Zaki herbeleeft 'The Summer of Love'' op Radio 1

Zo groovy als in 1967 zullen de zomers nooit meer worden: Jimi Hendrix stak zijn gitaar in de fik op het Monterey International Pop Festival, er werd naakt om peace and love geschreeuwd, en men hoefde zich nog geen zorgen te maken om gluten, pensioensparen of spijkerbommen. Vijftig jaar later gaat Zaki nog eens far out op Radio 1.

'1967 was een keerpunt, maar als we niet opletten, zal het nu weer de verkeerde kant opgaan'

HUMO In 1967 was u 22: bent u toen in een Volkswagenbusje naar Haight-Ashbury getrokken, de buurt in San Francisco die als het epicentrum van The Summer of Love gezien wordt?

Zaki «Nee, ik had niet zo’n nood om daar bij te zijn. Trouwens: het epicentrum van de hele hippiebeweging was eigenlijk Londen, níét San Francisco. In Engeland had je The Beatles, The Rolling Stones, Cream en Small Faces: creatieve bands die iets te vertellen hadden. Daartegenover stonden Amerikaanse prefabgroepen als The Monkeys – die goede nummers hadden, daar niet van, maar in Amerika was het meer fake, om toch maar een beetje mee te lopen met het hele hippiegebeuren.

»In ’67 kwam ‘Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band’ uit, en die plaat heeft twee maanden lang wereldwijd de hitlijsten aangevoerd. Dat was nogal wat: de Engelse piratenzender Radio London heeft toen alles stilgelegd om die plaat 24 uur aan een stuk te draaien. Zó belangrijk was dat. Het nummer ‘With a Little Help from My Friends’ staat erop, met de beroemde lyrics ‘I get high with a little help from my friends’, maar die high had een dubbele betekenis: ze verwees niet enkel naar drugs, maar ook naar de emotionele toestand waarin je verkeert als je je goed voelt bij je vrienden.

»Je weet dat John Phillips, zanger-gitarist van The Mamas & The Papas, een feestje gegeven heeft in Monterey (het Monterey International Pop Festival, dat op 16, 17 en 18 juni doorging in Monterey, een stadje op twee uur rijden van San Francisco, red.), waarvoor hij fantastische namen heeft kunnen strikken: The Jimi Hendrix Experience, The Who, Jefferson Airplane en Otis Redding & Booker T. & The M.G.’s. Maar dat is hem enkel gelukt omdat het een benefiet was, geen commercieel gebeuren.

»Phillips heeft ook meegeschreven aan het nummer ‘San Francisco (Be Sure to Wear Flowers in Your Hair)’. Bloemen in je haar steken als je naar San Francisco gaat: oké, why not, maar daar ging The Summer of Love niet over.»

HUMO Waarover dan wel?

Zaki «The Summer of Love was een orgelpunt in de hippierevolutie. Door de geschiedenis heeft elke revolutie wel wat muziek met zich meegebracht, maar nooit eerder was het zo overweldigend als in 1967: het was een explosie van talent.

»Er wordt vaak wat lacherig gedaan over de hippiebeweging, maar ze is heel belangrijk geweest voor het feminisme – denk maar aan Aretha Franklins ‘R.E.S.P.E.C.T.’, toen zowat het lijflied van de feministen. Of neem nu het verbranden van bh’s. Hebben veel meisjes dat gedaan? Absoluut niet. Het zich bevrijden van dingen die je lichaamsvormen eigenlijk moesten verbergen – want het waren toen niet van die frivole dingetjes als nu, eerder halve korsetten – was vooral een symbool. Maar het heeft wel degelijk effect gehad. Een Amerikaanse warenhuisketen heeft toen haar bh-afdeling moeten opdoeken omdat die dingen niet meer verkochten.

»Er werd nogal wat naakt rondgelopen – dat zie je ook in de musical ‘Hair’ – maar dat was een manier om je af te zetten tegen de seksuele repressie van je ouders: men wilde terug naar de natuur en was op zoek naar spiritualiteit, eerlijkheid, openheid en vrijheid. Ik zeg het u: de monokini had niet bestaan zonder de hippies (lacht). Maar wat lees je dan in de gazet? ‘Oei, die gasten lopen in hun blote!’ Terwijl er veel meer aan de hand was dan dat.

»De strijd tegen racisme werd in Amerika heel sterk geleid door de opkomst van de soulmuziek: The Chambers Brothers waarschuwden in ‘Time Has Come Today’ dat er nú iets moest veranderen. Er werd ook gestreden voor homorechten, mét resultaat: in 1967 werd de Britse wet aangepast, vanaf toen was het niet meer strafbaar om homoseksueel te zijn. Ook in Australië werd de wetgeving omtrent Aboriginals veranderd: sindsdien werden ze als ménsen gezien.

undefined

'Mijn broek met olifantenpijpen heb ik niet lang gedragen: de hippiebeweging draaide om méér dan bloemen in je haar'

»Dat is toch allemaal niet min. Het hele hippieverhaal is eigenlijk brandend actueel: mensen zouden alleen al moeten luisteren naar het programma omdat ze er veel in zullen herkennen van wat er vandaag allemaal aan het gebeuren is. De eerste stappen in de goede richting zijn in de jaren 60 gezet, en ’67 was een keerpunt, maar als we niet opletten, zal het nu weer de verkeerde kant uitgaan. Het geweld tegen homo’s neemt weer toe, met Donald Trump zitten we met een Amerikaanse president die seksistische uitspraken doet, en we zien de vluchtelingen liever gaan dan komen. We hebben eigenlijk opnieuw hippies nodig (lacht). Maar momenteel zie ik vooral veel zangers die aan het klagen zijn. Waar zijn de protestzangers?»

