De 50 beste games van de 21ste eeuw (50-21)

‘Games leren je de vaardigheden aan die cruciaal zullen blijken in de economie van de 21ste eeuw,’ zo valt te lezen in ons dossier gaming. Met een nieuwe generatie spelcomputers in aantocht is het de hoogste tijd om de balans op te maken: wat zijn de allerbeste videospellen van de afgelopen twintig jaar? Met behulp van bekende en minder bekende gamers stelden we deze ranglijst samen. Vandaag tellen we af van 50 naar 21, morgen volgt de top 20.

Met veel dank voor de input van Joost Vandecasteele (schrijver), William Boeva (comedian), Pedro De Bruyckere (pedagoog), Sammy Mahdi (politicus), Chris Ferguson (game-expert en hoogleraar psychologie), Shawn Green (game-onderzoeker), Lander Van der Biest (leraar), Raf Picavet (gamejournalist), Ronald Meeus (gamejournalist), Steven Alen (gamejournalist).

50. Alice: Madness Returns (2011)

Het verhaal van ‘Alice in Wonderland’ maar dan enorm duister.

Chris Ferguson, game-expert en hoogleraar psychologie: ‘Een griezelig spel, met een perfect uitgekiende, meeslepende sfeer. Het vrouwelijke hoofdpersonage intrigeert en je knalt monsters neer met een pepermolen en een kopje thee. wat wil je nog meer? Hier móét een vervolg op komen.’

49. League of Legends en Dota 2 (2009)

Qua aanzien, prijzengeld en kijkersaantallen staan deze games al jaren bovenaan in de e-sportswereld. Niet zonder reden: deze games lijken wel ontworpen voor de competitie.

48. Hollow Knight (2017)

Op avontuur in het koninkrijk der insecten: dat zouden meer mensen moeten doen. Echt veel meer mensen.

William Boeva, comedian en insectenverdelger: ‘Dit is een ongelooflijk mooie game met een heerlijke soundtrack. Genieten!’

47. Uncharted
 – de hele reeks (2007-2017)

Lara Croft was dé schattenzoeker van de jaren 90, Nathan Drake bleek haar meer dan waardige opvolger in de jaren nul.

46. Wii Sports (2006)

We hadden hier ook ‘Guitar Hero’ of ‘Singstar’ kunnen vermelden – spellen die werkelijk íédereen aan het gamen kregen – maar ‘Wii Sports’ was in zijn eentje verantwoordelijk voor het succes van een hele spelcomputer.

45. Left 4 Dead (2008)

De titel van dit spel slaat op dat heerlijke moment waarop je vluchtend voor monsters een huisje ingaat, de deur sluit en er vervolgens achterkomt dat je vriend nog buiten staat.

44. Dark Souls (2011)

Hoe groot de invloed van de ‘Dark Souls’-reeks op andere videogames ook was, in de basis is dit een spel van de oude stempel: inhoud boven opsmuk en ontzettend, ontzettend moeilijk.

43. Super Smash Bros. Melee (2002)

Ja, Pikachu die tegen Mario vecht ziet er aandoenlijk uit, maar vergis je niet: onder het kleurrijke uiterlijk van ‘Super Smash’ zit een diepgravend vechtsysteem.

42. The Elder Scrolls (1994 - nu)

Er gebeurt veel buitengewoons in het magische universum van ‘The Elder Scrolls’, maar het meest wonderlijke: hoe elke nieuw deel nóg mooier, dieper en rijker dan het vorige blijkt te zijn.

41. Company of Heroes (2) (2013)

Na 2.500 jaar mag ‘De kunst van het oorlogvoeren’ voorgoed in de boekenkast blijven. In ‘Company of Heroes’ leer je écht hoe je de oorlog wint.

Raf Picavet, veteraan onder de gamejournalisten: ‘Mijn Steam account zegt dat ik sinds release meer dan 1200 uur in die game heb geïnvesteerd.’

