‘Als ik de lotto win, steek ik een gratis DNA-test bij elke Humo’

In 2014 trok Humo-journalist Jan Antonissen na geruchten over de Nederlandse fertiliteitsarts Jan Karbaat op onderzoek uit. Hij vond lekkende spermabanken en donorkinderen die verdacht veel op de dokter leken. DNA-onderzoek onthulde dat Karbaat met zijn eigen sperma minstens 68 kinderen had verwekt. In de docureeks ‘Het zaad van Karbaat’ doen de ouders en de kinderen hun verhaal.

HUMO Jan Karbaat stierf in 2017, twee jaar voor DNA-onderzoek zijn wangedrag aantoonde. Hoe kwam hij daarmee weg?

STEPH RAEYMAEKERS (voorzitter van de vzw Donorkinderen) «Omdat je dat niet verwacht van de arts die je helpt met je kinderwens. Karbaat had vrij spel, en dat ontaardde in een egotrip. Hij had een narcistisch, ziek kantje. Zo hield hij een fotocollectie bij van alle kinderen die hij had verwekt, als waren het Panini-stickers.

»Ik heb Karbaat jaren geleden via mail gevraagd of hij zelf gedoneerd had. Hij ontkende het, maar ik had de kinderen gezien: de gelijkenissen waren treffend. Bovendien was er een DNA-match met één van zijn wettelijke kinderen en een donorkind. We wisten dat hij loog, maar hij weigerde zijn DNA af te staan.»

HUMO Zijn alle ‘Karbaten’ in België al gevonden?

RAEYMAEKERS «Nee, maar we zijn nog een aantal zaken aan het uitspitten. We hebben een eerste donorkind in onze groep wiens DNA matcht met dat van een wettelijk kind van een Belgische fertiliteitsarts – en dan nog een gerenommeerde.»

HUMO Karbaat raadde de ouders aan de inseminatie geheim te houden. Gebeurt dat nog altijd?

RAEYMAEKERS «De meeste ziekenhuizen zullen adviseren om het wél te vertellen. Maar zelfs als de ouders dat doen, moeten kinderen tegen de anonimiteit van donoren opboksen. Ze hebben geen toegang tot medische informatie, zoals erfelijke ziektes, en kunnen eventuele broers en zussen niet vinden. Het zorgt bovenal voor existentiële onrust.

»Ik was 25 toen ik ontdekte dat ik een donorkind ben, en ik heb 17 jaar gezocht naar mijn biologische vader. Dit jaar vond ik hem. Dat gaf me rust, maar hij stierf in 2017: ik had hem al die tijd kunnen kennen.»

HUMO Hoe heb je hem gevonden?

RAEYMAEKERS «Via een internationale DNA-databank stelde ik een stamboom op. Daaruit bleek dat de vruchtbaarheidsarts zonder goedkeuring een spermacocktail had gebruikt: mijn drieling-zus heeft een andere biologische vader dan onze broer en ik. De dokter had mijn ouders ook het zaad van een ge-trouwd en succesvol man beloofd, maar mijn vader was destijds een 19-jarige student zonder geld. Het wangedrag van fertiliteitsartsen stopt niet bij Jan Karbaat.»

HUMO Zou je iedereen aanraden om zo’n DNA-test te doen?

RAEYMAEKERS «Ja. Je helpt bovendien de databank uit te breiden. Ik heb mijn vader gevonden doordat een achterneefje een DNA-test had gedaan. Ik heb Jan Antonissen altijd gezegd: als ik de lotto win, steek ik een gratis DNA-test bij elke Humo. Ik ben benieuwd wat dát zou losmaken.»

Het zaad van Karbaat
Canvas, donderdag 10 juni, 22.20