HUMO Was die beweging 50 jaar geleden ook in België voelbaar?

Zaki «Zeker. Jazz Bilzen was daar heel belangrijk in, en de artiesten die ernaartoe kwamen, waren er zelf ook lovend over. Procol Harum (dat met hun debuutsingle ‘A Whiter Shade of Pale’ meteen een recordverkoop kende, red.) stond op de affiche en gaf een enorm goed optreden. Men heeft toen geschreven dat ‘iedereen wegging tijdens het optreden’ omdat het niet bijster goed zou geweest zijn, maar dat is absoluut niet waar: een paar gasten moesten gewoon de bus halen (lacht). Je kunt dat nog checken: die beelden staan op YouTube.

»Toen de optredens afgelopen waren, klommen er een paar muzikanten uit verschillende groepen het podium weer op, voor een jamsessie van een paar uur. Vrij uniek, hoor. Men heeft dat bij ons nog eens proberen over te doen op Festival d’Amougies, in 1969: toen heeft Frank Zappa gejamd met de verschillende aanwezige groepen, maar dat was toch wat geforceerder. Zappa is er wel de Franse jazzviolist Jean-Luc Ponty tegen het lijf gelopen, die hij uitgenodigd heeft om in The Mothers Of Invention te komen spelen: het was dus wel zinvol.

»Wat ook van groot belang is geweest voor ons land: de jeugdclubs, die begin jaren 60 ontstaan zijn. Plots konden de minderjarigen, die niet toegelaten werden in de dancings, ook gaan dansen in het weekend. Komt daar nog eens bij dat in die jeugdhuizen in ’67 de eerste dj-booths geïnstalleerd werden. De buitenwereld had dat niet in de gaten: de pers zweeg er in alle talen over. Als er toch over geschreven werd, was het steevast negatief: ‘Oeioeioei, anti-materialisme, wat gaan we daarmee doen?’»

HUMO Werd er ook bij ons duchtig aan de drugs gezeten?

Zaki «Voor het heavy druggebruik moest je vooral in Engeland, LA en San Francisco zijn, maar marihuana werd hier wel in grote hoeveelheden gebruikt. Het was niet te verkrijgen in België, maar men reisde er simpelweg voor naar Amsterdam. In ’67 werd daar trouwens, in navolging van steden als San Francisco en Londen, de love-in ‘Hai in de Rai’ georganiseerd (lacht).»

HUMO Hebt u toen weleens met drugs geëxperimenteerd?

Zaki «Nee, ik word een beetje onpasselijk van de geur van marihuana. Waarschijnlijk ben ik daardoor ook niet aan de rest begonnen. Maar ik was niet zo braaf, hoor, laat dat duidelijk zijn (lacht).

»Ik droeg aanvankelijk ook broeken met olifantenpijpen, maar ben daar al snel van afgestapt, omdat het mij stoorde dat uiterlijkheden zo belangrijk werden. Terwijl de beweging toch draaide om inhoud, en niet rond het aantal kralen of bloemen in je haar.»

HUMO The Summer of Love heeft ook echt maar een zomer lang geduurd: in oktober ’67 werd Haight-Ashbury – door schrijver Hunter S. Thompson ook wel ‘Hashbury’ genoemd – vooral bevolkt door daklozen en drugsverslaafden. Was de culturele utopie van de hippies gedoemd om te mislukken?

Zaki «Een paar jaar later zou John Lennon met ‘Imagine’ de bijbel schrijven van dit hele verhaal: ‘You may say I’m a dreamer / But I’m not the only one’. Natúúrlijk was het een droom en is niet alles perfect verlopen, maar het was wél een waardevolle droom. Het idee dat je beter de liefde bedrijft dan oorlog te voeren, was van groot belang. En ik mag hopen dat veel mensen vandaag die droom nog koesteren.»

HUMO Weet u al wat u zult draaien in de eerste aflevering?

Zaki «Ik zou kunnen beginnen met ‘We Love You’ van The Rolling Stones. Verder mag je zeker ook Jimi Hendrix en Small Faces verwachten. En we zouden het bijna vergeten, maar ook in Frankrijk zat men niet stil. Michel Sardous ‘Monsieur le Président de France’ was een aanklacht: ‘Je bent ons hier aan ’t kapotmaken!’ En wat Serge Gainsbourg deed, was toch ook het één en ander. Als we het over seksuele bevrijding hebben, dan mogen we ‘Je t’aime moi non plus’ zeker niet vergeten.

»De luisteraars mogen ook heel wat anekdotes verwachten. Vanaf ’66 werkte ik zelf voor de radio: ik was één van de eerste dj’s van ons land, en had een goed contact met de artiesten. De afstand die nu bestaat tussen artiesten en journalisten, was er toen niet. Ik ben dat jaar getrouwd met Frida, en we zijn toen naar Londen gegaan. Onze vriend Jim Watson wilde ons absoluut meenemen naar een speakeasy om naar Zappa te gaan kijken, maar die is toen helaas niet komen opdagen omdat zijn vliegtuig niet opgestegen was. Waarop Jim: ‘Ik heb een goede vervanging: de jongens van Pink Floyd hebben net thee gezet!’ Waarop wij dus bij hen op de thee gegaan zijn, en ze ook nog een nummer voor ons gespeeld hebben. Sympathieke mensen!»