40. Spider-Man (2018)

Waarom we allemaal weleens Spider-Man zouden willen zijn? Ja, om Mary Jane op de kop te kunnen zoenen, maar toch vooral vanwege het virtuoze webslingeren tussen de wolkenkrabbers. En dat laatste doet dit spel echt precies goed. Vanaf de eerste minuut zwaai je met het grootste plezier boven het prachtig nagebouwde New York en twintig uur later doe je het nog steeds met evenveel plezier. Meestal zijn games gebaseerd op films net zulke slappe gevallen als films gebaseerd op games, maar in dit geval is het één van de plezierigste spellen ooit. Al fladdert Batman deze spin voorbij, verderop in de top 50.

Shawn Green, game-onderzoeker zonder webschieter: ‘Er zijn véél superhelden-games gemaakt, maar dit is voor mij het schoolvoorbeeld van een spel waar je echt voelde dat je iets ‘super’ deed. De mechanics om van gebouw naar gebouw te zweven met je web, zijn, tsja, perfect.’

39. GTA: Vice City (2002)

‘Grand Theft Auto’ is dé franchise voor lui die het leuk vinden om zich door een virtuele prostituee te laten bedienen en het geld twee minuten later weer uit haar zakken te slaan: het soort geharde criminele psychopaten die hun Sims vijf minuten na installatie al in de fik steken. En waar kun je nu beter een gesjeesde, gewetenloze gangster zijn dan in de glitterende jaren 80, waar ‘GTA: Vice City’ zich afspeelt? De deuntjes! De kapsels! De voor 90 procent uit kraag bestaande ‘Miami Vice’-hemden! Door de palmbomen van dit virtuele Florida waait aldoor de geest van ‘Scarface’. ‘Vice City’ blijft – die ene minihelikoptermissie niet te na gesproken: de hel! – de meest ondergewaardeerde telg van de franchise en mijn persoonlijke favoriet.

Sammy Mahdi werd staatssecretaris, geen gangster: ‘Ik weet nog dat de verkoper in de winkel tegen mijn pa zei: ‘Er zit veel geweld in deze game. Ouders zijn al komen klagen bij mij, ik zeg het maar.’ Ik heb redelijk moeten zagen om dat spel toch te krijgen. Ik vind die commotie en dat stigma vaak frustrerend. Je moreel kompas is toch afhankelijk van je opvoeding, niet van wat je ziet in films of games. Je kunt dat loskoppelen. Ik heb véél games gespeeld en ben ondanks de bezorgdheid van mijn ouders geen moordlustig persoon geworden. Nooit heb ik op straat gedacht: ‘Wat een mooie auto. Ik duw nu op driehoekje en rijd ermee weg.’

38. Metroid Prime (2003)

Een van de weinige schietspellen die niet barsten van het testosteron en dat is niet alleen te danken aan het zwijgzame vrouwelijke hoofdpersonage. Je puzzelt, je ontdekt, je snuift de sfeer op. Natuurlijk: er zijn monsters, er wordt geschoten en er zijn explosies, maar alles gebeurt op een vrij serene wijze. Dit is een game waar de spelwereld je opzuigt en je op een gegeven moment ontdekt dat jij geen personage meer bestuurt, maar zelf aan het rondwandelen bent. Tevens het mooiste sneeuwlevel van de 21e eeuw.

37. Fortnite (2017)

Een mix van ‘The Hunger Games’ en ‘Teletubbies’? In een wereld zonder ‘Minecraft’ was ‘Fortnite’ het meest onverwachte successpel van de eeuw. De originele versie – een survivalspel met zombies – sloeg nochtans niet aan. Maar dan verscheen ‘Fortnite Battle Royale’, waarin honderd man in een map tjokvol wapens en bouwmateriaal worden gedropt. Dat spel loopt pas af als slechts één held overeind blijft. We horen de snobs al klagen over deze keuze, maar zij moeten het tegen ons en 350 miljoen (!) andere gamers opnemen. Hebben we al gezegd dat ‘Fortnite Battle Royale’ gratis te downloaden valt?

36. Horizon Zero Dawn (2017)

De zon komt op en de zon gaat onder, maar nergens doet-ie dat zo mooi als in ‘Horizon Zero Dawn’. En tijdens zo’n fenomenale zonsondergang, als die rode gloed de wereld, Aloy en de mechanische monsters bedekt, sta je soms gewoon even stil om toe te kijken hoe prachtig een spelwereld kan zijn. Op geen enkel terrein is deze game verder écht baanbrekend – de open wereld, het vechten, het verhaal, we hebben het allemaal wel eens eerder en soms beter gezien – maar in dit geval is het geheel absoluut meer dan de som van de delen.

