De lichtvoetige speelsheid van de vorige films ontbreekt helaas in ‘Ant-Man and the Wasp: Quantumania’

Met Thor valt er natuurlijk óók geregeld te grinniken, maar van alle Avengers was Scott Lang (Paul Rudd) altijd al de guitigste, de kwajongensachtigste, en misschien wel de meest menselijke. Geen briljante uitvinder zoals Tony Stark of geen moraal hoogstaande leider zoals Captain America, maar een met een gezonde zelfrelativering gezegende ethische hacker die in de San Quentin-gevangenis heeft gezeten, zich verplaatst in een aftands Fordbusje, en met een blauwe voorschoot aan ijsjes stond te verkopen in ijssalon Baskin-Robbins (zie: 'Ant-Man').

Maar miskijk u niet op hem: als Ant-Man, de superheld die zichzelf met één druk op de knop kan laten krimpen tot een insect of kan laten opschieten tot een ijzersterke reus, speelde Scott een sleutelrol in de strijd tegen Thanos. Ofschoon het Tony was die de nodige tijdreistechnologie fabriceerde, was Scott degene die in het begin van 'Avengers: Endgame' op het idee kwam voor de zogeheten tijdroof. En in 'Ant-Man and the Wasp: Quantumania' is het Scott die de eer krijgt om Fase V van het voorlopig onstopbare Marvel Cinematic Universe op gang te trappen. En vanaf nu: spoilers!

Janet Van Dyne (Michelle Pfeiffer) heeft er nog maar nét op geattendeerd dat je maar beter niet knoeit met de Kwantumtechnologie, of Scott wordt samen met Cassie (Kathryn Newton), Hope (Evangeline Lilly), Janet en Dr. Pym (Michael Douglas mag op zijn oude dag nog eens keet schoppen) weggezogen naar het Kwantumrijk, de subatomaire wereld waar - zo herinneren we ons uit de vorige 'Ant-Man'-films - Janet dertig jaar lang op haar eentje vastzat.

In 'Quantumania' komen we te weten dat Janet tijdens haar gedwongen verblijf in het Kwantumrijk, waar ze al die jaren als een soort Obi-Wan een zelfvoorzienend boerderijtje bestierde, niet zó eenzaam en bang was als we dachten. Dat Kwantumrijk, beste lezer, is trouwens een spektakel om met grote ogen op het bioscoopscherm te aanschouwen. Tuur omhoog, en je ziet zwevende rotsformaties, vliegende reuzenmanta's en traag rondspinnende tijdkolken die als in een apocalyptisch tableau dreigend aan de paarse hemel staan (wat ons doet denken aan de waarschuwing die Janet gaf aan Scott in de eerste post-credits-scène van 'Ant-Man and the Wasp': 'Laat je niet opzuigen door zo'n vortex!'). Onder dat wonderbaarlijke uitspansel strekken zich gigantische steden uit waar het krioelt van figuren die lijken te zijn weggelopen uit 'Mad Max', 'The Black Hole', 'The Matrix' en vooral 'Star Wars'. Denk aan Mos Eisley, de ruimtehaven op Tatooine, maar dan honderd keer gekker, kleurrijker en psychedelischer.

Hoewel wij de worldbuilding in 'Quantumania' persoonlijk erg geslaagd vonden (hebben wij die laserpistolen met de dubbeleloop niet al eens gezien in de Disneyclassic 'The Black Hole'? En spreken die zwarte droids niet met dezelfde mechanische stem als de Cylons uit 'Battlestar Galactica? En lijken die figuren in hun rode gewaden wel niet héél goed op de Emperor's Royal Guard uit 'Return of the Jedi'? Of haalt het MCU mind tricks met ons uit?), is er ook wel iets aan 'Ant-Man and the Wasp: Quantumania' dat ons tegen de borst stuitte, en dat is dat de lichtvoetige speelsheid die de twee vorige 'Ant-Man'-films enigszins apart zette van de rest van het MCU, hier nagenoeg ontbreekt. Maar goed, misschien was dat ook wel de bedoeling. Want laat één ding duidelijk zijn: voor Ant-Man, en bij uitbreiding voor het héle MCU, is de speeltijd voorbij.

In het Kwantumrijk maken we immers eindelijk kennis met een gevreesde überbooswicht naar wiens intrede door de fans al een tijdje met luide hartkloppingen werd uitgekeken: Kang The Conquerer, een machtswellustige heerser die in het Multiversum van tijdlijn naar tijdlijn reist en nog meer slachtoffers op zijn geweten heeft dan Thanos (noot: de komst van Kang in het MCU wordt eigenlijk al voorbereid sinds de seizoensfinale van 'Loki', toen Loki en Sylvie in de Citadel aan het Eind van de Tijd op audiëntie gingen bij He Who Remains, de Tovenaar van Oz-achtige godheid die eigenlijk één van de honderden varianten was van Kang).

Mede dankzij de fantastische vertolking van Jonathan Majors stelt de langverwachte verschijning van de sinistere Kang, die zichzelf enigszins poëtisch omschrijft als 'gewoon een man die veel tijd heeft verloren', niet teleur. 'Ben jij een Avenger? Heb ik jou al gedood?' zo vraagt Kang terwijl hij Scott aankijkt met de vermoeide blik van een man die het gewicht van duizenden jaren op zijn schouders torst. Besef: wat die naargeestige dialoogimpliceert, is dat er in het Multiversum een andere realiteit bestaat, of misschien zelfs méérdere realiteiten, waarin Kangde Avengers allemaal heeft afgeslacht. Mijn Heer!

Het werd anders wel hoogtijd dat er in het Marvel Cinematic Universenog eens een tegenstander van formaat opstond: sinds de nederlaag van Thanos in 'Endgame' zat het MCU een beetje te snakken naar een nieuwe centrale booswicht. Werd er in Fase 1,Fase 2 en Fase 3 van het MCU traag maar zeker opgebouwd naarde showdown met Thanos, dan ziet het er naar uit dat er vanafnu zal worden toegewerkt naar de definitieve clash met Kang in 'Avengers: The Kang Dynasty' (2025) en 'Avengers: Secret Wars’ (2026).

Dat 'Ant-Man and the Wasp: Quantumania' daarbij voor een groot stuk aanvoelt als een lokkertje voor de MCU-episodes die nu nog in de pijplijn zitten, is natuurlijk weer helemaal typisch Marvel. Tijdens het laatste halfuur, wanneer er net zoals in het gros van de Marvelfilms wéér maar eens een afstompend groot gevecht in het Kwantumrijk losbarst, dachten wij geregeld: nam showrunner Kevin Feige ons maar eens mee naar een alternatieve realiteit waarin we eens iets ánders tezien krijgen dan dat obligate gekrakeel! Maar soit, zolang de Marvelfilms geld in het laatje blijven brengen, zal er aan die uitgekauwde formule wellicht weinig veranderen.

En toegegeven: als de Avengers straks weer assemblen om het op te nemen tegen Kang, dan zullen wij in de IMAX-zaal toch weer met versnelde polsslag op de beste plaats zitten. Thanos wordt niet langer gemist: dankzij Kang zit er weer ambiance in het MCU.