De favoriete fragmenten van Stefan Hertmans: ‘Kreunen en roepen in extase’

Seizoen elf van het, afhankelijk van de gast, behoorlijk onderhoudende tot ronduit uitstekende ‘Alleen Elvis blijft bestaan’ begint zoals het eindigt: met een schrijver van naam en faam. Negen weken voordat het Britse instituut Stephen Fry het zal komen sluiten (als de Brexit of corona niet alsnog in de weg komen liggen), mag Stefan Hertmans, wijd en zijd bekend sinds het prachtige ‘Oorlog en terpentijn’, de reeks openen.

STEFAN HERTMANS «Ik kijk weinig televisie, omdat ik er geen tijd voor heb, maar ook omdat ik niet vaak mijn gading vind. Ik leef vooral met muziek, literatuur en filosofie, en ik heb nu al te weinig tijd om alles te lezen wat ik wil. Maar ‘Alleen Elvis blijft bestaan’ heb ik altijd een sereen en verrijkend programma gevonden, en er hebben al meerdere mensen aan meegedaan die me dierbaar zijn. Ik heb dus meteen ja gezegd toen ze me ervoor vroegen.»

HUMO Zou Thomas Vanderveken erg boos worden als u hier en nu al één van de fragmenten prijsgeeft?

HERTMANS «Ik denk niet dat het veel kwaad kan als ik onthul dat ik gekozen heb voor een scène uit de nu 42 jaar oude film ‘Stalker’ van Andrej Tarkovski, in mijn ogen één van de grootste filmmakers van de 20ste eeuw. De gemiddelde Hollywoodprent zit volgepropt met adembenemende gebeurtenissen, en slingert je constant mee van de ene naar de andere hoogte of laagte: dit is het absolute tegendeel. Tweeënhalf uur lang gebeurt er eigenlijk niets – enkele mannen ondernemen samen een tocht door een apocalyptisch Russisch landschap, en meer niet – en toch kun je niet wegkijken. Je zou het een anti-‘Hobbit’-film kunnen noemen: de queeste loopt hier niet langs arcadische landschappen vol lieflijk fluitende vogeltjes, maar langs vervallen industriële terreinen, en aan het einde van hun magistraal in beeld gebrachte zoektocht vinden die mannen niets, en zijn ze toch veranderd. Een metafoor voor het leven.»

HUMO De eindredactrice van ‘Alleen Elvis’, Annick Ruyts, liet me vanochtend weten dat u ook hebt gekozen voor een livefragment van de Amerikaanse jazzpianist Keith Jarrett.

HERTMANS «Klopt.»

HUMO Ze zei dat u volkomen gepassioneerd bent door Jarrett.

HERTMANS (lacht) «Klopt eveneens. In mijn jonge jaren heb ik zelf nog jazz gespeeld, en sindsdien ben ik een grote liefhebber van het genre. En Keith Jarrett is nu eenmaal een genie: ik ken niemand die zo virtuoos improviseert – eigenlijk is het eerder instant componeren wat hij doet. De eerlijkheid gebiedt me wel te zeggen dat het me lang heeft gehinderd dat hij, door de extase, voortdurend hoorbaar aan het kreunen en roepen is tijdens zijn optredens. ‘Kijk,’ antwoordde een Vlaamse jazzpianist me ooit toen ik hem daarover aansprak, ‘als jij om de andere dag één idee zou hebben zoals hij er twintig heeft per minuut, dan zou je ook wel kreunen en roepen’ (lacht). Daar had ik niets meer tegen in te brengen.»

Alleen Elvis blijft bestaan
Canvas, zaterdag 9 oktober, 22.05