35. Resident Evil 4 (2005)

Wie horrorgame zegt, zegt ‘Resident Evil’. De franchise bezorgt gamers al sinds 1996 nachtmerries, met ‘Resident Evil 4’ als ijzingwekkend hoogtepunt. Je probeert er de gekidnapte dochter van de Amerikaanse president uit de klauwen van een Spaanse, nietsontziende cult te bevrijden. Het plot zit propvol verrassende wendingen. Zo komt een gigantisch standbeeld ineens tot leven en reageren bepaalde monsters louter op geluid. De Regeneradors behoren dan weer tot de uitdagendste en angstaanjagendste wezens uit het ‘Resident Evil’-universum. Niet voor doetjes!

34. Inside (2016)

De sterktes van ‘Inside’ zitten ’m in de elegantie en eenvoud. De speler baant zich een weg door een prachtige, dystopische wereld, die perfect zou kunnen dienen als de decor van een minimalistische horrorfilm. De speler wéét niet eens wat het doel is van het spel. De uitdagingen, raadsels en scènes die zich voor de ogen van het personage ontvouwen, tonen maar langzaam wat er aan de hand is in het kale ‘Inside’-universum. Voor je het weet, is alles voorbij. En is het vier uur ‘s nachts op een werkdag.

33. Prince of Persia: The Sands of Time (2003)

Zo enorm als het aanbod van videogames met een Middeleeuws fantasythema is, zo zelden zie je een spel gedompeld in de Arabische sprookjessfeer uit ‘1001 nacht’. Onterecht, want het oude Perzië blijkt zich prachtig te lenen voor een uitdagende spelomgeving, vol geheime valkuilen, familievetes en Oosterse prinsessen. Tweede troef is het terugspoelen van de tijd, dat hier geen leuk extraatje is, maar de kurk waarop het hele spelconcept drijft. Er kwamen vervolgspellen, maar die verveelden snel. Begin volgend jaar wordt ‘The Sands of Time’ opnieuw uitgebracht in een opgepoetste versie.

32. ‘The Witcher 3: Wild Hunt’ (2015)

Om de zoveel jaar verschijnt een spel die de grenzen van open gamewerelden voorgoed verlegt. Iedere gamer herinnert dan ook zijn eerste onderdompeling in het adembenemende universum van de fantasy-RPG ‘The Witcher 3: Wild Hunt’. De bossen, de dorpen, de demonen, de mensen: alles is verbluffend gedetailleerd. En de vrijheid die je als monsterjager Geralt hebt, is ongezien. Wiens leven vind je de moeite om te redden? Wie verraad je en met wie sluit je een pact? En in hoeverre meng je jou in de oorlog tussen koninkrijken? Je keuzes hebben verregaande gevolgen voor jou en de levensechte personages die je ontmoet, waardoor het voelt alsof je jouw eigen hoogstpersoonlijke verhaal aan het schrijven bent. Geen wonder dat Netflix hier een hitserie uit heeft kunnen puren.

31. Shadow of the Colossus (2005)

Je ziet ze al van ver, de kolossen die de wereld bevolken. En pas van dichtbij zie je echt hoe gigantisch ze zijn: het lijkt een eeuwigheid voor je ze helemaal beklommen hebt en hun hoofd bereikt.

Ronald Meeus, gamejournalist en reuzendoder: ‘Hoe kun je met veel moeite een kolossaal gedrocht proberen te verslaan én er tegelijkertijd medelijden mee hebben? Grootmeester Fumito Ueda stookt de ambigue gevoelens bij de speler op magistrale wijze op. Tussen de baasgevechten door wacht je bovendien niets dan eenzaamheid in deze game.’

