Brimstone

Cowboyhoeden, darmen, en hellevuur.

Het Oude Westen. Hier, in God’s Own Country, waar de eerste settlers iets trachten op te bouwen dat op een leven lijkt, waar het vanzelfsprekend is dat vaders hun zonen een geweer in de handen proppen en leren schieten, en waar God de mensen gezien de bikkelharde levensomstandigheden niet echt goedgezind lijkt, maken we kennis met Liz (Dakota Fanning: een helder vlammend talent), een jonge vrouw die samen met haar echtgenoot, dochtertje en stiefzoon in een desolaat grensstadje woont en als vroedvrouw werkt. Alles lijkt peis en vree, maar de nieuwe dominee – meesterlijk geïntroduceerd: dreigend stampen zijn hakken op de houten kerkvloer – jaagt haar angst aan. Wie is toch die immer in het zwart geklede vreemde man (Guy Pearce roept herinneringen op aan de predikant uit ‘The Night of the Hunter’), die spreekt over de hel alsof hij er zelf is geweest? Wie heeft dat afschuwelijke litteken in zijn gezicht gekerfd? Waarom maakt hij dat de inwoners van het stadje zich na een tragisch afgelopen bevalling tegen Liz keren? Van ons krijgt u de antwoorden niet: wij zijn even zwijgzaam als Liz, die – om redenen die niet meteen worden onthuld – niet in staat is om te spreken, en zich via gebarentaal uitdrukt.

Hoewel we wel degelijk in een western zitten (de geweren mogen knallen, de paarden briesen, en twee gunslingers mogen in een stoffige straat zelfs wijdbeens tegenover elkaar staan), vormt de Far West hier niet de folkloristische achtergrond van een gezellig potje piefpoefpaf, zoals onlangs nog in ‘The Magnificent Seven’. Integendeel, door de lens van regisseur Martin Koolhoven (‘Oorlogswinter’) vormt de prairie een beknellend en bloederig schouwtoneel van Bijbelse doem, duistere psalmen en sadistische vrouwenhaat; het is allicht geen toeval dat het bordeel waar een flink stuk van het verhaal zich afspeelt niet Joy’s Blue Heaven heet, maar Franks Inferno. Het getuigt van lef, van een lichte vorm van hoogmoed zelfs, om je film in te delen in vier lange achronologische hoofdstukken en om die hoofdstukken dan ook nog eens titels te geven als ‘Openbaring’, ‘Genesis’, ‘Vergelding’ en ‘Exodus’.

Maar weet u: het doet deugd om eindelijk nog eens een film te zien die niet de uitgestippelde paden volgt, maar die blijk geeft van durf, van ambitie, van een ‘dit is mijn film en u bent mee of u bent niet mee’-attitude. En dan geeft het niet dat de filmmaker de plot soms onnodig laat escaleren tot pure horror (de darmscène!), of tot grijnslachverwekkende trash (de schijthuisgalgscène!). In ‘Brimstone’ zitten hoe dan ook magistrale beelden, zoals dat van het brandende huis waartegen het bewegingloze silhouet van de dominee staat afgetekend; en zelfs het nu al fameuze zadelshot van Kit Harington (Jon Snow!) vonden wij, ook al dienden we hardop te grinniken met de overdreven religieuze symboliek, gewoonweg fantastisch.

O ja: het allerlaatste zinnetje van de dominee spookt nu al wéken door ons hoofd. Wie niet naar ‘Brimstone’ gaat kijken, zal door toedoen van Gods toorn veranderen in een doornige struik.