Captain America: The Winter Soldier (★★★☆☆)

Pow! Boom! Wham! Ka-bang!

Even concentreren, beste vrienden en vriendinnen: de uitleg die nu volgt is ingewikkelder dan de verhaallijnen van ‘The Usual Suspects’ en ‘Memento’ samen.

De korte verschijning van S.H.I.E.L.D.-agent Nick Fury (Samuel L. Jackson) in de eindgeneriek van ‘Iron Man’ (2008) luidde Phase 1 in op de tijdslijn van het zogeheten Marvel Cinematic Universe: eerst werden Tony Stark, de Hulk, Thor en Captain America individueel geïntroduceerd in achtereenvolgens ‘Iron Man’, ‘The Incredible Hulk’, ‘Thor’ en ‘Captain America: The First Avenger’, waarna de superhelden met vereende krachten loos gingen in de ensembletopper ‘The Avengers’ (2012).

Intussen is Phase 2 volop aan de gang: ‘Iron Man 3’ en ‘Thor: The Dark World’ hebben we al achter de kiezen en nu ‘Captain America 2’ in de zalen is gearriveerd, zitten we in de laatste rechte lijn naar ‘The Avengers 2: Age of Ultron’ (uit op 1 mei 2015). Waarna – bent u nog mee? – Phase 3 een aanvang kan nemen: ‘Captain America 3’, ‘Thor 3’, nieuwkomer ‘Ant-Man’ en ‘The Avengers 3’ staan nu al te dringen in de steeds nauwer wordende (Thor: ‘Schuif op, Hulk!’ Hulk: ‘Is dat jouw hamer of ben je gewoon blij om me te zien?’) pijplijn.

O ja: ­Kevin Feige, de grote baas van de Marvel Studios, heeft nu al laten doorschemeren dat de hele franchise in 2018 – wanneer de langlopende contracten met Robert Downey Jr., Chris Evans, Chris Hemsworth en Jackson zijn afgelopen – weleens een frisse reboot zou kunnen krijgen.

Je zou kunnen stellen dat het steeds uitdeinende Marvel Cinematic Universe, met dat onverbrekelijke ritme van twee grote releases per jaar, binnen de wereld van de cinema een soort gesloten ecosysteem vormt, een zichzelf in stand houdende cyclus die in theorie kan doorgaan tot in de eeuwigheid: kassa, kassa! Je zou ook kunnen stellen dat de verwondering met elke aflevering een klein beetje meer afneemt, en dat de ene superheldenfilm in wezen één lange reclamespot is voor de volgende.

Maar goed, zolang de fun blijft poffen, zal u ons niet écht horen klagen, en in ‘Captain America: The Winter Soldier’ gebeuren wel wat opwindende dingen. Zo blijkt onze held – die in de slotscènes van de vorige film na een winterslaap van zeventig jaar in onze tijd ontwaakte – met flink wat aanpassingsproblemen te kampen: tijdens een bezoekje aan het luchtvaartmuseum in Washington blijft hij liever rondhangen bij de Spirit of St. Louis van Charles Lindbergh dan bij de hedendaagse helicopters, en op een bepaald moment zien we hem zelfs deelnemen aan een zelfhulpgroep voor getroebleerde militairen.

Een geinige touch is dat de supersoldaat in zijn binnenzak een lijstje meedraagt van platen en films die hij nog moet inhalen: ‘Nirvana, Marvin Gaye, ‘Rocky’, misschien ‘Rocky 2’.’ Het ware mooi geweest mochten we nog wat méér van die rustig ademende scènes hebben gezien (karaktermomenten, zoals dat heet in het Hollywoodjargon): ze verlenen de Kapitein een beetje reliëf, ook al is het dan maar een millimetertje.

Maar goed, we zitten hier in een comicbookverfilming, wat betekent dat er snel moet worden overgegaan tot de actie: in de beste en spannendste scène verzeilt Nick Fury in het centrum van Washington in een indrukwekkende kogelregen die qua fraai in beeld gebracht roffelvuur niet hoeft onder te doen voor de beruchte elf minuten durende shoot-out in ‘Heat’. Knap ook hoe de Cap zijn onafscheidelijke schild tijdens de duels met de Winter Soldier als rondvliegend discuswapen hanteert, al vragen we ons wel af hoe het aerodynamisch mogelijk is dat dat ding telkens als een boemerang naar zijn hand kan terugkeren.

Ons favoriete moment: het messengevecht, waarbij de Winter Soldier heel even zijn stiletto uit zijn hand laat glippen en het in dezelfde razendsnelle beweging – knipper met uw ogen en u hebt het gemist – weer uit de lucht plukt: wow! Dat ene mesmoment maakte op ons in ieder geval méér indruk dan het hele laatste halfuur, waarin de scenaristen hun toevlucht nemen tot het meest afgezaagde lapmiddel uit het actiegenre: aftellen op de digitale klok. Kort samengevat: in het eerste uur krijgt u waar voor uw geld, en op het einde ontploft alles. En nu op naar ‘The Avengers 2’.

Bekijk de trailer: