‘Axel gaat binnen’ op VTM: jammer dat Daeseleire geen messiascomplex heeft

‘Den Ax is onderweg.’ Wie in Antwerpen dat zinnetje ingefluisterd krijgt, hoeft niet weg te duiken, bang dat een bijl met een lange steel weldra slachtoffers zal maken. Het kán wel, natuurlijk, het blijft Antwerpen, maar doorgaans wordt dan gewoon bedoeld dat Axel Daeseleire - acteur, televisiemaker, schilder, ontkurker van joie de vivre faciliterende flessen wijn - in aantocht is.

Onderzoeksjournalisten legden bloot dat Daeseleire onlangs een tijdje moest dutten op een corona-afdeling, en dat dat gelukkig goed afliep: de strijdbijl is niet begraven. En dus kon ‘Axel gaat binnen’ op antenne, de opvolger van ‘Axel opgelicht’, ‘Project Axel’ en ‘Axel duikt onder’. Den Ax is een oeuvrebouwer.

In de eerste aflevering verbleef Daeseleire in De Lovie, een joyeus kasteeldomein in Poperinge waar mensen met een verstandelijke beperking zo zelfstandig mogelijk leven. Dat de caravan van ‘Radio Gaga’ daar eerder ook al naartoe was gesleept, verwonderde niet: de twee programma’s hebben een hang naar bijzondere plekken gemeen, en het voornemen om te gaan diepzeeduiken in kleine gemeenschappen waar de pijn het niet zelden van de pret wint.

Toch zijn het niet dezelfde programma’s, en niet alléén omdat Joris Hessels en Dominique Van Malder zich eerder zelden vertoonden in de pyjamabroek met Indisch batikmotiefje die in deze eerste aflevering van ‘Axel gaat binnen’ rond de kont van den Ax hing. Neen, ook het plan van aanpak was anders. Hoe zal ik het zeggen? Er bestaan twee soorten mensen: zij die genieten van het kraakje van een puddingvel net nadat hun lepeltje het aangevallen heeft, en zij die zich meteen voor hun bestaan excuseren bij het getorpedeerde vel. Daeseleire hoort bij de eerste groep: hij is niet de schuchtere observator, wel de man die vol zelfvertrouwen zijn nieuwsgierigheid laat hameren op wie zijn pad kruist.

Er was bijvoorbeeld Ines, die autisme en veel verdriet had. En als gevolg daarvan: ook een agressieprobleem. Naar mijn gevoel werd iets te opzichtig gesignaleerd hoe geváárlijk het meisje wel kon zijn wanneer ze uit het niets iemand - haast altijd een vrouw - aanvloog. Terwijl ze wachtten op haar komst, positioneerden de ouders zich in een slagorde die ervoor moest zorgen dat Ines niet naast haar moeder zou komen te zitten. In dat beeld - een preventieve stoelendans die knullig volbracht werd - zat de wanhoop vervat van een vader en een moeder die de woorden voor hun ongeluk niet opgehoest krijgen. Ik ben er niet uit of ik dat wel móést zien.

Toen Ines later zelf haar verhaal deed, greep ze mij naar de keel - met haar oceanische weerloosheid. Haar hoofd kreeg regelmatig bezoek van stemmen, die haar vervolgens aanporden om iemand pijn te doen, of erger: om zelfmoord te plegen. De aanblik van dat aardige, fundamenteel áárdige meisje vol schuldgevoelens over de zwarte zonnen in haar hoofd, was indringend en aangrijpend. ‘Dat moet niet gemakkelijk zijn, hè, stemmen in uwe kop,’ sprak Daeseleire na zijn bezoekje, want goede duiding is belangrijk.

‘Bedankt dat ik mijn verhaal mocht doen,’ stond op een kaartje dat Ines voor Daeseleire gemaakt had, en ik werd nieuwsgierig naar de bewoners van De Lovie ná de doortocht van orkaan Axel. Voor enkelen - Angelique, bijvoorbeeld, een innemende jonge vrouw die de hots had voor den Ax - had het midweekje Daeseleire duidelijk een opwindend moment van verstrooiing betekend, een interludium dat ze graag nog wat wilden rekken. Ik vraag me af wat ze voelden toen de tv-karavaan weer wegreed, nieuwe afleveringen tegemoet.

Overigens: jammer dat Daeseleire geen messiascomplex heeft, en z’n programma dus niet ‘Axel redt’ kon noemen.

Axel gaat binnen, VTM - maandag 31 augustus