'Winteruur' op Canvas
Zou er in de zomer minder nood zijn aan poëzie? ‘Winteruur’, dat weer voor een half jaar de boeken sluit, zal het ook in de zomer van 2019 nog zonder evenknie moeten stellen. Er mag volgens ’Vive le vélo’ dan nog zoveel poëzie schuilen in rennersbenen: het gemis wordt er nooit minder op.
Bekijk meer afleveringen van 'Winteruur' »
Vooral nu. ‘Winteruur’ heeft namelijk de tijd tegen. De zomertijd, maar ook de zeden: droeftoeters die schrijvers en kunstenaars afschilderen als gluiperige mijnwerkers die holle tunnels graven onder hun boreale samenleving, lopen vast niet hoog op met een tv-programma waarin iemand snel een tekst komt voorlezen. Je zou van de weeromstuit dingen gaan verwachten van ‘Winteruur’ dat het niet kan of hoeft te doen: het is op z’n best als niéts moet. U hoeft zelfs niet elke dag te kijken: ‘Winteruur’ bleef ook dit seizoen namelijk makkelijk overeind zonder piekende kijkcijfers.
Bleef wel onontbeerlijk: Wim Helsen. Hem de presentator van ‘Winteruur’ noemen is tegelijk te veel en te weinig zeggen, want ook dit seizoen was het vaak onduidelijk of hij nu erg goed voorbereid was of helemaal niet. Dat is een compliment. In ‘Winteruur’ zijn er namelijk evenveel Wim Helsens als er gasten zijn. Toen in de laatste week Danny Ronaldo, telg van de circusfamilie, vertelde hoe hij probeert in alles liefde te zien, deed Helsen er voornamelijk het zwijgen toe. Toen cabaretier Dries Heyneman een dag eerder met een liedjestekst van Het Zesde Metaal toegaf dat hij therapie volgde voor zijn subassertiviteit, ging Helsen hem te lijf om te zien of hij zich zou verdedigen.
Helsen is in ‘Winteruur’ als water dat zich schikt naar het glas dat het moet zien te vullen - zonder daarom ooit kleurloos te worden. Hij blijft namelijk onmiskenbaar zichzelf: allergisch voor gezapigheid, hoe gemoedelijk het decor van ‘Winteruur’ ook oogt. Joost Zwegers introduceerde hij door die keer op te rakelen dat Zwegers van het podium plofte. ‘Dat is misschien niet zo interessant’, probeerde zijn gast nog. ‘Ik vind van wel’, zei Helsen. Net daarvoor had hij kijkers nog bijgebracht dat waterschildpadden ademen langs de anus.
Nonchalance die dodelijk effectief is in kleine ruimtes, en dan vooral in die waarin ‘Winteruur’ opgenomen wordt. In de laatste aflevering kwam Martine Tanghe, boegbeeld en toch grootste mysterie van de VRT, ‘Lijmen’ van Joke Van Leeuwen voorlezen: een gedicht, enkele speldenprikken van Helsen en een ‘slaapwel’ later wist je dubbel zoveel van Martine Tanghe dan voorheen.
Ook in het vierde seizoen was ‘Winteruur’ een onvolprezen viering van het kleine, en het bewijs dat iets van waarde niet per se weerloos hoeft te zijn: het kan ook gewoon staan als een huis. Een vijfde seizoen werd al aangekondigd: nodig, want er is niets zoals ‘Winteruur’ op televisie. Dat zegt evenveel over ‘Winteruur’ als over die televisie.
