De beste film aller tijden is Belgisch: ‘In amper twee weken tijd geschreven’

De beste film aller tijden is niet ‘Psycho’, ‘Citizen Kane’ of ‘Jommeke en de schat van de zeerover’, maar ‘Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles’ van wijlen onze landgenote Chantal Akerman. Dat zeggen wij niet, dat zegt het British Film Institute, dat 1.600 kenners uit de hele wereld heeft gepolst. Meer had VRT MAX niet nodig om de film uit 1975 op te nemen in het aanbod. Sylviane Akerman, sinds de dood van haar zus in 2015 voorzitster van de Chantal Akerman Foundation, kan alleen maar tevreden zijn.

SYLVIANE AKERMAN «Het is ontroerend dat het werk van Chantal wereldwijd erkenning krijgt. Terecht, want ‘Jeanne Dielman’ is een meesterwerk: de film stond twee jaar geleden ook al op nummer één in de lijst van Beste Honderd Films Gemaakt door Vrouwen van de website IndieWire. Ik heb wel een handje geholpen: met de Chantal Akerman Foundation en het filmarchief CINEMATEK (dat de film nu in verschillende bioscopen afspeelt, red.) houden we Chantals oeuvre levend.»

HUMO Wat maakt ‘Jeanne Dielman’ zo speciaal?

AKERMAN «Het was de eerste film die het alledaagse leven van een vrouw liet zien: je ziet in 3 uur en 20 minuten drie kleurloze dagen, met veel scènes bijna in real time. Het personage Jeanne Dielman is gebaseerd op onze overgrootmoeder, die ook zo’n eentonig bestaan leidde. Ze had een vast weekmenu, waarvan ze nooit afweek. We gingen ook elke woensdag bij haar op bezoek, en dat gebeurde telkens volgens hetzelfde ritueel.

»Chantal was 25 toen ze in nauwelijks twee weken tijd het script heeft geschreven – ze wist precies wat ze wilde laten zien, en hoe. Wat ze níét had voorzien, waren de reacties op haar film. Na de première in Cannes kreeg ze een overweldigend aantal verzoeken van andere filmfestivals. Ze moest ineens hoge verwachtingen inlossen: het publiek eiste nóg een meesterstuk. Het was een intense ervaring, zeker voor een jonge vrouw.»

HUMO Chantal Akerman is de eerste vrouwelijke regisseur die de lijst van het British Film Institute aanvoert. Ze heeft ‘Jeanne Dielman’ ook gedraaid met een crew die hoofdzakelijk uit vrouwen bestond. Mogen we haar een feministische filmmaker noemen?

AKERMAN «Nee, omdat ze zelf niet als een feministe bestempeld wilde worden. Ze was gewoon een vrouw die een film maakte over een vrouw, vanuit het standpunt van een vrouw.»

HUMO Welke film uit haar oeuvre moeten we daarna zeker ook ontdekken?

AKERMAN «‘News from Home’, de opvolger uit 1976. Die is bijna even goed, want hij staat op nummer 52 in de lijst van de beste honderd films (lacht).»

‘Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles’
Nog tot 4 januari op VRT MAX