Young Fathers: Schots en scheef

Te veel informatie is Young Farhers een doorn in het oog: de Schotse band benadrukt bij elke gelegenheid dat de muziek – en niets dan de muziek – voor zich moet spreken. Dat treft, want er staat weer véél muziek op hun tweede, ‘White Men Are Black Men Too’.

Ter aankondiging van die nieuwe plaat schreven ze op hun website: ‘Nu alle nieuwe muziek omschreven wordt als post-post-post-iets-ouder-en-beter, waar moeten uitzonderingen als wij dan naartoe? Naar de plek waar Beck broodjes smeert met The Beach Boys en Captain Beefheart, nu goed?’

HUMO De Mercury Prize, dus. Een award van dergelijke omvang genereert aandacht. Was het enkel góéde aandacht, of bracht de prijs ook onzin mee?

‘G’ Hastings «Nee. Wat ze zeggen klopt: élke vorm van publiciteit is goed. Omdat het ons bekender maakt. Zelfs wie tegen zijn vrienden over ons loopt te zagen, zorgt ervoor dat meer mensen over ons te horen krijgen. En dat is het enige wat we willen: gehoord worden.»

HUMO Waarom streven jullie zo naar bekendheid?

‘G’ Hastings «Omdat wij popmuziek maken: we willen niet in het verborgene blijven. De muziekwereld is versplinterd in zo veel sub-, neven- en metagenres dat het niets meer voorstelt. Men denkt dat het cool is om ‘niche’ te blijven, maar wij zijn trots op wat we maken: mensen mogen onze muziek horen. We hebben evenveel catchy melodieën als om het even welke mega-act. De mensen móéten ons gewoon leren kennen, man. (Denkt na) Klinkt wel heel egocentrisch, als ik het mezelf zo hoor zeggen. Maar het is niet anders.»

undefined

'2Pac was de Marvin Gaye van mijn generatie' 'G' Hastings

HUMO Weet je nog wanneer je als kind voor het eerst een pop-, rap- of rockster op televisie zag, en dacht: ‘Ik wil doen wat die meneer doet’?

‘G’ Hastings «2Pac was de eerste die me inspireerde. Vooral als hij de stem van zijn geweten liet spreken, en het over zijn opvoeding, zijn moeder, zijn zus, zijn emotionele kant had. Het deed me denken aan de platen die mijn vader altijd draaide, van Peter Tosh, Marvin Gaye... Ook muziek met een boodschap. 2Pac was de Marvin Gaye van mijn generatie. Hij heeft me geleerd dat muziek, behalve aangenaam en swingend, ook een middel kan zijn om te zeggen wat er gezegd moet worden.»

HUMO Wat moet er gezegd worden?

‘G’ Hastings «Maakt niet uit. Ik ben opgegroeid in een omgeving waar níéts gezegd mocht worden, dus alles was een verbetering. De jongens van mijn school waren niet van het open type. Het was niet eenvoudig om vrienden te vinden die géén bekrompen racisten waren. Alleen stoere en lompe praat was goed, omdat al de rest als een zwakte werd beschouwd. Als je de behoefte voelde om creatief te zijn, op welke manier ook, wezen ze je met de vinger: ‘Wie denk jij godverdomme wel dat je bent?’ Ik ben vaak in elkaar geslagen, toen.

»Dus nee: ik heb me nooit gespiegeld aan een popster op tv. Ik ben muzikaal en spiritueel pas wakker geschoten toen ik de andere twee mannen van Young Fathers voor het eerst ontmoette in een club. Ik zag hen op de dansvloer, zag hoe vrij ze waren, en hoe ze zich van niemand iets aantrokken. Iets wat ik nooit eerder had gezien. Daar en dan heb ik me bij hen aangesloten, daar en dan heb ik de wereld waarin ik was opgegroeid achter mij gelaten.»

HUMO Edinburgh is een stad als Brugge: een openluchtmuseum. Heeft het een vruchtbare muziekscene?

‘G’ Hastings «Het is geen stad waar mensen veel naar optredens gaan, nee. Deels omdat de gemeente muziek als geluidsoverlast beschouwt. Het jaagt de toeristen weg, denken ze. Telkens als een concertzaal te veel lawaai blijkt te maken, wordt ze gesloten. Er is dus bijna geen livecultuur in Edinburgh.

»Maar: no big deal voor ons, we wilden toch geen lokale band worden. En we hoeven niet per se ergens deel van uit te maken. We zijn drie individuen, en leggen alleen rekenschap af aan elkaar. We zijn broers. We hebben héél uiteenlopende meningen, denken anders na over de dingen, discussiëren veel en ruziën vaak – maar het draagt wel allemaal bij tot dat ene, gemeenschappelijke doel: iets maken wat nog niet bestond.»

HUMO Als jullie er niet op zouden staan dat jullie pop maken, dan ging ik voor hiphop. Mag dat, ja?

