‘Fleishman is in trouble’ op Disney+: één van de droevigste series in lange tijd, die gestaag onder de huid kruipt

‘Het was zoals de val van het Romeinse Rijk: langzaam en dan alles ineens’. Zo beschrijft Toby Fleishman in ‘Fleishman is in trouble’ hoe zijn huwelijk met Rachel verkruimelde. Zijn woorden kunnen even goed slaan op de prachtige, droevige serie waarin hij en zijn ex-vrouw de hoofdrol spelen: ze kruipt onder je huid, gestaag maar zeker, en na het einde blijft ze lang door je hoofd spoken.

Toby Fleishman (Jesse Eisenberg) en zijn vrouw Rachel (Claire Danes) zijn al even uit elkaar wanneer hij een telefoontje krijgt: of zij hun twee kinderen een dag vroeger mag brengen om een weekendje naar een kuuroord te gaan? Met tegenzin stemt hij toe, waarna Rachel dochter en zoon afzet en verdwijnt. Niet voor een weekend maar voorgoed, zo lijkt het, want wekenlang laat ze niets meer van zich horen en moet Toby alles regelen. Met de hulp van zijn oude vrienden Libby (Lizzy Caplan) en Seth (Adam Brody, die destijds in ‘The O.C.' ook al Seth was) probeert hij na te gaan wat er precies met Rachel is gebeurd en vooral hoe het komt dat hij zo is geworden: een veertiger, gescheiden, ongelukkig, gefrustreerd.

‘‘Sex & the city’ maar dan voor gescheiden mannen van middelbare leeftijd’, was het label dat een Britse recensent op ‘Fleishman is in trouble’ plakte. De verwijzing naar de ruim 25 jaar oude HBO-klassieker ligt voor de hand. Beide reeksen ademen New York uit en spelen zich af in dat kleine deel van de stad waar iedereen waanzinnig bevoorrecht en schatrijk is - Toby is als leverspecialist in een gerespecteerd ziekenhuis zelfs het kneusje onder de grootverdieners. De centrale thema’s - relaties, geluk, de liefde vinden en vasthouden - leunen ook dicht tegen elkaar aan, en net zoals in ‘Sex and the city’ speelt seks een erg belangrijke rol, zeker in het begin: nadat Toby van de eerste schok van de scheiding is bekomen heeft hij zich op aanraden van vrienden en kennissen namelijk op ‘the apps’ geworpen en ontdekt hij een wereld vol single en meestal gescheiden vrouwen bij wie hij uitstekend in de markt ligt.

Maar hoe logisch de vergelijking ook is, ze doet ‘Fleishman is in trouble’ erg tekort. ‘Sex and the city’ was een komedie en al passeerden er ernstige onderwerpen, de toon bleef lichtvoetig. Niet hier: soms valt er iets te lachen, maar over het algemeen is de sfeer bedrukt. Het gaat over gemiste kansen, gefnuikte ambities, verwachtingen die nooit ingelost zijn. Over mensen die elkaar niet begrijpen en uit elkaar groeien. Over het onstilbare verlangen om opnieuw jong te zijn, of om op zijn minst opnieuw het gevoel dat hebben dat je jong bent en alles mogelijk is. Over de weemoed die des avonds komt en die je leven net wanneer je alles op orde lijkt te hebben verandert in ‘een woestenij van wanhoop en verwarring’. Er loopt geen kind onder een auto op Fifth Avenue en niemand krijgt een lange slepende ziekte, maar door die voortdurend aanwezige tristesse groeit ‘Fleishman is in trouble’ uit tot een van de droevigste series die ik in tijden zag. Gelukkig is het einde tenminste hoopvol.

De reeks draait ook niet enkel om gescheiden man van middelbare leeftijd Toby: ze verandert op een vaak erg intelligente wijze van perspectief, richting de vrouwen. De voice-over wordt ingesproken door Libby, die het wedervaren van haar beste vriend van commentaar voorziet maar tegelijk ook haar eigen leven, haar transitie van journaliste voor een mannenblad naar huisvrouw in de ‘suburbs’, tegen het licht houdt. En terwijl je Rachel in de eerste helft vooral ziet door de ogen van haar ex-man, krijgt zij tegen het einde haar eigen aflevering - toepasselijk ‘Me-Time’ genoemd - waarin blijkt dat het verhaal toch anders in elkaar zit dan Toby liet uitschijnen. Het is ook daar dat de centrale boodschap van ‘Fleishman is in trouble’ verscholen zit, namelijk ‘dat er geen echte slechteriken in het leven zijn, en ook geen echte helden. Iedereen is geweldig, iedereen is verschrikkelijk, iedereen heeft fouten, zonder uitzondering’. Het gaat over de personages, maar tegen dan zijn het mensen, herkenbare mensen.

Het scenario van ‘Fleishman is in trouble’ is van de hand van Taffy Brodesser-Akner, die de debuutroman waarmee ze in 2019 succes oogstte zelf naar televisie heeft vertaald. Ik had dat boek nooit gelezen voor de reeks passeerde, maar na afloop van de finale nam ik me voor om dat zo snel mogelijk te doen. Niet om de twee te vergelijken maar omdat ik na acht afleveringen nog geen afscheid wou nemen van Toby, Rachel, Libby, hun wereld en hun besognes. Een groter compliment voor de serie en voor het werk dat Brodesser-Akner hier heeft verricht, is moeilijk denkbaar.