Freddy De Kerpel leek het in ‘Winteruur’ elk ogenblik op een fervent potje boksen met de omstaanders te zetten

‘Waar nachten lengen, gedijen de letteren.’ Mijn onderhandelingen om voorgaande, eigenhandig bijeen geijlde slagzin te gelde te maken door ze te slijten aan de hoogstbiedende tegelbakkerij lopen nog, en tot dan moet ze volstaan als inleiding bij het zoveelste seizoen van ‘Winteruur’. Beëdigde statistici hebben het over de achtste jaargang: ik moet ze op hun woord geloven, al heb ik een niet onaanzienlijk deel van die meer dan vijfhonderd afleveringen lijfelijk meegemaakt, maar soms is het goed te gedenken dat er eertijds géén ‘Winteruur’ bestond om de avond van een treffend besluit te voorzien. Zij die het meemaakten en nog over een goed geheugen beschikken, menen zich een tijd te herinneren waarin je voor een goed gesprek nog geheel en al aangewezen was op wie er zich op dat moment in je eìgen salon bevond. Een barre tijd.

Maandag ontving Wim Helsen op zijn zitmeubel de bekende filosoof en dichter, en slechts zijdelingse pugilist, Freddy De Kerpel. ‘Eén van onze beste boksers ooit’, duidde Helsen zijn gast en diens palmares. ‘Ik zal je niet tegenspreken’, zei De Kerpel. Bofte Helsen even. Tussen hen in lag, zoals wel vaker in ‘Winteruur’, een hond bewusteloos te wezen. Of De Kerpel daar iets mee te maken had, werd niet toegelicht. Zoals usance onder boksers, kwam het gesprek al snel uit bij het gewicht van De Kerpel, met 78 kilogram volgens hemzelf al meer dan vijftig jaar ongewijzigd gebleven. Het moet gezegd, De Kerpel zag er warempel patent uit op de bank van Helsen, en ondanks zijn verzekering dat hij wel degelijk ontspannen was, oogde hij zodanig vitaal dat hij elk ogenblik in deze aflevering, zomaar en zonder opgaaf van reden, had kunnen rechtspringen om het op een fervent potje schaduwboksen te zetten dat in de eerste plaats zijn schaduw nog lang zou heugen, en daarna die van omstanders, zodra hij met zijn eigen silhouet klaar was. Voor zo’n blakende conditie was dagelijks trainen vereist, zei De Kerpel, een offergave die hij niet deed uit fanatisme, maar uit noodzaak. Het was een verslaving, gaf hij zelfs te kennen tegenover Helsen, die, zo beeld ik me in, ondertussen aldoor een opspelende vecht-of-vluchtreactie zat te onderdrukken.

Zoals het programmaconcept voorschrijft, had De Kerpel ook een tekst meegebracht. ‘Alea iacta est’, luidde die, even beknopt als destijds opgetekend uit de mond van Julius Caesar, momenten voor die de ondiepe Rubicon overstak: een manoeuvre dat hem onvermijdelijk op oorlog zou komen te staan met de Senaat, een politiek orgaan dat toen nog niet van afschaffing wou weten. ‘De teerling is geworpen’: De Kerpel vond het een spreuk om naar te leven, want hoeveel mensen liepen wel niet rond met spijt? ‘Ik denk bij die woorden meteen aan een boksmatch’, porde Helsen. ‘Een goed voorbeeld, dat had ik niet verwacht van u’, sprak De Kerpel. Ik meende een zekere opluchting te zien bij Helsen, die kortom alweer een geweldig pak slaag ontliep. Of op z’n minst had weten uit te stellen. De Kerpel ging zelfs verder. ‘Er zijn maar twee soorten boksers die geen schrik hebben: gekken en leugenaars.’ ‘Mike Tyson zegt dat ook’, wist Helsen daar dan weer over. Hij vulde de persoonlijke memoires van De Kerpel wel vaker aan waar hij dat nodig achtte, merkte ik, waaruit een niet onbelangrijke mate van voorbereiding bleek. Wie verrassend uit de hoek wil komen, kan zelf maar beter niet voor verrassingen komen te staan, neem ik aan.

‘Moet ik het nu uitleggen?’, vroeg De Kerpel aan het eind, nadat hij zijn tekst nog een laatste keer had voorgelezen en de camera ter afronding al aan zijn gebruikelijke schuifel achterwaarts was begonnen. ‘Het is gedaan’, glimlachte Helsen goedmoedig. Mocht de mens Freddy De Kerpel bij leven al geen monumentaal bestaan leiden, ik had aangedrongen op een standbeeld. Tot slot, dit nog: als Freddy De Kerpel bloed geeft, weigert hij de naald. Freddy De Kerpel vraagt om een emmer en een revolver.