Een homoseksuele Billie, véél racisme en kinderporno: waarom steeds meer ‘F.C. De Kampioenen’-afleveringen van de buis verdwijnen

In het zomerseizoen is het weer elke avond genieten geblazen van de tigste herhaling van ‘F.C. De Kampioenen’, maar niet elke aflevering komt daarbij nog aan bod. Op basis van het programmacharter van de VRT werden er negentien geschrapt.

Corona was niet het enige dat 2020 op stelten zette: een opmerkzame journalist van dit prachtblad ontdekte in de zomer van dat rampjaar dat (de herhaling van) aflevering twee van seizoen 13 plots uit de programmatie was verdwenen. ‘Kamer te huur’, waarin Kameroener Dieudonné een kamer huurt bij Pascale, paste volgens de VRT ‘niet meer bij de tijdgeest van vandaag’ en werd afgevoerd. Uitspraken als ‘Die n**** is voor geen krulleke op zijn kop te vertrouwen’ en de stereotiepe framing van Dieudonné als onbeschaafde dief waren ongepast, klonk het.

Twee jaar later blijkt de steeds sneller veranderde tijdgeest nog veel meer slachtoffers geëist te hebben: al negentien afleveringen van Vlaanderens oercomedyreeks zijn intussen naar de duistere archieven van de openbare omroep verwezen. De afleveringen staan ‘onder embargo’: ze worden niet meer uitgezonden en zijn niet meer terug te vinden op VRT NU.

Kinderporno

Net als bij ‘Kamer te huur’ blijkt racisme in het merendeel van de geschrapte afleveringen de reden voor verbanning. Vaak gaat het om het n-woord, maar ook de opmerking van Pol ‘dat we hier niet in de brousse zijn, hoewel er beneden een bosaap werkt’ (in aflevering 96, ‘Roger’) kan voor de VRT niet meer door de beugel. De aflevering waarin Marcske zich zwart schminkt voor driekoningen (‘Nennieuwennoed’, aflevering 161) wordt gezien als een geval van blackface en verdween tevens in de prullenmand. Om dezelfde reden werd intussen ook ‘Sinterklaas Kapoentje’ (aflevering 79), waarin Xavier zich verkleedt als zwarte piet, geschrapt. Die laatste gesneuvelde aflevering zou eigenlijk komende vrijdag uitgezonden worden.

Verder heeft ‘F.C. De Kampioenen’ een geschiedenis met problematische acteurs. Zo had de inmiddels voor kinderporno veroordeelde Guy van Sande in 2002 een gastrol als yogaleraar in ‘De enquête’, vertolkte musicalacteur David Verbeeck (veroordeeld voor bezit en verspreiding van kinderporno en aanzetten tot Jodenhaat) de vriend van Bieke in ‘Rode vlekjes’ uit 1993 en speelde Walter Quartier (veroordeeld voor aanranding van zijn dochters) een rolletje in ‘Home Sweet Home’ uit 2009. Al die afleveringen werden wegens het strafblad van de betreffende acteurs van het scherm geweerd. Opvallend is echter dat de afleveringen met de recent voor kinderporno veroordeelde ‘Studio 100’-acteur Jan V.H. de lakmoesproef van de VRT voorlopig wél doorstaan (een dag na publicatie van dit artikel meldde de VRT dat ook de twee afleveringen met Jan V.H. zijn verwijderd, red.).

Xaviera Waterslaeghers

Ook andere criteria om afleveringen al dan niet te schrappen lijken niet helemaal waterdicht te zijn. Zo is het raden naar waarom ‘Xaviera Waterslaeghers’, de aflevering waarin Xavier zich verwijfd gedraagt, wel nog te zien is, terwijl ‘Kopzorgen’, waarin Billie (op erg stereotype wijze) doet alsof hij homo is, niet meer mag. Of de zeer dubieuze Jan Verheyen-film ‘Kampioenen forever’ – een soort ‘Kuifje in Congo’ met de hele Kampioenenbende – nog op het VRT-scherm zal verschijnen, lijkt eveneens giswerk.

En wat met het seksisme van Boma? ‘Dat is iets anders,’ klonk het na de ‘Kamer te huur’-heisa bij VRT-woordvoerder Hans Van Goethem. ‘Hij krijgt gewoonlijk genoeg tegengas van de andere personages.’ De aflevering ‘Prijs’, waarin de pdg van de Boma Vleesindustrie nv zich iets té veel opdringt aan Bieke, is daarentegen wel verwijderd.

Op Streamz (en op het wereldwijde web) zijn de meeste afleveringen overigens nog wel te zien. Het streamingplatform besloot enkel die met de veroordeelde acteurs uit zijn catalogus te weren.

Alle geschrapte ‘F.C. De Kampioenen’-afleveringen:

‘Verliefd’ – Wanneer haar moeder informeert naar haar nieuwe vriend, reageert Bieke: ‘Ik ga om met wie ik wil. Ook al is het een zwarte, een n****.’

‘Rode vlekjes’ – Gastacteur David Verbeeck werd veroordeeld voor kinderporno en aanzetten tot jodenhaat.

‘Blauwhelmen’ – ‘Xavier gaat vechten bij de bosn****s in Joegoslavië’, aldus Carmen over Xavier, die volgens haar als blauwhelm is opgeroepen.

‘Bij Xavier’ – DDT, al grappend tegen een arbeidsinspecteur: ‘Ik werk met kleine n****tjes, geïmporteerd uit Congo.’

‘Prijs’ – Bevat een scène waarin Boma bijzonder opdringerige avances maakt tegen Bieke, die hier niet van gediend is.

‘Zwarte liefde’ – ‘Pol bedriegt Doortje met een n****in’, aldus Carmen.

‘Roger’ – ‘We zijn hier niet in de brousse, hoewel er beneden een bosaap werkt’, aldus Pol.

‘Vuil spel’ – Fernand toont een foto van een wit en een zwart kindje, en zegt dat het witte kind zwart is geworden door vergiftiging.

‘De enquête’ – Guy van Sande, inmiddels veroordeeld voor kinderporno, speelt een yogaleraar

‘Kamer te huur’ – Racistische uitspraken over stereotiep geframede Kameroener Dieudonné.

‘Nennieuwennoed’ – De Kampioenen zingen driekoningen: Marcske (Herman Verbruggen) speelt de zwarte koning en schminkt zich zwart.

‘Kopzorgen’ – Schetst in verschillende scènes een stereotiep beeld van homo’s.

‘Dierbaar vaderland’ – Boma zegt dat zijn koffie ‘precies n*zweet’ is.

‘Hakuna matata’ – Boma zegt tegen het Plan International-kind van Pol dat ze zijn worsten niet moet pellen, ‘zoals de bananen in Afrika’.

‘Home Sweet Home’ – Gastrol van acteur Walter Quartier, die intussen is veroordeeld tot vier jaar effectief voor aanranding van zijn dochters.

‘Bella Afrika’ – Bevat de stereotiepe bewering dat men in Afrika naakt rondloopt in een strorokje.

‘Sinterklaas kapoentje’: Xavier verkleedt zich als zwarte piet en schminkt zich volledig zwart, wat gezien wordt als blackface.