‘Elke ochtend had ik 1,4 procent winst’, claimde Wout in ‘FIRE’ op VRT MAX. Minuut na minuut nam onze woede met 1,4 procent toe

De VRT heeft nu ook haar eigen versie van ‘The Sky is the Limit’: ze staat op VRTMAX, ze heet ‘FIRE’ en ze zorgt ervoor dat Michel Van den Brande een toonbeeld van nuchterheid en eerlijkheid lijkt.

De vierdelige reeks ‘FIRE’ - ondertitel: ‘Vroeg op pensioen’ - volgt een aantal aanhangers van de zogenaamde ‘FIRE’-beweging. Het acroniem staat voor ‘Financial Independence Retire Early’ en de filosofie houdt in dat je op jonge leeftijd zoveel mogelijk geld opzij zet en investeert, zodat je een vermogen bijeen spaart waar je de rest van je leven op kunt teren. Financieel journalist Stefan werd bijvoorbeeld in 2011 een aanhanger van’FIRE’ maar houdt al sinds zijn twaalfde zijn inkomsten en uitgaven netjes bij in uitgebreide lijstjes en probeert overal waar mogelijk te besparen, wat betekent dat hij een jeugd zonder festivals of cafébezoeken heeft beleefd. De cameraploeg zocht hem op in Bulgarije, waar hij een groot deel van het jaar woont en werkt, zodat hij zijn geld maximaal kan laten renderen, want ‘als je hier meer dan 1000 euro per maand kunt uitgeven, krijg je van mij een prijs’. Echt gelukkig leek Stefan van al dat sparen, beknibbelen en kamers delen in Bulgarije niet te worden, maar goed, hij deed niemand kwaad, wat je niet van enkele anderen in de reeks kunt zeggen.

Zoals Gaetan, een 26-jarige Gentenaar die al een jaar op pensioen is. Oorspronkelijk was zijn doel om op zijn dertigste financiële vrijheid te hebben, maar dankzij enkele ‘high risk investments’ was zijn eerste honderd euro heel snel 50.000 euro geworden, een winst waar zelfs Warren Buffet even van zou moeten gaan zitten. Gaetan was op zijn elan verder gegaan, had zijn geld belegd in aandelen en cryptomunten, en kon daardoor nu leven alsof het altijd vakantie was - wat in zijn geval betekent dat hij in een hangmat boeken als ‘The end of the ego’ ligt te lezen. Helemaal met pensioen is de jongeman niet, want op zijn website prijst hij zichzelf nog steeds aan als ‘life & finance coach’, bij wie je kunt leren hoe je moet ‘investeren in blockchain en crypto met vertrouwen’. Blind vertrouwen in hem, vermoed ik.

Stijn zat dan weer in Thailand maar had voordien ‘om belastingtechnische redenen’ twee jaar in Dubai gewoond. De golfstaat was hem niet bevallen, vertelde hij, want als je niet superrijk bent, wordt er op je neergekeken. Hij had er geleerd dat materialisme niet automatisch gelukkig maakt, want zelfs met een Rolex en een Audi R8 - één van de slechts vijf die er in Dubai rondrijden, beweerde hij - had hij er nooit echt bij gehoord. Maar nu zat hij wel op zijn plaats, in Thailand, met zijn vriendin en zijn studenten die van hem zouden leren hoe ze even snel even rijk konden worden als hij. Stijn was begonnen met 300 euro, had daar op twee jaar tijd een miljoen van gemaakt en wou zijn kennis maar wat graag delen met zijn cursisten, die grijnzend van hebzucht rond de ontbijttafel zaten. ‘Is het wel legaal?’, had zijn moeder hem ooit gevraagd over zijn bezigheden, iets waar Stijn nog altijd mee moest lachen. Mij leek het dat de moeder van Stijn meer financieel fingerspitzengefühl had dan de meeste van zijn studenten.

Op de kleurrijkste figuur was het wachten tot de tweede aflevering, toen Wout uit Diepenbeek zijn opwachting maakte. Wout begon drie jaar geleden met FIRE, is ondertussen al twee jaar op pensioen en spendeert nu zijn dagen op een hotelkamer in Dubai samen met zijn vriend en zijn gouden laptop, waar hij soms iets onbestemds op tokkelt en daarna zegt ‘dat er op dit moment weer 555 klaar staat, dus dat is vandaag al over de 2500’. Hoe Wout zich zo snel een gouden laptop heeft kunnen veroorloven legde hij graag uit. De man had even een job uitgeoefend die hem een schamele 1900 euro per maand opbracht, maar dat was zo tegengevallen dat hij gezocht had naar ‘een manier om geld te verdienen zonder dat ik ervoor hoefde te werken.’ ‘En’, voegde hij er voor de zekerheid eraan toe, ‘dan ben ik daar volledig voor gegaan.’ Het had iets te maken met passief geld verdienen, waarbij Wout een bedrag ‘waar ik me comfortabel bij voel’ aan iemand anders gaf en die persoon dat ging beleggen. ‘Elke ochtend opnieuw hebben we 1,4 procent winst,’ meldde Wout trots’. ‘Van maandag tot vrijdag, dat is zeven procent winst per week.’ Blijkbaar is het wonder van de samengestelde rente in de wereld van de haute finance nog niet doorgedrongen.

Nadat Wout zijn masterplan uit de doeken had gedaan en ‘FIRE’ bijna twee van de vier afleveringen ver was, heb ik de reeks afgezet. Omdat ik genoeg had van al die gebakken lucht, de loze beloftes over woekerwinsten op de beurs en de goedkope filosofietjes over hoe een ‘gezonde money mindset’ even belangrijk voor je is als je lichamelijke of geestelijke fitheid. Maar ook omdat minuut na minuut mijn woede met 1,4 procent toenam. Waarom krijgen deze ordinaire praatjesmakers eigenlijk een forum op televisie om promotie te maken voor zichzelf, hun louche cursussen en hun boeken over hoe je snel rijk kunt worden door te investeren in crypto? Waarom mogen ze dat doen op een moment dat veel mensen door de stijgende levensduurte krap bij kas komen te zitten en dus net vatbaarder zijn voor dit soort financiële kwakzalverij? En vooral: waarom geeft net de openbare omroep hen die kans, en dan nog op een digitaal platform dat zich tot een jonger en op financieel vlak wellicht vaak goedgeloviger publiek richt?

‘De tijd dat je makkelijk geld kon verdienen op de beurs is voorbij’, opperde Ellen Vermorgen, beursjournalist bij ‘De Tijd’, die tussendoor af en toe wat ballonnetjes mocht proberen te doorprikken. ‘Je moet dan ook de ‘get rich quick schemes’ die aan de rand van zo’n beweging ontstaan wantrouwen.’ Het was niet verkeerd geweest als men bij de VRT ook wat wantrouwen had getoond en ‘FIRE’ nooit tot op VRTMAX was geraakt.