Hoe trouw aan Trump is christelijk Amerika nog? ‘Ik was geschokt door de twijfel’

De Nederlandse journalist Tijs van den Brink keert vanavond en morgenavond terug op televisie met twee nieuwe afleveringen van de reportageserie ‘God, Jesus, Trump!’ De presentator ging vlak voor kerst in gesprek met christelijke Trumpaanhangers.

Nieuwsgierigheid, dat lokte Van den Brink (50) opnieuw naar de Verenigde Staten. Een jaar geleden vond de Nederlander het moeilijk te rijmen: hoe kon je protestants christen zijn en tegelijk fanatiek aanhanger van Donald Trump?

In de eerste reportageserie vond Van den Brink antwoorden. Hij begreep de Amerikanen. ‘Trump bewaakte voor hen de christelijke cultuur van het land en zorgde voor een sterke economie. Dat woog zwaar voor die mensen.’

In een jaar tijd veranderde veel. