Alain Remue: 'Bij iedere verdwijning wacht een familie op antwoorden. Voor hen gaan we tot het uiterste'

In 1995 werd na de zaak-Dutroux de Cel Vermiste Personen opgericht: de afdeling van de federale politie die onrustwekkende verdwijningen onderzoekt. Ter gelegenheid van de 25ste verjaardag volgde Fatma Taspinar, zelf criminologe en justitiejournaliste bij de VRT, het team wekenlang voor een nieuwe docureeks.

ALAIN REMUE (hoofd van de cel) «Mensen hebben vaak een verkeerd beeld van ons: ze denken vaak dat we enkel bezig zijn met vermiste kindjes, terwijl criminele dossiers maar één procent van ons werk uitmaken. We wilden met deze reeks laten zien hoe het er bij ons echt aan toegaat.»

FATMA TASPINAR «We hadden vooraf een aantal thema's voor ogen die we graag wilden brengen, maar het merendeel konden we niet plannen: we hebben de ploeg gewoon gevolgd. Meteen zaten we in de gruwelijke realiteit: onze eerste draaidag was op 1 januari, de dag waarop Frederik Vanclooster (de 21-jarige jongeman die na een nieuwjaarsfeest verdronk in het kanaal van Vilvoorde, red.) als vermist werd opgegeven.»

HUMO Ook in de tweede aflevering tonen jullie de harde realiteit: jullie keren terug naar Monsin, waar de cel in 2011 haar zwartste dag beleefde.

REMUE (knikt) «We hebben daar, tijdens de zoekactie naar de verdwenen zusjes Amélia en Alison Decloux, één van onze eigen mensen verloren: Olivier, een duiker, een maat die ik al vijftien jaar kende. Ik ben daar kapot van geweest. Maar ook dat is de realiteit: het loopt niet altijd zoals we willen.»

HUMO Criminele zaken vertegenwoordigen maar één procent van jullie werk, zei u net. Wat is dan de overige 99 procent?

REMUE «Personen met dementie, mensen die suïcide willen plegen of hebben gepleegd, weglopers of gewoon stomme accidenten: mensen die in het water belanden en niet onmiddellijk worden gevonden.»

TASPINAR «We waren erbij toen een vrouw werd gevonden die maanden tevoren in het water was gesprongen. 'Waarom zo intensief zoeken naar iemand die zélf koos om te verdwijnen?' vroeg ik de rechercheurs. 'Om de nabestaanden een antwoord te geven,' zeiden ze. Dat vind ik heel schoon.»

REMUE «Er is altijd een familie die wacht op antwoorden. Voor hen gaan we tot het uiterste.»

HUMO Slecht nieuws is beter dan geen nieuws, zegt u.

REMUE «Dat heb ik geleerd van ouders van vermiste kinderen. Dirk Vanden Branden, de papa van de in 1996 verdwenen Liam en intussen een goede vriend, praat daarover: niet weten wat er met je kind is gebeurd, dat is slopend. Die mensen weten niet wat ze moeten denken. Ze zien hun kinderen overal, dat beheerst hun hele leven.»

TASPINAR «Het is een cold case, maar dat wil niet zeggen dat de zaak is afgesloten. Ook dat zie je in de reeks. Er zijn de voorbije jaren nieuwe technieken ontwikkeld. Zo heeft de mama van Liam de cel knuffelberen bezorgd waarvan de rechercheurs DNA van Liam hebben kunnen afnemen. Wat vandaag kan, kon tien jaar geleden niet.»

REMUE «We zetten zwaar in op DNA-onderzoek. Er is in België een hele reeks dossiers van gevonden, maar nooit geïdentificeerde lichamen. Wij zijn er systematisch mee bezig die op te graven en er DNA van te nemen. Neem de zaak van Liam: stel dat er tijdens werken toevallig botresten gevonden worden, dan kunnen we met zekerheid bepalen of het al dan niet om hem gaat.»

HUMO De zaak-Liam is de enige verdwijning van een jong kindje sinds de oprichting van de cel die niet opgelost is.

REMUE «Het zou onwaarschijnlijk goed zijn mochten we alsnog een antwoord vinden. Liam was die dag bij zijn oma, die vlak bij het Zennegat woont, waar de Leuvense vaart, de Zenne en de Dijle samenstromen. Mijn hypothese, waarvoor ik een aantal argumenten heb, is dat Liam daar is verdronken. Zijn papa denkt eerder dat hij is ontvoerd. Niet per se door een pervert, maar misschien door iemand die een kind heeft verloren of geen kinderen kan krijgen. 'Je zult het zien,' zegt hij vaak, 'vroeg of laat staat Liam aan mijn deur.' Ik zou dat fantastisch vinden, maar naarmate de tijd verstrijkt, vrees ik toch steeds meer dat mijn hypothese de juiste is. Al zijn we daar niet zeker van zolang hij niet wordt gevonden. Zeg nooit nooit: het kán dat hij ontvoerd is en ergens leeft zonder dat hij zelf weet wie hij is. In de Verenigde Staten zijn zulke gevallen bekend.»

HUMO Kunt u het, na 25 jaar, voorspellen als een zaak niet goed zal aflopen?

REMUE «Het is geen exacte wetenschap, maar er zijn dossiers waarbij je meteen een slecht gevoel hebt. Neem Frederik Vanclooster. Dat is geen jongen die zomaar wegloopt, zeker niet zonder iets te laten weten. Als je dan kijkt naar de plek waar hij is verdwenen (de Kruitfabriek in Vilvoorde, red.) en het eerste wat je ziet is het kanaal, dan weet je: dit is niet oké.

»Water is het moeilijkste milieu om in te zoeken. Er zijn zoveel factoren: is het stilstaand of stromend water, is er scheepvaart, zijn er sluisdeuren, hoe is de natuur, zitten er aaseters? Dat klinkt behoorlijk hard, maar voor ons is het de dagelijkse realiteit. En helaas ook de realiteit die we aan ouders moeten meegeven die zich afvragen: waarom wordt mijn kind niet sneller gevonden?»

HUMO Fatma, jij bent criminologe van opleiding, en je hebt nu van dichtbij gezien in welke wereld je had kunnen werken. Was het iets voor jou geweest?

TASPINAR «Ik denk het niet. Ik heb als criminologe nooit de ambitie gehad om bij de politie te werken. Eén van de rechercheurs zei me: 'Als je alles mee naar huis neemt, dan slaap je niet meer.' Ik denk niet dat ik het zou kunnen loslaten. Maar ik heb altijd bewondering gehad voor de Cel, dus het was fantastisch om hen nu van dichtbij te mogen volgen. Ik zeg je: als Alain een sekte opricht, ik sluit me meteen aan.»

De cel vermiste personen. Eén, woensdag 2 september, 20.40