Het verjaardagsinterview met koningin Máxima was veel windowsdressing, maar wel van de fraaiste soort

Het Nederlandse koningshuis blinkt de laatste twintig jaar steeds vaker uit in sterke, een tikje gelikte pr. De profilering van de Oranjes is losser, moderner en zelfs een beetje hipper geworden. Daarbij is de familie ook meer open: groot was verbazing én de lof toen koning Willem-Alexander openlijk en onverwacht in een speech erkende dat zijn familie tijdens de Tweede Wereldoorlog niet altijd even groots had gehandeld. Willem-Alexander en koningin Máxima lijken een nieuwe standaard te hebben gezet: ze staan meer in de samenleving dan hun voorgangers.

Over de reden van die frisse wind hoeven de meeste deskundigen niet lang na te denken: de komst van Máxima Zorreguieta in de vroege jaren 2000 heeft alles veranderd. De ravissante blonde vrouw uit Buenos Aires, die haar verloofde ‘een beetje dom’ op tv noemde, betoverde de natie. Haar stijl, glimlach, intelligentie en empathie hebben haar tot veruit de populairste royal van Nederland gemaakt. Máxima wordt deze maand 50. Een feit dat Nederland niet kon ontgaan: al weken is er van alles aan de hand, in het land en in de media. Het hoogtepunt daarvan kwam gisteren: Máxima liet zich bij uitzondering een vol uur persoonlijk interviewen.

Matthijs van Nieuwkerk was aangezocht om het gesprek te voeren. En hoewel ik me in de eerste minuut al een beetje plaatsvervangend zat te schamen voor zijn maniertjes (dat hoofd en die geoefende lach bij binnenkomst!) bleek Matthijs eigenlijk wel perfect voor deze klus. Van Nieuwkerk is op zijn sterkst als-ie veel mag schakelen tussen onderwerpen, en ook een beetje mag pleasen. Daarbij zal hij altijd evenveel tot het uiterlijk zijn aangetrokken als tot het innerlijk. Dat laatste behandelt hij graag in korte, vinnige vraagjes tussendoor. Die cocktail wérkt bij een persoon als Máxima. Voornoemde opsomming is ook van toepassing op de mediaoptredens van de Oranjes. Het mag even de diepte in, maar liefst niet te lang. Wat rest, is windowdressing. Van de fraaiste soort, overigens: we kregen korte inkijkjes in het door Máxima bestierde interieur van paleis Huis Ten Bosch. Het begrip smaak hoeft niemand deze vrouw uit te leggen.

Wat wel uitgelegd moest worden: het woord ‘schalks’. Het was één van de leukste stukjes. Matthijs wees naar een foto van Wim-Lex, pontificaal op de schouw gezet. Daarop zagen we de voormalige Prins Pils in niet eens zo heel slecht gelukte 007-pose. Van Nieuwkerk noemde het schalks en Máxima kende dat woord niet. Het leidde tot een alledaags inkijkje binnen de kaasstolp: over hoe ze nog steeds worstelt met de Nederlandse taal. Daarop volgde poëzie van Pablo Neruda, licht aanmatigend meegebracht door Van Nieuwkerk, maar goed, niks zal echt spontaan geweest zijn in de samenstelling van dit gesprek. Het was mooi om te zien hoe Máxima het gedicht in het Spaans voorlas. Hier slaagde het interviewde eigenlijk al: het toonde ongedwongen hoe deze vrouw privé is, en niet als koningin.

Het gesprek ontrolde verder vrij ontspannen. Kritiek mocht er zijn. Matthijs begon over de veelbesproken Griekenlandreis van de familie, midden in de pandemie van afgelopen zomer. Máxima wilde zo ver gaan om dat een ‘inschattingsfout’ te noemen. Verder ging ze niet door het stof, ook al drong Matthijs nog wat aan. En dat vond ik eigenlijk wel sterk. Ja, de Oranjes sloegen een modderfiguur met hun reis naar de zon, terwijl het normale volk dat niet kon. Maar Máxima leek ook te denken: de omgang met de pandemie is overal gedoe en improvisatie, en wij mogen ook fouten maken. Het toonde de koningin als wie ze is: praktisch, bewust en eigenwijs.

Het gesprek kende nog een echt persoonlijke noot: de zelfmoord van Inés, haar depressieve zus kwam aan bod. Máxima sprak uit het hart over hoe lastig het is om iemand met klinische depressie te kunnen helpen. Over diagnoses die gesteld worden, maar nooit helemaal iemands bovenkamer kunnen verduidelijken. Het was helder dat de zelfmoord van haar zus haar had veranderd als persoon. Na het gesprek las ik dat Máxima’s biograaf aanstipte dat de koningin sindsdien veel projecten rond mentaal welzijn op haar agenda heeft staan. Máxima, een vrouw die bewust in het leven staat, en altijd recht op haar doel afgaat. En op één of andere manier erin slaagt altijd ‘spontaan’ over te komen. Dit interview was daarom ook geslaagd: we kregen Máxima af en toe privé te zien, en de meeste tijd charmant voor de bühne.