»We hadden van een bron uit de geheime dienst de boodschap ontvangen dat de VS weinig mogelijkheden zag om een rechtszaak tegen me aan te spannen, en dat ik daarom op mijn hoede moest zijn: ze zouden me op een andere manier te grazen proberen te nemen. Dan heb ik het niet over moord; ze wilden me in verband brengen met drugs, kinderporno of ander bezwaarlijk materiaal. Daar moest ik aan denken toen de aantijgingen van seksueel misbruik naar boven kwamen.»
– Had je de dingen anders willen aanpakken, achteraf bekeken?
Assange «In het algemeen? Natuurlijk. Ik kan er niet tegen als mensen zeggen dat ze niks zouden veranderen als ze de kans kregen. Dat wil alleen maar zeggen dat ze niks hebben opgestoken uit het verleden.»
– En concreet? Zou je het anders hebben aangepakt met die twee vrouwen?
Assange «Ik was nog nooit met een seksschandaal geconfronteerd geweest. In het begin nam ik het niet al te ernstig. Ik dacht dat het wel zou overwaaien.»
– Waarom heb je geen PR-mannetje ingezet?
Assange «Dat hebben we geprobeerd. In GrootBrittannië huurden we iemand in, maar die liet ons na één week vallen, naar eigen zeggen onder druk van zijn bazen. Ik kan je nog een dozijn andere gevallen opnoemen van bedrijven waarmee we samenwerkten en die vervolgens onder druk kwamen te staan. Makkelijk is het niet, vechten tegen een supermacht.»
– Op welke manieren werd er druk uitgeoefend?
Assange «Mijn bankrekening werd afgesloten, net als die van sommige medewerkers. Veel mensen raakten hun job kwijt, zelfs al hadden ze maar onrechtstreeks met ons te maken. Eén van de bestuursleden van de Duitse liefdadigheidsinstelling die donaties voor ons inzamelt, raakte bijvoorbeeld z’n veiligheidscontract met de Zwitserse beurs kwijt. Door zijn link met ons, was de boodschap. Het Tor-netwerk, dat mensen wereldwijd beschermt tegen spionage en censuur, verloor 600.000 dollar aan de Amerikaanse regering, omdat één van hun mensen, Jacob Appelbaum, een keertje mijn plaats had ingenomen op een congres in New York. En zo zijn er nog ontelbare voorbeelden.»
undefined
'Ze beschuldigen me ervan dat ik katten molesteer, dat ik een verkrachter ben, dat ik stinkend rijk ben, dat ik vuile sokken draag. Buiten bestialiteiten en pedofilie schiet er niet veel meer over'
OVERLEVEN
– In december 2010 zat je tien dagen lang in een Engelse isoleercel. Een angstaanjagende ervaring?
Assange «Nee. Ik zag het zelfs als een uitdaging om me aan die nieuwe omgeving aan te passen. Ik wist ook dat het onze zaak politiek vooruit zou helpen. ‘Haal me er niet onmiddellijk uit,’ heb ik onze advocaten opgedragen. Maar zij dachten daar anders over.»
– Je zag jezelf dus als een martelaar voor de goede zaak?
Assange «De ernst van de zaak is zo groot, dat ik de tijd niet heb om daarbij stil te staan. De vraag is veeleer: zal de roem een positieve of negatieve invloed hebben op het voortbestaan van WikiLeaks? Zal de karaktermoord op mijn persoon ons miljoenen dollars kosten en de politieke stromingen zo sterk beïnvloeden dat we de rechtszaak erdoor verliezen? Of zal onze beroemdheid er net voor zorgen dat we genoeg politieke steun hebben om te overleven?»
– Hoeveel heeft de juridische strijd jullie al gekost?
Assange «We hebben veel zaken lopen, maar de zaak tegen mij persoonlijk, de Zweedse uitleveringszaak, moet ik zelf bekostigen. Dat vind ik niet correct: de organisatie zou voor de kosten moeten opdraaien. Maar om de kritiek te counteren dat onze fondsen voor mijn zaak worden gebruikt, houden we de twee strikt gescheiden. Het resultaat is dat ik compleet aan de grond zit.»
– Het gerucht gaat dat je 3,3 miljoen pond op een bankrekening hebt staan.
Assange «Absolute nonsens. Onze tegenstanders doen niks liever dan dat soort geruchten verspreiden, zodat onze donaties opdrogen. Twee jaar geleden werden vervalste documenten verspreid waarop stond dat ik alleen maar in eerste klas reisde en in een kasteel in ZuidAfrika woonde. Ik ben zelfs nog nooit in ZuidAfrika geweest!
