'YouTube Rewind': is het grootste videoplatform ter wereld de voeling met zijn gebruikers kwijt?

Geen eindejaarsoverzicht dat zoveel teweegbrengt als dat van videoplatform YouTube. En niet in positieve zin. De voorbije jaren was er al onvrede over de – vroeger nochtans geliefde - ‘rewind’-video’s, maar nooit klonk het publiek zo boos als nu.

YouTube loste vorige week zijn jaarlijkse ‘YouTube Rewind’-video, een grootse en prestigieuze terugblik op de YouTube-trends van het afgelopen jaar. Terwijl we dit schrijven heeft de video al 8,9 miljoen ‘dislikes’ (duimpjes naar beneden) – enkel de videoclip van Justin Biebers ‘Baby’ doet het voorlopig slechter. Ja, er zit een haar in de boter tussen het bedrijf en zijn community. En daar heeft de reclame-industrie iets mee te maken.

Waar komt die woede vandaan?

‘YouTube’ weet niet wat zijn miljoenen gebruikers willen’, dat is waar de grootschalige kritiek op neerkomt. En dan vooral: YouTube heeft de verkeerde videomakers geselecteerd voor zijn jaaroverzicht. ‘Ik ken 95% van die hoop rotzooi niet’, klinkt het in de comments.

undefined

Zo duikt meteen aan het begin van de video Will Smith op. Een film/tv-ster, maar niet meteen een bekende YouTuber (hij is zelfs nog geen jaar actief op het platform). Dat hij op een ietwat ongeloofwaardige wijze verkondigt fan te zijn van ‘Fortnite’, maakt het extra cringy – om het in de taal der millenials te zeggen. In de 8 minuten die volgen komt de ene na de andere ‘familievriendelijke’ videomaker voorbij, maar ontbreken enkele van de populairste YouTubers.

En nee, Will Smith of een dansende John Oliver zijn niet naar de smaak van het YouTube-publiek. Er wordt in de reacties maar om één naam geroepen: ‘PewDiePie’. Ondanks het feit dat hij met zijn 76 miljoen volgers de grootste Youtuber ter wereld is, is PewDiePie, alias Felix Kjellberg, niet te zien in de ‘rewind’-video. Elders op het platform maakte hij in een review het jaaroverzicht met de grond gelijk. Anderzijds geeft hij wel toe dat het onmogelijk is om binnen zo’n community iedereen tevreden te stellen.

‘Adpocalypse’ als oorzaak?

Dat PewDiePie niet uitgenodigd werd door YouTube, heeft wellicht te maken met de verzuurde relatie tussen de Zweed en het platform. Een relatie die veel verklaart over de krater die geslagen is tussen YouTube en haar gebruikers.

PewDiePie is, net als veel grote YouTubers, grofgebekt en zijn humor is vaak op het randje. Aanvankelijk geen probleem voor YouTube, aangezien het veel kijkers lokt en dus voor inkomsten zorgt. Kjellberg kwam echter ook in opspraak vanwege het gebruik van het woord ‘nigger’ en hij gebruikte nazisymbolen in enkele video’s – iets wat volgens fans op onschuldige wijze kaderde binnen zijn ‘donkere maar uiterst ironische vorm van humor’. Allemaal goed en wel, maar nadat Disney de samenwerking met PewDiePie verbrak, kregen ook adverteerders in de mot dat hun reclame getoond werd tijdens niet al te koosjere video’s.

De periode tussen maart en mei 2017 staat ondertussen bekend als de ‘adpocalypse’. Nadat er reclame getoond werd tijdens de video ‘Chief Keef dancing to Alabama N*gger’ en andere extreme video’s, besloten grote adverteerders als Coca Cola en Dr. Pepper om hun reclamevideo’s niet meer te tonen op YouTube. Het gevolg was een enorm verlies aan inkomsten voor het platform. Sindsdien wordt er veel voorzichtiger omgegaan wat betreft samenwerkingen met particuliere YouTubers – het is dus geen verrassing dat PewDiePie niet te zien was in de ‘rewind’-video. Hij is trouwens niet de enige: het platform brak bijvoorbeeld eerder met de immens populaire Logan Paul nadat hij een video maakte over ‘suicide forest’, en inzoomde op een lijk. Niet meteen een scène waar pakweg Coca Cola mee geassocieerd wilt worden.

Of het een goede beslissing was van YouTube om uitdagende YouTubers links te laten liggen in hun promocontent – zoals Spotify ook artiesten als XXXTentacion weerde vanwege controversiële teksten -, laten we in het midden. De professionalisering van het platform - van een plek waar alles kon en mocht naar strakkere regels en formats - is logisch, maar YouTube moet uitkijken dat het in zijn ijver om adverteerders te pleasen, niet zijn community verliest. Want zonder community valt er maar weinig te verkopen.