'His Dark Materials': 'Sympathie voor een pratende ijsbeer'

Nu we ‘Game Of Thrones’ vaarwel hebben gezwaaid, helaas met een lichtelijk pijnlijk slotseizoen, hopen alle grote televisiespelers de gapende leegte te vullen met een ambitieuze fantasyreeks: bij Netflix verwacht men veel van ‘The Witcher’, Amazon zet hoog in met een tv-bewerking van ‘The Lord of the Rings’ (op tv in 2021), maar ons geld staat toch op ‘His Dark Materials’, een adaptatie van de wereldwijde bestseller van Philip Pullman.

Na de rampzalige filmversie uit 2007 leek dit meesterwerk voorgoed verbrand, maar ruim tien jaar na het Hollywood-debacle hebben de BBC en HBO zich tot onze grote vreugde aan een nieuwe versie gewaagd. Mét de uitgesproken intentie om de trilogie met het gepaste respect recht te doen, de zaak niet vanaf de eerste seconde vol te proppen met leeghoofdige CGI, maar rustig de tijd te nemen (elk seizoen beslaat één boekdeel) om de plot uit de doeken te doen en – vooral – om ons kennis te laten maken met het wonderlijke, magische universum dat Pullman heeft bedacht. Het verhaal is gesitueerd in een met petroleumlampen verlichte wereld, waar auto’s of computers niet bestaan en men per luchtballon of zeppelin reist. En misschien wel het opvallendste kenmerk: iedereen wordt er vergezeld door een daemon, een pratend dier dat een voorstelling is van de ziel. Schrik niet als u na een paar afleveringen een diepe sympathie ontwikkelt voor een pratende ijsbeer die naar de naam Iorek Byrnison luistert.

De heldin van ‘His Dark Materials’ is Lyra Belacqua, een 12-jarig weesmeisje dat haar jeugd als vondeling in een college in Oxford doorbracht en een tocht naar het mysterieuze Noorden onderneemt, op zoek naar haar oom-avonturier Asriel én een aantal spoorloos verdwenen kinderen. Ze wordt daarbij op de hielen gezeten door agenten van het Magisterium, een duistere religieuze organisatie die de wereld stevig onder de knoet heeft en vreest dat een recente ontdekking van Asriel hun eeuwenoude heerschappij bedreigt.

Wat ‘His Dark Materials’ onderscheidt, is de diepgaande thematiek: het gaat niet alleen over volwassen worden en het verlies van onschuld, maar ook over macht en onderdrukking, georganiseerde religie versus oprechte spiritualiteit, armoede en klassenstrijd en – actueler dan ooit – de waarheid en hoe hogere krachten die altijd naar hun hand proberen te zetten. Verpakt als een spannend en visueel wervelend avontuur met knap uitgewerkte en geweldig vertolkte personages: James McAvoy hebben we in tijden niet meer zo goed gezien als de onverschrokken Asriel. We kunnen ons niet inbeelden dat iemand de feeks van dienst béter had vertolkt dan Ruth Wilson. En Dafne Keen bewijst als de vastberaden Lyra andermaal dat ze één van de beste adolescente actrices van het moment is.

Zoals één van de producers samenvatte: ‘Pullman zegt altijd dat hij volwassen boeken heeft geschreven die kinderen zouden moeten lezen, en ik hoop dat wij een reeks voor volwassenen hebben gemaakt waar ook kinderen graag naar zullen kijken.’ Op basis van de eerste vier afleveringen kunnen wij plechtig stellen: tenzij één van de pratende ijsberen plots met een felkleurige cape door de lucht begint te klieven – opdracht met verve geslaagd!