YouTube vs. Sabam: de clash
Het is boel aan de overkant van het Kanaal, en voor één keer heeft het niks te maken met het gindse credo a pint and a fight, a great British night. Staan tegenover elkaar: de Engelse auteursrechtenorganisatie Performing Rights Society for Music (PRS, de evenknie van het Belgische Sabam) en de onlinebedrijven die gratis muziek streamen, zoals YouTube en de internetradio Last.fm.
Op 30 juni loopt de overeenkomst over de verschuldigde auteursrechten tussen beide partijen af, en dus wordt nu bikkelhard over nieuwe tarieven onderhandeld. PRS heeft de vraagprijs flink opgedreven - 'Geen geld, geen muziek!' - maar de muziekproviders klagen dat ze die niet kunnen betalen, en slaan terug: 'Geen muziek, geen inkomsten!' Een patstelling, met andere woorden.
''Auteursrechten? Daar vegen wij onze voeten aan''
De gevolgen zijn al merkbaar: Last.fm biedt zijn muziek niet langer gratis aan, en YouTube moest officiële clips van populaire groepen uit zijn aanbod schrappen. In het Verenigd Koninkrijk wordt zelfs gevreesd voor een digitale radiostilte na 30 juni. Daar worden wij, melomanen die al eens een muziekje streamen, een beetje ongemakkelijk van. In die mate zelfs dat we ons afvroegen: hoe zit dat bij ons? We vroegen het aan Johan Verminnen, artiest en gedelegeerd bestuurder van Sabam, en aan Olivier Maeterlinck van de Belgian Entertainment Association, de beroepsvereniging van de Belgische games-, muziek- en video-industrie.
Johan Verminnen «In België is het aandeel van muziekstreaming voorlopig nog te verwaarlozen, maar we verwachten wel een boom.»
Olivier Maeterlinck «Nog nooit is er zoveel muziek geconsumeerd als het voorbije decennium, en toch dalen onze inkomsten jaar na jaar. Oorzaak: de opbrengst gaat niet naar de rechthebbenden, maar naar de aanbieders - YouTube en consorten. Daar moet iets aan gedaan worden.»
Verminnen «Sabam heeft Google, waar YouTube deel van uitmaakt, verzocht om auteursrechten te kunnen innen op de werken die zij uit ons repertoire aanbieden. Hun antwoord: 'Daar vegen wij onze voeten aan. Wij hebben geen zetel in België, regel het maar met de PRS.' Daar zijn wij het niet mee eens: de PRS int alleen voor haar eigen repertoire, wij willen innen voor het onze. Hoe langer Google de boot blijft afhouden, hoe meer auteursrechtverenigingen hun zaak aanhangig zullen maken.»
HUMO Toen de PRS geld eiste van YouTube, heeft Google onmiddellijk een aantal clips van haar site verwijderd.
Maeterlinck «Met die oplossing zijn wij uiteraard niet tevreden. Auteurs hebben recht op een vergoeding voor de verspreiding van hun werk, punt. Krijgen ze die niet, dan is er morgen géén muziek meer.
»Ik kan me echt niet voorstellen dat er in Engeland tegen 30 juni geen consensus zal worden bereikt. De muziekindustrie krijgt altijd het verwijt dat ze tégen het internet is, maar dat is niet zo. We proberen telkens opnieuw businessmodellen op poten te zetten, in overleg met alle betrokkenen - ook met spelers als YouTube en Last.fm.»
HUMO Zal er in de toekomst meer gecontroleerd worden?
Verminnen «Ja, maar niemand kan het hele internet controleren, hè. In het verleden heeft Sabam al aanbieders van illegale content aangepakt - herinner je het Tiscali-proces (in 2007 werd Scarlett, toen Tiscali, verplicht om ervoor te zorgen dat zijn klanten geen muziek meer konden downloaden via peer-to-peernetwerken. Scarlett ging in beroep; uitspraak in oktober, red.). Wij willen niet dat het verkeer tussen gebruikers onderling aangepakt wordt - dat kan ook niet, gezien de wetten op de privacy. Wij willen alleen dat sites als YouTube verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor de content die ze aanbieden én voor wat hun klanten ermee doen. Op Europees niveau wordt aan een oplossing daarvoor gewerkt.»
Maeterlinck «Van internetproviders als Belgacom en Telenet zal het initiatief niet komen. Zij zijn de Carrefours van de digitale muziek: ze verdelen, meer niet. Maar ze zouden wel meer inspanningen moeten doen om de illegale markt te bestrijden.
»In het Verenigd Koninkrijk hebben ze een Copyright Tribunal, dat bij betwisting een uitspraak doet over de waarde van een auteursrecht. Zo'n bemiddelaarsplatform missen we in België. In ons land moet je meteen naar een rechter stappen, en die heeft niet altijd de nodige kennis van zaken.»
HUMO Wat vindt de artiest Verminnen van deze kwestie?
Verminnen «De artiest heeft gemengde gevoelens. Het internet is dé muziekdrager van morgen, en YouTube een fantastisch middel om je werk aan de man te brengen - ik zou niet willen dat dat ooit verdwijnt. Maar ik wil ook dat YouTube mij betaalt voor mijn werk, net zoals radio en tv dat doen. Als we daar niet voor ijveren, zouden we het auteursrecht opgeven. En daar zal ik me mijn hele leven tegen blijven verzetten.»
