De pandemie van de jaren 80: ‘Fake news is niks nieuws: ook over aids circuleerden bizarre theorieën’

Nadat hij zich voor ‘Years and Years’ had voorgesteld hoe de eerste 15 jaar na Brexit eruit zouden zien – spoiler alert: niet geweldig – keerde de Britse scenarist Russell T. Davies een paar decennia terug in de tijd voor ‘It’s a Sin’: een vijfdelige serie over enkele homoseksuele mannen die in het Londen van de jaren 1980 werken, fuiven, met elkaar naar bed gaan en zich steeds meer zorgen maken over aids, de ziekte die gaandeweg hun kennissenkring uitdunt. The Guardian noemde ‘It’s a Sin’, waarvoor Davies zich op zijn eigen leven als jonge adolescent baseerde, ‘een ontroerend meesterwerk’.

RUSSELL T. DAVIES «Toen ik in 1981 naar de universiteit in Oxford ging, verhuisden enkele vrienden uit Swansea (Davies’ geboortestad in Wales, red.) naar Londen om hun kans te wagen als acteur. Ze woonden in een appartement dat ze ‘The Pink Palace’ noemden en fuifden dag en nacht terwijl ik zat te studeren. Dus ging ik vaak in het weekend op en af: met de trein naar Londen en met de trein én een kater terug naar Oxford (lacht).»

– De feestjes in ‘It’s a Sin’ zijn erg wild. Heb je het wat aangedikt of was dat echt zo?

DAVIES «God nee, het was echt zo. We zijn met die feestjes begonnen in Swansea in de zomer dat we 18 werden. Onze ouders gingen alleen op reis, dus konden wij onze zin doen. Sommige feestjes duurden drie weken. Weken! We rolden van huis naar huis zonder op te houden. Wat je op het scherm ziet, is nog niets vergeleken met de werkelijkheid (lacht). We zijn veertig jaar verder, maar ik denk nog steeds met heimwee terug aan The Pink Palace. Het draaide niet zozeer om het drinken of om de seks, het ging om vrijheid. Om open te kunnen zijn over je seksualiteit, welke die ook was.»

– Tot aids een schaduw begon te werpen, een ziekte waar in het begin enkel over gefluisterd wordt en waarvan sommige personages niet geloven dat ze echt bestaat.

DAVIES «In het begin hadden we nauwelijks aandacht voor die eerste berichten over hiv. Het begon als een klein gerucht aan de horizon, uit het verre Amerika, en langzaam voelde je het dichter komen, tot iemand die je kende eraan stierf. Velen geloofden in het begin vaak niet dat het echt was. Activisten die pamfletten achterlieten in homobars, werden er soms uitgegooid, omdat de cafébazen dachten dat ze deel uitmaakten van de anti-homobeweging en homoseksuelen schrik wilden aanjagen. Er waren veel bizarre theorieën rond hiv: de ziekte kwam uit een Russisch lab, het was een straf van God… fake news is heus niet ontstaan samen met het internet.»

– ‘It’s a Sin’ is opgenomen voor corona maar er zitten wel veel parallellen in met vandaag.

DAVIES «Ja, het is bizar. Die scènes waarin mensen beschermende kledij dragen, afstand van elkaar nemen of zichzelf isoleren, die verhalen over paranoia en angst, het is plotseling erg actueel. De geschiedenis herhaalt zich zeker? Maar ‘It’s a Sin’ is voor mij in de eerste plaats een eerbetoon aan die vrienden die toen gestorven zijn. Hun ouders en familieleden beginnen nu ook te gaan en zo verdwijnen de laatste herinneringen. Ik wilde nog één keer afscheid van hen nemen.»

It’s a Sin
Canvas, woensdag 5 mei, 22.10