‘American Murder: The Family Next Door’ op Netflix is een true-crime meesterwerk

Op het eerste gezicht lijkt ‘American Murder: The Family Next Door’ op Netflix een true crime-documentaire van de meer sensationele en verdachte soort maar - zoals de volgers van ‘Eveline’ nu ook weten - schijn kan bedriegen. De briljante, anderhalf uur durende film is een bloedstollende reconstructie van een gruwelijke moord, een portret van een huwelijk dat van de rails gaat en een aanklacht van een probleem - geweld binnen een relatie - dat te makkelijk onder het tapijt wordt geschoven.

Spoiler alert: lees deze recensie niet als u niet wil weten wat er in ‘American Murder’ gebeurt.

De meeste true crime-documentaires vertellen het verhaal van een misdaad aan de hand van getuigenissen na de feiten, van nabestaanden, advocaten of rechercheurs, aangevuld met nieuwsbeelden en nagespeelde scènes. ‘American Murder’ wijkt af van dat geëffende pad en bestaat enkel uit opnames die zijn gemaakt vlak voor of tijdens het onderzoek naar de verdwijning van Shanann Watts, een 34-jarige Amerikaanse die in de zomer van 2018 samen met haar twee dochtertjes Bella en Celeste in het niets oploste. Je ziet de korrelige ‘footage’ van de bewakingscamera aan haar woning die registreert hoe ze op 13 augustus in het midden van de nacht thuiskomt van een seminarie - de laatste beelden waarop ze nog in leven is . Je hoort de noodoproep van haar vriendin, die ongerust is omdat de vijftien weken zwangere Shanann niet is komen opdagen bij haar gynaecoloog. Je volgt via de bodycams hoe de agenten samen met Shananns man Chris het huis binnengaan en de eerste, verontrustende vaststellingen doen.

De aanpak lijkt erg op sensatie gericht en bedoeld voor de voyeur in ieder van ons, maar het resultaat is net een heel klinische en bedaarde dissectie van het onderzoek naar wat uiteindelijk een verschrikkelijke moordzaak blijkt te zijn - ‘de meest onmenselijke misdaad die ik ooit heb behandeld’, aldus de rechter die later de straf uitspreekt. De voor de hand liggende verdachte is snel gevonden: Chris, die zich van bij het begin verdacht gedraagt - ‘Ik heb hem nog nooit zoveel horen praten’, aldus een buurman - en ook niet echt kapot lijkt van de verdwijning van zijn vrouw en dochtertjes. In tegenstelling tot wat je in veel tv-series of true crime-reeksen ziet, beginnen de rechercheurs echter niet op hem in te beuken of hem urenlang te ondervragen, maar wordt hij zachtjes richting bekentenis begeleid. De leugendetector is daarbij het belangrijkste argument en wanneer Chris de test niet naar behoren aflegt maar toch alles blijft ontkennen, spreekt de agent hem bijna vaderlijk toe: ‘Stop maar, het is zover, haal diep adem.’

Tussen de beelden uit het onderzoek door graven de makers van ‘American Murder’ in de maanden die aan de verdwijning vooraf zijn gegaan, op zoek naar waar het verkeerd is gelopen. Daarvoor gebruiken ze opnieuw enkel bestaand materiaal, vooral foto’s en video’s die afkomstig zijn van de Facebook-pagina van Shanann. Op Facebook hing ze een idyllisch beeld op van haar leven en haar gezin, met filmpjes van Chris die met zijn kinderen speelt, de afwas doet of gespeeld geschokt reageert als ze hem vertelt dat ze voor de derde keer zwanger is. Achter die vrolijke façade zat een donkerder werkelijkheid, een waarin hun huwelijk langzaam begon te desintegreren en die ze enkel deelde via sms’en aan haar vriendinnen. Maar tegelijk is duidelijk dat Shanann, noch iemand uit haar omgeving, ooit had kunnen vermoeden hoe het zou eindigen. Dat contrast zorgt ervoor dat de documentaire nog harder aankomt: de beelden van de dochtertjes die in de auto ‘Mijn papa is een held’ zingen of de opnames van de uiteindelijke bekentenis van Chris vormen enkele van de lastigst verteerbare minuten televisie die ik het afgelopen jaar heb gezien, en nochtans heb ik heel ‘GR5’ uitgezeten.

Gevoelige kijkers dienen zich dus te onthouden, en iedereen die op zoek is naar een ontspannende avond televisie ook: ‘American Murder’ is een mokerslag, een true crime-meesterwerk dat heel lang door je hoofd blijft spoken.