Dit WK begon voor de Belgen zoals het treurige EK eindigde: met De Bruyne die zijn frustratie verbijt

Een doelman, een genadige scheidsrechter en veel geluk sleepten een krakend en piepend Belgisch elftal in zijn WK-opener voorbij Canada: 1-0. Een achtste finale zou zomaar kunnen, ondanks ruziënde spelers en een bondscoach die ze niet meer op één lijn lijkt te krijgen.

Roberto Martínez had zijn poot dan toch niet stijf gehouden. Geen Zeno Debast achterin tegen de Canadezen, maar Leander Dendoncker. ‘Een keuze voor zekerheid’, noemde Wesley Sonck het. Geen slimme trainer die voor ónzekerheid gaat natuurlijk, al weet je met Martínez nooit. De uitleg van de bondscoach luidde dat ‘alles afhangt van wat spelers doen op clubniveau’. Flauwekul natuurlijk, want sinds het oefenduel tegen Egypte, waarin Debast nog de voorkeur had gekregen op Dendoncker, had die laatste toch echt niet meer gevoetbald met Aston Villa. Bovendien golden de prestaties van Eden Hazard bij Real Madrid ook tegen Canada nog altijd niet als maatstaf voor een basisplaats. De aanvoerder bedankte met één goede actie in de Canadese zestien meter, wat al meer was dan in zijn vorige wedstrijden, en mocht naar goede gewoonte na een uur dik verdiend gaan rusten.

De Rode Duivels begonnen fel aan de wedstrijd. De eerste bal tussen de palen was er één van Michy Batshuayi. Hoopvol, alleen: toen viel het stil. In het zicht van de rust pas volgde zijn tweede, maar die was wel meteen raak. Lange trap van Toby Alderweireld, fraaie volley van de vervanger van Romelu Lukaku: 1-0. Daartussen niets, erna niets. Kregen de Rode Duivels geen bal nog tussen het doelkader, aan de overzijde was het alle hens aan dek. Slag om slinger bestookten de Canadezen Thibaut Courtois. Die stopte al vroeg een strafschop van Alphonso Davies en verijdelde nog een paar doelpunten. Twee keer ontsnapten de Rode Duivels aan nog een strafschop, voor overtredingen van Jan Vertonghen en Axel Witsel. Scheidsrechter en VAR sloten genadig de ogen. Halfweg leidde Canada comfortabel in het aantal doelpogingen: 14-4. Maar op het scorebord stond het allerbelangrijkste: 1-0 voor de Belgen.

Twee wereldtoppers telt dit Belgisch elftal nog. Courtois maakte zijn faam waar, maar zonder dirigent speelt het orkest niet. Alles wat Kevin De Bruyne ondernam, mislukte. Als dan toch eens een voorzet aankwam, trapte Batshuayi een fraai gat in de lucht of reageerde hij te traag waardoor een Canadees hem de bal uit de voeten tackelde. Halfweg de tweede helft waren we toen al. Martínez had tegen zijn gewoonte in tijdens de rust twee wissels doorgevoerd. Vooral Amadou Onana zorgde met zijn loop- en vechtvoetbal eindelijk voor beweging bij de statische Belgen. Maar vooral konden de Canadezen hun verschroeiende tempo van de eerste helft niet volhouden. De Rode Duivels loerden op de counter, maar illustreerden vooral dat ze ook die kunst niet meer beheersen. Genoeg geprutst, moet De Bruyne bij zoveel ellende hebben gedacht, waarna hij zelf op doel trapte, maar wellicht stak er nog een knook van een gesneuvelde Nepalees uit het gras, want die bal zoeken ze nog altijd in de woestijn buiten het Ahmad bin Ali-stadion. ‘Het moet beter, inclusief ik’, stak De Bruyne de hand achteraf in eigen boezem.

Het Moment

De discussie tussen De Bruyne, Alderweireld en Martínez na het doelpunt van Batshuayi. De Bruyne vierde niet mee, maar stoof naar de zijlijn, waar Alderweireld hem vervoegde en Martínez alle moeite had om de kemphanen uit elkaar te houden. ‘Kevin vond iets en ik was het daar niet mee eens’, aldus Alderweireld na de wedstrijd, waarna hij er fijntjes aan toevoegde: ‘Ik was wel blij met mijn assist.’

Met dat laatste meende Alderweireld het gelijk naar zich toe te kunnen trekken. De hele eerste helft lang waren zijn verre ballen het enige wapen geweest waarmee de Belgen zich uit de Canadese omknelling konden bevrijden. Op de precisie van die ballen viel weinig aan te merken, en Batshuayi scoorde uit één ervan. Maar De Bruyne vond dat er meer van achteruit gevoetbald moest worden. Ook in het commentaar van Courtois en Martínez vielen echo’s van die stelling te horen.

De controverse is niet nieuw. De Bruynes reactie deed denken aan de tegen Italië verloren kwartfinale op het EK van vorig jaar. Ook toen was te zien hoe de Belgische ploeg op twee gedachten hinkte: de aanvallers zetten druk vooruit, de rest leunde achteruit. En hoe De Bruyne daar op het veld met weidse armgebaren zijn onvrede over liet zien. Dat herhaalde zich in Qatar: na de Canadese strafschop stond De Bruyne al te molenwieken en te schreeuwen, schijnbaar gefrustreerd. Die frustratie zou hem de hele wedstrijd achtervolgen en uit zijn spel halen.

In zijn analyse achteraf deed De Bruyne veel moeite om het niet allemaal op de spits te drijven. Ook volgens Alderweireld was alles bijgelegd. Of dat ook zo is, is een kleedkamergeheim. Maar de overheersende vaststelling blijft toch dat dit WK voor de Belgen begonnen is zoals het ook al zo treurig verlopen EK eindigde, en dat Martínez niet meer bij machte lijkt om zijn spelers op één lijn te krijgen. Zoals hij na de uitschakeling tegen de Italianen op zijn lip beet, deed De Bruyne dat ook nu.

‘We hadden niet verwacht dat ze zo hoog druk zouden zetten’, zei Courtois nog over de Canadezen. Dat klonk niet als ‘goed voorbereid aan de start van een WK verschijnen.’ Zondag is Marokko de tegenstander en dat is er één die de Rode Duivels moet liggen. Met afwachtend voetbal hielden de Marokkanen het op een scoreloos gelijkspel tegen een ook al niet sprankelend Kroatië. Winnen en een plaats in de achtste finales is binnen, lijkt nu de teneur in het Belgische supporterskamp. Na het ontluisterende schouwspel tegen de Canadezen is dat toch minder vanzelfsprekend dan het lijkt, en biedt vooral deze dooddoener houvast: dat in voetbal alles kan en je kunt groeien in een toernooi. Bovendien is de bal rond.

De Quote

‘Winnen zonder goed te spelen, daar kun je op bouwen.’ - Roberto Martínez