‘G’ Hastings «We rappen op onze platen, maar dat is toeval. Toen ik jong was, waren de rappers in Edinburgh allemaal van rijke afkomst. In hun muziek zaten ze met andere woorden te rebelleren tegen hun comfortabele achtergrond. In mijn omgeving – het shithole-gedeelte van de stad – was er niemand die hiphop cool vond.

»We zijn buitenstaanders. We doen alles – muziek, video’s, imago – zelf, omdat we over alles een mening hebben. We zouden een beroep kunnen doen op professionals, maar waarom? Wat amateurs doen, is meestal beter en interessanter. Omdat je als buitenstaander een veel beter zicht hebt op het geheel dan wanneer je er knus middenin zit.»

HUMO Sinds 2014 zijn jullie geen buitenstaanders meer.

‘G’ Hastings «Het zij zo. 2014 was het langste jaar van mijn leven: 140 optredens, we zijn in Amerika geweest, in Australië. Alsof iemand zés jaar in die 365 dagen gepropt had.»

HUMO ‘White Men Are Black Men Too’ is, in stukken en brokken, over de hele wereld opgenomen: Berlijn, Australië, Edinburgh, een hotelkamer in Illinois...

undefined

‘G’ Hastings «We namen op waar we toevallig waren. Telkens als we een halve dag hadden, gingen we ervoor. Als er geen studio was, gebruikten we onze smartphone. Maakt niet uit. Als de inspiratie er klaar voor was, dan wij ook.»

HUMO Is wat je met de telefoon opneemt qua klank goed genoeg om op plaat te belanden?

‘G’ Hastings «Wat is ‘goed genoeg’? We hebben in het verleden in grote, mooie studio’s gezeten, met gevestigde, big-time producers. Het probleem is dat zulke lui veel te goed weten hoe muziek ‘hoort’ te klinken. It crushes your soul, zo’n lopende band, en dat besef je pas als het te laat is. Het eindresultaat klinkt altijd als wat je elke dag op de radio hoort.»

HUMO Er zijn ook producers die het anders aanpakken.

‘G’ Hastings (blaast) «Je kunt in de studio urenlang zitten prutsen om het kleinste detail perfect te krijgen, maar de waarheid is: behalve jezelf is er niemand die het hoort of er een hol om geeft.

»Alles draait om wat de luisteraar voelt. En gevoel is het énige waarvan niemand 100 procent zeker weet hoe je het oproept – zelfs de meest succesvolle namen in de muziekindustrie niet. Ik weet alleen: als muziek mensen in het hart raakt, dan komt dat altijd door de song zélf. Al de rest is berekening. Een formule om popsongs op te nemen. En dat is wel het laatste wat wij willen.»

HUMO Heb je al collega’s ontmoet die op dezelfde manier over muziek denken als jullie?

‘G’ Hastings «Nee. Maar ik zeg niet dat onze manier van werken goed is voor iedereen. Ik weet nog niet eens of het voor óns de beste manier is. Maar: het lijkt erop, dus gaan we ermee door. Mensen maken ook muziek om verschillende redenen. Velen doen het omdat ze graag in een band zouden zitten. Bij ons was de muziek er éérst, daarna pas de band.»

HUMO Eh, oké. Ik las op jullie website een heel ernstige uitleg over de titel ‘White Men Are Black Men Too’. Ik snap nu wat jullie bedoelen, maar daarvóór las ik die titel voornamelijk als grap. Wat zegt dat over mij?

‘G’ Hastings «Dat je blank bent, allicht.

»Het is zeker géén mop. We willen benadrukken dat de wereld niet zomaar is ingedeeld in wit en zwart, dat je mensen niet kunt beoordelen op basis van hun verpakking. Veel bands kiezen een titel die cool klinkt of commercieel makkelijker te plaatsen is. Wij willen de mensen doen nadenken.»

HUMO Noem eens iets dat je over jezelf geleerd hebt in de tijd tussen ‘Dead’ en ‘White Men’.

‘G’ Hastings «Dat je nooit mag ophouden met broeden over wat de volgende zet wordt. Stilstaand water is brak water. ‘White Men’ is een andere plaat dan ‘Dead’ was. Het loont de moeite om jezelf in oncomfortabele situaties te dwingen, om plaatsen op te zoeken waar je nog niet eerder was. Te veel tevredenheid verlamt. Het is vast een normale, menselijke reactie om een situatie waarmee je gelukkig bent in stand te willen houden, maar ik heb geleerd dat het geluk béter wordt als je tevreden kunt zijn om iets nieuws. Every drug is best with its first hit, zeggen ze. Maar in de muziek kan je die first hit steeds opnieuw beleven, en opnieuw, en opnieuw. Maar je moet het wél willen.»

Beluister 'Shame' van Young Fathers' nieuwe plaat 'White Men Are Black Men Too':

undefined