30. Batman: Arkham Asylum & Arkham City (2011)

De grote filosofische vraagstukken die me van kindsbeen af teisterden: ‘Wat is er na de dood?’, ‘Als het universum eindig is, wat is dan de leegte daarbuiten?’ en ‘Hoe zou het voelen om Batman te zijn?’ Die eerste vragen blijven moedeloos onbeantwoord, maar van dat laatste weet ik sinds de werkelijk fenomenale franchise van ontwikkelaar Rocksteady alles. In ‘Arkham Asylum’ vliegt Batman naar gekhuis Arkham, waar Joker, Poison Ivy en co de boel hebben overgenomen, en in ‘Arkham City’ mag hij met zijn cape over een moedeloos Gotham vliegen. Je waant je achtereenvolgens de ultieme vechtersbaas – het combatsysteem werd tot in den treure gekopieerd – een geniepige sluipmoordenaar én een begeesterd detective: dit zijn kortweg en zonder noemenswaardige concurrentie de beste superheldengames ooit.

29. FIFA en PES (alle jaren)

Je moet het maar doen: elk jaar min of meer hetzelfde spel uitbrengen. Maar goed, als je het edele voetbalspel naar een speelbare virtuele vorm hebt vertaald, valt er ook niet meer zoveel te vernieuwen. Op alle kleine wijzigingen in ‘FIFA’ en grote concurrent ‘Pro Evolution Soccer’ komen meestal toch vooral woedende reacties. Welke van de twee nu beter is? Goh, laten we zeggen dat ‘FIFA 10’ en ‘PES 2017’ behoorlijk aan elkaar gewaagd waren.

Beter dan ‘PES’ en ‘FIFA’ was volgens Humo-journalist Sam Ooghe ‘FIFA Street’: ‘Met FIFA Street konden liefhebbers van straatvoetbal waanzinnige partijtjes spelen met als doel zoveel mogelijk panna’s te zetten. De soundtrack, met harde drum-and-bass en een snuifje Dizzee Rascal, gaven het spel een authentieke, ruwe stadssfeer.’

28. Mario Kart 8 (2014)

Spellen die je samen met een paar vrienden vanuit de zetel speelt. Er staan er niet zoveel van in deze lijst omdat ze in deze eeuw ook niet zo gek veel gemaakt werden. Gelukkig was daar Nintendo die ons elke paar jaar een nieuwe Mario Kart game voorschotelde. Een spel waarbij je heerlijk veel kan roepen dat het oneerlijk is, dat de uitslag geflatteerd is, dat jij eigenlijk de hele tijd beter was. En dat je dan om een rematch vraagt. Deeltje acht is de beste, totdat deel 9 verschijnt.

27. Metal Gear Solid 3

Solid Snake verhief het sluipen tot kunstvorm en bedenker Hideo Kojima groeide met elke nieuw deel uit tot een groter icoon binnen de game-industrie. Vorig jaar bracht Kojima het wandelspel ‘Death Stranding’ uit, dat op iets gemixtere reacties kon rekenen dat het alom geprezen ‘Metal Gear Solid’.

Sammy Mahdi, politicus: ‘Het beste spel ooit van Konami. Wat zeg ik: wat mij betreft het allerbeste spelletje ooit. Het geweldige aan ‘Metal Gear Solid’ is dat je heel tactisch kunt spelen om door niemand gezien te worden, en wanneer je dat beu bent, je toch gewoon door het spel kunt rushen. De verhaallijnen van ‘Metal Gear’ zijn altijd ijzersterk, met ‘Metal Gear Solid 3’ als kers op de taart. De onbetwiste nummer één voor mij.’

26. Portal (2007)

Ja, de taart, die ons aan het begin van dit spel als beloning in het vooruitzicht wordt gesteld door supercomputer GLaDOS, blijkt een leugen. En GLaDOS, met haar zoetgevooisde navigatiestem, blijkt sowieso nogal wat af te liegen terwijl ze jou aan de ene test na de andere test onderwerpt. Maar – geen leugen – ondertussen speelden we het beste puzzelspel van de 21ste eeuw. Het spelen met de zelfgeschoten portalen in tijd en ruimte voelt enorm fris en het vinden van een goede oplossing na hard denken en veel proberen, geeft veel voldoening. De scherpe, zeer humoristische dialogen zijn de kers op de – jawel – taart.