»De karaktermoord op mij is heel gevaarlijk, maar tegelijk ook komisch. Een voorbeeld: aan de ene kant word ik op het internet zevenhonderdduizend keer in verband gebracht met antisemitisme, terwijl ik aan de andere kant tweeënhalf miljoen keer word gelinkt aan de Israëlische Mossad. Ze beschuldigen me van van alles: dat ik katten molesteer, dat ik een verkrachter ben, dat ik obsessief bezig ben met mijn kapsel, dat ik stinkend rijk ben, dat ik zo arm ben dat ik vuile sokken moet dragen. Buiten bestialiteiten en pedofilie blijft er dan niet veel meer over, hè.»
– Juridisch gezien kan je niet winnen. Verlies je de zaak in beroep op 1 februari, dan word je uitgeleverd aan Zweden en kan de VS Zweden om je uitlevering vragen. Win je de zaak, dan bestaat nog altijd de kans dat de VS hier in Engeland om je uitlevering komt vragen.
Assange «Klopt. Bovendien: als ik hier in Engeland een uitlevering moet aanvechten, ziet het er niet goed uit.»
– Maar algemeen wordt aangenomen dat het niet zover zal komen. Waarom denk jij van wél?
Assange «Of ik uitgeleverd word of niet, is een politieke kwestie. De Britse en Zweedse uitleveringsverdragen met de VS zijn zeer gevaarlijk voor mij.
»Vele mensen hebben me al gezegd: ‘Het Verenigd Koninkrijk, Zweden en veel andere landen leveren niet uit als het om politieke misdrijven gaat.’ Maar dat is niet wat de Amerikaanse regering wil
doen: ze willen me aanklagen voor spionage of samenzwering met het oog op spionage, en voor computerhacking. Natuurlijk is de onderliggende reden wél politiek van aard, maar da’s iets anders.»
– Zijn er al momenten geweest waarop je dacht: ‘Waar ben ik aan begonnen?’
Assange «Afgelopen november heb ik onze mensen verteld – wellicht tot hun grote verbazing – dat wat we doen belangrijker is dan hun of mijn leven. In het licht daarvan heb ik geen moeite met de gevechten die we moeten leveren. Ik neem dat erbij»
– Het is niet allemáál kommer en kwel: jullie kregen ook al veel steun. Van Anonymous, bijvoorbeeld.
Assange «Onze eerste contacten met hen waren in 2008, toen ze ons materiaal bezorgd hebben voor ons onderzoek naar misbruik binnen Scientology. Op dat moment was Anonymous nog een internetgroep met kwajongensstreken, die je niet ernstig kon nemen. Geweldig om te zien hoe ze de voorbije jaren geleerd hebben hoe de wereld werkelijk in mekaar zit. Door samen met ons de strijd aan te gaan, en door hun pogingen om zichzelf te beschermen, zijn ze gaan inzien dat de internetvrijheid vooral bedreigd wordt door het militairindustriële apparaat, het bankwezen en de media. Sindsdien zijn ze zich ook politiek gaan engageren.»
– Welk advies heb je voor onderzoeksjournalisten, na alles wat jou is overkomen?
Assange «Tenzij je een expert bent in elektronische veiligheid, kan je maar beter wegblijven van het internet en gsm’s. Je kan beter je vragen in het oor van je bronnen fluisteren, en de antwoorden vervolgens op ouderwets papier noteren. Op dit moment zijn er landen die miljarden uren aan telefoongesprekken opnemen. Ze zijn er zelfs trots op dat ze niet hoeven te selecteren welke telefoongesprekken ze willen onderscheppen; ze onderscheppen ze gewoon allemáál.»
– Wat voor toekomst heeft WikiLeaks? Zullen jullie overleven?
Assange «Ik denk dat we het deze week nog wel redden. Hoe het volgende week zit, dat zien we dan wel weer.»
– Waar wil jij naartoe zodra de juridische strijd achter de rug is?
Assange «Ik wil doen wat ik vroeger deed: afhankelijk van waar er iets belangrijks op stapel stond, woonde ik in Egypte, Kenia, de VS, Australië, Zweden, Duitsland.»
– Daarvoor zal je eerst je vrijheid moeten terugwinnen. Wanneer zal dat gebeuren, denk je?
Assange «Onlangs vroeg ik aan een van mijn bronnen of ik ooit nog als een vrij man zou kunnen terugkeren naar Australië. Zijn antwoord was: ‘You’re fucked.’»
(vertaling en bewerking: hvt)
© Rolling Stone
