‘Bevergem’ op Canvas: couleur locale van wereldniveau

In het bos daar staat een huisje, in Vlaamse velden klappen rozen open, en waar men gaat langs Vlaamse wegen komt men naar verluidt Maria tegen. Maar door dat bos, voorbij die velden en aan het eind van die wegen ligt Bevergem, overal en nergens.

Voortaan ligt 'Bevergem' ook eens per week op Canvas. Het is er gelegd door de West-Vlaming Bart Vanneste, in samenwerking met een schare gelijkgezinde streekgenoten. En het ligt er goed - zieltogend en stralend tegelijk. Bevergem is een dorp waar je nog het liefst een omheining rond zou neerpoten - om het te beschermen tegen de rest van de wereld, en minstens even belangrijk: om de rest van de wereld te beschermen tegen Bevergem. Pittoresk, kleinschalig, krankzinnig, met de kerk en de navel in het midden. Hel of hemel, afhankelijk van wie u het vraagt.

Het was Vanneste zelf die, in de huid van z'n marginale alias Freddy De Vadder, in de eerste aflevering Bevergem kwam binnenvallen om er zich te vestigen, met flink wat geruis tot gevolg. Je zou hem voor het gemak de hoofdrol kunnen toedichten, maar in 'Bevergem' wordt niet aan hoofdrollen gedaan. Speciaal voor de gelegenheid had hij wel een derde dimensie bijgebouwd aan het van vele Vlaamse podia bekende typetje De Vadder. Het resultaat was niet langer een cliché, maar een mens - zij het nog altijd één waar je in een boogje omheen zou lopen. Dat gold trouwens voor zowat elk personage dat deel uitmaakte van het leven in Bevergem, al zou je met plezier de wijdste boog maken omheen OCMW-voorzitter Claude Delvoye, 'neef van die met z'n kakmachine', en op hemeltergende wijze gestalte gegeven door Piet De Praitere.

Bevergem, het dorp, is lelijk, maar het is wel mooi in beeld gebracht. De manier waarop De Vadder het gehucht binnenreed, deed niet toevallig denken aan de manier waarop honderden cowboys hem dat al voordeden wanneer ze op een uitgemergeld paard een slapend dorp kwamen binnengekacheld. Een opleiding tot seingever door de machteloze plaatselijke arm der wet (Wannes Cappelle) kreeg dan weer zowel iets hilarisch als iets intriests mee, en tussendoor heerste vooral stilte, maar dan in het West-Vlaams.

'Bevergem' werd ons vooraf aangekondigd als een 'absurde fictiereeks', en dat was er niet naast. Al kwam die absurditeit in de eerste aflevering vooral onverhoeds binnengeslopen, zonder dat pakweg Koen De Bouw daarvoor met een vreemd kapsel op een denkbeeldige piano moest hengsten. Bovendien: iets is ook maar absurd zolang je het niet zelf hebt meegemaakt. 'Bevergem' heeft nergens de ambitie om waarheidsgetrouw te zijn, en wordt net daardoor levensecht.

Canvas ligt in de lappenmand, maar we zouden 'Bevergem' nergens anders tegen het lijf willen lopen. Het is, ondanks de gemeenschappelijke streektaal, nog altijd geen 'Eigen kweek', en het maakt weinig kans om in de volgende afleveringen op iets gelijkaardigs uit te lopen. Het leent zich ook niet tot een gemakkelijk gieren voor groot en klein, en toch hebben we meermaals luidop gelachen, die eerste aflevering - soms uit humoristische overwegingen, soms uit plaatsvervangende schaamte.

Het was, kortom, couleur locale van wereldniveau: mocht één of andere volksmenner in de nabije toekomst, in een niet zo fictioneel scenario, ooit de bestaansreden van Canvas in vraag trekken, laat het antwoord dan simpelweg 'Bevergem' luiden.