De fantastische HBO-reeks ‘Rain dogs’ toont een rauwe echtheid die je maar zelden op televisie ziet

Een onverwachte les uit de nieuwe HBO-serie ‘Rain Dogs’: een kookpot van Le Creuset, zo’n mooi maar ongelooflijk duur ding, valt niet kapot te krijgen, zelfs niet als je ‘m tijdens een zenuwinzinking tig keer op de bevroren aarde kwakt. Gaan ook nooit stuk: de band van XINK, en de onvoorwaardelijke liefde van een moeder voor haar kind.

Al is moederliefde nog zo mooi, idyllisch is ze in ‘Rain Dogs’ - ja, dat mag u met de brommende stem van Tom Waits lezen - allerminst. Moeder in kwestie Costello (Daisy May Cooper) is alleenstaand, net uit haar huis gezet, worstelt met een sluimerend alcoholprobleem en zeult haar dochter Iris (Fleur Tashijan) en twee vuilzakken aan bezittingen mee van wassalon naar krappe bezemkast en weer terug in de hoop ergens onderdak te vinden. Timmerend aan een carrière als schrijfster probeert Costello de eindjes aan elkaar te knopen door sekswerk van allerlei soort. Haar stinkende best doet ze wel om Iris veilig door haar jeugd te loodsen, maar net als in het echte leven is zelfs dat vaak niet goed genoeg om er toch geen rommeltje van te maken.

Wat wil je ook, als je moet ploeteren in een maatschappij die niet voor jou gemaakt is. Wanneer de kassierster van de lokale kruidenier lucht krijgt van Costello’s recente uithuiszetting en suggereert dat er ook zoiets bestaat als sociale woningen, reageert die laconiek: ‘Alsof ze die gratis weggeven.’ De wanhoop nabij belt Costello even later naar de daklozenlijn, enkel om een opgenomen stem te horen die meedeelt dat er helaas geen enkele medewerker beschikbaar is. Neoliberalisme en haar besparingen doen niemand goed, maar zeker ‘s maatschappijs grootste verschoppelingen niet. En daar horen, zo maken armoedecijfers keer op keer pijnlijk duidelijk, alleenstaande moeders zonder twijfel bij.

Armoede en wanhoop drijven een mens soms tot verkeerde keuzes, en in ‘Rain Dogs’ draagt die keuze de naam Selby (Jack Farthing). Net als Costello werd ook hij, een flamboyante queer man met woedebeheersingsproblemen, gekraakt door een liefdeloze jeugd. Dat is de tragiek die hen verbindt, maar wat hen van elkaar onderscheidt én steeds weer naar elkaar toe drijft stinkt zo mogelijk nog harder: geld. Wanneer Selby na een jaar in de gevangenis - een gevolg van dat woedeprobleem - terug naar huis komt, liggen er in het statige landhuis van zijn moeder twee soorten briefjes voor hem klaar: eentje met een haastig gekrabbelde boodschap dat ‘mama haar plannen niet meer kon afzeggen’, daarnaast een stapeltje gekleurde biljetten met de Queen erop gedrukt. Wie kan teren op geërfde rijkdom kan zich heel wat meer misstappen veroorloven dan iemand die al berooid ter wereld komt, zo toont ‘Rain Dogs’ fijntjes aan - neem dat gerust persoonlijk Julie, Viktor en Alexander. Want al waarschuwt Costello’s telefoonscherm haar in drukletters om niet op te nemen wanneer Selby belt, uiteindelijk drijft de noodzaak haar altijd weer in zijn giftige maar gegoede armen - ook in het echte leven het lot van veel vrouwen.

Costello en Selby probéren wel om een ietwat normale moeder- en vaderfiguur voor Iris te zijn, maar achter de hoek liggen hun demonen altijd op de loer. Costello, wanneer ze Iris aanmaant om te doen alsof ze wagenziek is om zo gratis een taxirit te fiksen: ‘Sorry, I promise I’m not a prick! ... Well yeah, sometimes I am.’ Net dát maakt ‘Rain Dogs’ zo sterk: de personages zijn geen arme zieltjes die ondanks hun getroebleerde verleden alles goed proberen te doen, maar mensen van vlees en bloed die vaker uitschuiven dan zou horen. En met mensen van vlees en bloed is het makkelijk sympathiseren. Wij waren al na vier van de acht, nochtans korte, afleveringen zo verbonden met Costello, Iris, auntie Gloria (Ronke Adekoluejo), en ja, zelfs met die ploert Selby, dat onze ziel in elkaar kromp telkens zij pijn leden. ‘Rain Dogs’ is dan ook een serie die het moet hebben van haar personages (en de acteurs die hen stuk voor stuk fantastisch gestalte geven), want de vele omzwervingen van Costello en co. ten spijt valt er plotmatig niet geweldig veel te beleven. Dat klinkt als kritiek, maar is het niet: geef ons maar complexe karakters die uitblinken in scherpe dialogen boven spanning en cliffhangers.

Maar genoeg over ‘De Vermeires’, terug naar ‘Rain Dogs’, dat met humor van het heerlijke Britse soort nog een troef uitspeelt. Costello, tussen het strippen en paaldansen door op een laptop tokkelend, omschrijft haar memoires-in-wording als ‘basically Oliver Twist, but with big tits.’ Al is het niet altijd zo lichtvoetig. Het gros van de grappen is zo zwart (‘Attempting suicide was his hobby. How many people die doing the thing they love?’) dat ze het grote publiek zullen afschrikken. Ook enkele uiterst bizarre, maar memorabele scenes helpen niet voor de kijkcijfers: er wordt gepist in badkuipen om er vervolgens kopje onder in te gaan, er wordt gezwommen in de drijvende assen van overleden vaders, en dekens gaan hevig op en neer als een kunstenaar op leeftijd met een fetisj voor poetsvrouwen aan zijn jongeheer snokt.

Wie daar geen aanstoot aan neemt, vindt in ‘Rain dogs’ een serie van torenhoog niveau, met een rauwe echtheid die je maar zelden op televisie ziet. De lijn tussen poverty porn - waar de reeks voortdurend de draak mee steekt - en arme mensen een stem geven is vaak flinterdun, maar deze coproductie van de BBC en HBO trapt door het gebruik van humor en de veellagige personages nooit in die val.

Te zien op Streamz en vanaf dinsdag 4 april om 23.40 uur op BBC1