video'The Painter and the Thief'
Hoe een schilder en een dief vrienden werden: ‘Het voelde gek om andermans pijn zo te observeren’
In de prijswinnende en bijzonder ontroerende documentaire ‘The Painter and the Thief’, nu gratis te zien op Humo.be, maakt u kennis met, jawel, een schilder en een dief: de Tsjechische kunstenares Barbora en de drugsverslaafde crimineel Karl-Bertil die één van haar belangrijkste werken uit een galerie in Oslo heeft gestolen. Wanneer de twee in de rechtszaal tegenover elkaar staan, vraagt de artieste aan de dief of ze hem eens mag schilderen. Hij gaat meteen akkoord en komt langs in haar atelier. Vanaf dat moment groeit er een onwaarschijnlijke maar zeer intense vriendschap, gedetailleerd gedocumenteerd door de Noorse regisseur Benjamin Ree.
BENJAMIN REE «Ik deed al langer onderzoek naar kunstroven, maar over deze diefstal las ik gewoon op de voorpagina van de grootste krant van Noorwegen. Barbora wilde direct meewerken aan de film, het kostte iets meer tijd om Karl-Bertil ook te overtuigen, maar uiteindelijk ging ook hij helemaal akkoord. Na verloop van tijd waren ze beiden zo betrokken dat ze mij meestal zelf opbelden om te komen filmen als er cruciale dingen gingen gebeuren.»
HUMO Het levert intieme, pijnlijke scènes op, zoals Karl-Bertil die op weg naar de verslavingskliniek weer drugs koopt, of Barbora die in huilen uitbarst als ze de huur van haar atelier niet meer kan betalen.
REE «Zulke scènes filmen heeft iets enorm tegenstrijdigs. Het voelt gek om andermans pijn zo te observeren en het liefst wil je de camera even uitzetten om de ander gewoon een knuffel te geven. Tegelijk denk je: dit is een goede scène, dit is klassiek drama! Vooraf sprak ik met Barbora en Karl-Bertil af: ik film alles wat er gebeurt en grijp niet in. En dat is wat ik heb gedaan.»
HUMO In de film zien we alle tragische ontwikkelingen door de ogen van zowel de schilder als de dief. Vanwaar die keuze?
REE «Ik wilde onderzoeken hoe het kan dat deze twee totaal verschillende mensen vrienden kunnen worden, en dus moest ik hen allebei beter leren begrijpen, ontdekken hoe verschillend ze naar de wereld kijken. Gaandeweg kwam ik erachter dat de schilder en dief veel meer op elkaar lijken dan ik eerst vermoedde.
»Ik wilde beide persoonlijkheden ook in al hun complexiteit kunnen tonen. Karl-Bertil is grappig, charmant en energiek, maar ook zelfdestructief, donker en getraumatiseerd.»
HUMO Door die zelfdestructieve drang vrees je het ergste voor Karl-Bertil, maar het slot van de film is toch erg hoopvol.
REE «Ik vreesde inderdaad voor een einde waarbij Karl-Bertil zou sterven. Hij liet me zelfs beloven om de film te voltooien, ook als hij zou overlijden. Bijzonder genoeg gaat het intussen geweldig met hem: hij is al lange tijd nuchter, heeft een diploma gehaald en helpt nu andere gebruikers van hun verslaving af te komen.»
HUMO Het laatste beeld van de film – ik zal hier niks verklappen – bleef nog enkele dagen door mijn hoofd spoken.
REE «Daar hoopte ik al op! Het was voor ons ook een extreme verrassing toen we erachter kwamen. Ik hoop dat dat beeld en de film ook bij de Humo-lezers wat vragen zal uitlokken en voor discussie zal zorgen.»