25. What Remains of Edith Finch (2017)

Met tegenzin keert Edith terug naar haar ouderlijk huis. Niet zo gek, want haar ouderlijk huis is een krankzinnig, ietwat angstaanjagend bouwsel middenin de bossen waarin een boel verdriet zit opgesloten. Eigenlijk fungeert het huis hier als portaal, een raamvertelling, voor de verschillende tragische familieverhalen. Elk verhaal kent zijn eigen visuele stijl en speelmechaniek, die elk op een andere manier onze emoties lijken te beroeren. We zijn er zeker van: dit is het sprookjesboek van de toekomst.

24. God of War (2005-2018)

‘Boy!’ Hoofdpersonage Kratos kennen we van de vorige ‘God of War’-games als een bloeddorstige wreker met feilloze David Bowie-make-up. In de superieure remake uit 2018 is hij zachter geworden: hij laat zijn toorn niet neerdalen om monsters uit de Griekse mythologie van in de weg zittende ledematen te verlossen – niet alléén daarom toch – wel om zijn zoon Atreus te begeleiden om de assen van diens moeder uit te strooien. Wat volgt, is niet de button masher van weleer, maar wel een epische, in één take vertelde, aan ‘The Last of Us’ en ‘Batman: Arkham Asylum’ schatplichtige third person-queeste die Midgard en al haar geheimen tot onstuimig leven brengt. Opvolger ‘God of War: Ragnarok’, met dondergod Thor, komt eraan: boy, oh boy!

Steven Alen, de Kratos van HLN: ‘De vader-zoondialogen raken je echt, maken de personages heel menselijk en toveren meer dan eens een glimlach op je gezicht. Wondermooie graphics.’

23. Call of Duty 4: Modern Warfare (2007)

De vierde ‘Call Of Duty’ blies zijn drie voorgangers weg. Niet zozeer door de moderne setting, al was dat verfrissend na drie first-person shooters in de Tweede Wereldoorlog. Het is de uitgebreide online multiplayer die spelduur én -plezier vertienvoudigde. Je kon ineens experience vergaren door je tegenstanders uit te schakelen, wat extra wapens, camouflagemateriaal en vaardigheden oplevert. ‘Crash’ en ‘Shipment’ behoren tevens tot de meest geliefde mappen van de franchise. ‘COD4’ is zozeer een klassieker dat een remake in 2016 op de markt werd gebracht.

22. Bloodborne (2015)

‘Lovecraftiaanse dromen’ en ‘existentiële horror’ zijn niet de woorden die ik doorgaans op mijn actiegames kleef – wel: ‘Boem! Splatsj! Aargh!’ – maar in ‘Bloodborne’ zijn ze zo essentieel als chocoladesaus bij een dame blanche. From Software, de makers van het legendarische ‘Dark Souls’, maakte wat mij betreft híérmee hun Echte Meesterwerk. Het meedogenloze, enerverende en diep mysterieuze ‘Bloodborne’ – over een vreemdeling die op monsters, beesten en krankzinnig makende flesjes bloed jaagt – is één van de weinige games die alles uit het medium haalt wat erin zit. Let er maar eens op hoe het lugubere verhaal níét verteld wordt via cutscenes maar wel via inventief level design en het opmerkzame oog van de speler. Ik zou deze ruimte nog kunnen opvullen met 37 synoniemen van ‘briljant’ of een exposé over de onvergetelijke boss fights, maar ik maak dit nog kwijt: loop naar de hel, Orphan of Kos!

21. Roller Coaster Tycoon 2

Vóór de glorieuze doorbraak van Roller Coaster Tycoon 2 dacht werkelijk niemand dat een pretpark bouwen rust en voldoening kon geven. Behalve Gert Verhulst natuurlijk, al speelde die laatste als tiener geen games, maar sleet hij zijn dagen in het gezelschap van een pratende hond met een mannenarm in diens achterste. Veel fatsoenlijker is ‘Roller Coaster Tycoon 2', waar ik ook nu, al die jaren later, nog urenlang de meest waanzinnige roetsjbanen maak voor mijn bezoekers. Zelfs hun braaksel schrob ik met plezier van het wandelpad.

Morgen de top 20, en lees hier waarom gamen zo goed voor ons is.