De vijf beste en slechtste films van M. Night Shyamalan: van een opvallende twist tot een belediging

Van de nieuwe Steven Spielberg tot de pispaal van Hollywood in een recordtempo: M. Night Shyamalan die van zijn sokkel dondert is een verfilming op zich waard. Maar wat heeft zijn zwalkende traject uiteindelijk opgeleverd? Humo biedt u de vijf beste én vijf slechtste films van de veelbesproken regisseur. Zonder spoilers, mét een hele rits plottwists. Of toch niet…

M. Night Shyamalan liet vorig jaar nog ‘Old’ op de wereld af, maar ook die film kon zijn eer als filmmaker (nog) niet herstellen. Terwijl wij wachten op een grootste comeback, zetten we alle hoogte- en laagtepunten van Shyamalans regiecarrière op een rijtje.

DE 5 BESTE

1 The Sixth Sense (1999)

‘I see dead people.‘ – Op 44 in AFI’s lijst met 100 beste filmquotes aller tijden.

‘The Sixth Sense’ verscheen op M. Night Shyamalans 29ste verjaardag en maakte hem in één klap beroemd. Waar zijn eerste twee films gezamenlijk zo’n €300.000 hadden opgebracht, leverde ‘The Sixth Sense’ op de openingsdag alleen al 7 miljoen euro op. Terecht. De film voelt als een wazige droom waarin de hoofdpersonages in een schemerzone leven. Bruce Willis acteert heerlijk, het jongetje Haley Joel Osment is nóg sterker. Een meeslepende film op zich, maar met die onverwachte ontknoping op het eind een ware klassieker.

2 Unbreakable (2000)

‘M. Night Shyamalongadingdongs ‘Unbreakable’ is een van mijn favoriete films aller tijden.’ – Quentin Tarantino

Shyamalan zag de toekomst in 2000: nog vóór ‘The Avengers’ en ‘The Dark Knight’ en ‘The Incredibles’ gaf hij zijn unieke twist aan het superheldenformat. Wat als Superman hier op aarde rondloopt maar niet eens beseft dat hij Superman is? Bruce Willis zet opnieuw een geweldige prestatie neer, ditmaal als David Dunn, een veiligheidsagent die pas dankzij de raad van de uiterst breekbare Elijah Price (Samuel L. Jackson) bewust wordt van zijn volle potentieel. Het levert een van de minst glorieuze en meest menselijke superheldenfilm ooit op.

3 Split (2016)

‘Eindelijk. Ik heb Shyamalan maar twintig jaar moeten stalken.’ – Samuel L. Jackson

Drie tienermeisje worden ontvoerd door modeontwerper Barry, mevrouw Patricia, een koelbloedige heer genaamd Dennis, de negenjarige Hedwig en nog 19 anderen: stuk voor stuk persoonlijkheden van één individu, met schwung gespeeld door James McAvoy. ‘Split’ is een verhaal over misbruik, macht en potentieel, gebracht met spanning én humor. De twist op het eind zet de film op z’n kop: naast een bloedstollende thriller dient ‘Split’ blijkbaar ook als origin story. Shyamalan kan het nog!

4 Signs (2002)

‘‘Signs’ is een uiterst entertainende thriller, maar Shyamalan moest volgende keer toch maar eens een ander deuntje gaan zingen.’ – Erik Stockman, onze filmrecensent, voelt de bui hangen.

De verwachtingen waren torenhoog na ‘The Sixth Sense’ en ‘Unbreakable’ en Shyamalan loste ze gedurende de eerste honderd minuten van ‘Signs’ ook in. Een gebroken gezin moet omgaan met de plotse verschijning van graancirkels en andere verontrustende tekens. Mel Gibson schittert en Joaquin Phoenix’ vele angstige sprongetjes waren blijkbaar zelden geacteerd: ‘Een beetje beschamend, maar ik was echt bang.’ Des te meer zonde van die lachwekkende ontknoping. Wat was er gebeurd als het die bewuste dag toevallig regende?

5 The Visit (2015)

‘Ik presteer het best in de verdediging. De beste versie van mij komt naar boven wanneer ik het simpel hou en de verwachtingen laag zijn.’ – M. Night Shyamalan

Na twee vet betaalde en door critici afgemaakte blockbusters keerde Shyamalan in 2015 terug naar zijn roots. ‘The Visit’ is een goedkope found footage-film, door Shyamalan zelf bekostigd, over een onbehaaglijk mysterie. Broer en zus logeren een weekje bij hun grootouders die ze nooit eerder hadden ontmoet. Klinkt onschuldig, alleen blijkt oma ’s nachts in haar blootje rond te lopen, terwijl opa zijn vuile pamper het liefst tegen het gezicht van zijn kleinzoon smeert. ‘The Visit’ is de eerste film die Shyamalan géén Razzie-nominatie in de categorie ‘slechtste regisseur’ heeft opgeleverd sinds ‘The Village’ uit 2006. Euhm, hoera?

DE 5 SLECHTSTE

1 The Last Airbender (2010)

‘Ik hoop dat die filmtitel ook bewaarheid wordt.’ – Roger Ebert, beroemd filmcriticus.

Shyamalan had de reputatie om blockbusters te maken voor weinig geld op basis van zijn eigen, unieke verhalen. De mens die bedacht dat Shyamalan daarom dé geschikte regisseur is om met een monsterbudget een bestaand verhaal te verfilmen, verdient een graancirkel en een weekendje bij de grootouders uit ‘The Visit’. Het verhaal van de populaire animereeks wordt haastig afgerammeld, de dialogen zijn hilarisch slecht en de special effects zo nep als wat. ‘The Last Airbender’ moest de eerste film van een trilogie worden. Pijnlijke plottwist.

2 The Happening (2008)

‘Wat was ‘The Happening’ een slechte film. Verdomde planten.’ - Mark Wahlberg, hoofdrolspeler in ‘The Happening’.

Het Britse filmtijdschrift ‘Empire’ hield in 2010 een poll over de slechtste films aller tijden. ‘The Happening’ eindigde op acht, net boven ‘Sex Lives Of The Potato Men’. De film is zó lachwekkend slecht dat het zelfs vaak in lijstjes met de béste slechtste films belandt: een film dat u opzet met uw vrienden terwijl u elk een bak Perlenbacher tot u neemt. ‘The Happening’ is een thriller waarin een mysterieus gif mensen tot zelfmoord drijft, liefst op een zo’n gruwelijk mogelijke wijze. Zijn terroristen verantwoordelijk voor het gif? Was het maar zo. Ondertussen lijken Mark Wahlberg en Zooey Deschanel de hele tijd verward, alsof ze zich afvragen waarom ze in godsnaam in deze film zitten.

3 After Earth (2013)

‘Het is de grootste mislukking uit mijn carrière. Nóg erger dan ‘Wild Wild West’, want ik heb mijn zoon bij ‘After Earth’ betrokken.’ – Will Smith, die samen met Jaden Smith de film droeg.

In ‘After Earth’ stranden vader en zoon op een vreemde planeet: de vader is gewond, de zoon moet hem redden. Will Smith stapte met dat idee naar Shyamalan en hoopte dat ze samen een succesvolle franchise zouden opzetten. Maar nogmaals faalt Shyamalan wanneer hij een gigantisch budget ter beschikking heeft. Al is dat niet alleen zijn schuld: Will en Jaden hebben geen chemie op scherm, wat u, met hun achtergrond, toch wel een beetje zou verwachten. Will, Jaden en M. Night Shyamalan mochten elk een Razzie mee naar huis nemen voor hun lamlendige prestatie.

4 Praying With Anger (1992)

‘Ik heb het geluk gehad om in het begin een paar keer dramatisch te falen. Zo leer je pas wat je moet doen om beter te worden.’ M. Night Shyamalan

Een regisseur afrekenen op basis van zijn debuut is flauw, dus we houden het kort. Shyamalan maakte ‘Praying With Anger’ toen hij nog een universiteitsstudent was in New York. Geen mysterie deze keer, wel een hoogstpersoonlijk verhaal van een jonge Amerikaan met Indische roots die voor het eerst terugkeert naar India. De film hakkelt en het feit dat Shyamalan zelf de hoofdrol op zich nam helpt ook niet.

5 Lady In The Water (2006)

‘Je moet gewoon geloven dat dit allemaal op een of andere manier steekhoudt.’ – Cleveland Heep, het hoofdpersonage, gespeeld door Paul Giamatti.

‘Lady In The Water’ werd destijds verguisd, maar vergeleken met ‘The Last Airbender’ en ‘The Happening’ is het een onversneden meesterwerk. Paul Giamatti is schitterend in de hoofdrol en de sfeer is sprookjesachtig. Alleen het verhaal doet in de haren krabben. Een Narf wordt gevonden door een Heler. Hij moet haar helpen om, met de hulp van de Grote Eatlon, in de Blauwe Wereld te geraken. Alleen moet hij oppassen van de vijandige Scrunt, die op hun beurt worden tegengegaan door de Tartutic. Niet te vergeten: ook de Symbolist, de Bewaker en het Gilde zijn van belang. Ondertussen speelt Shyamalan zelf een onbegrepen schrijver die de wereld kan veranderen met zijn werk. Als een soort waarschuwing laat hij Mr. Farber, de filmcriticus in ‘Lady In The Water’, bloederig aan zijn einde komen. Vanavond zullen we toch eens onder ons bed kijken.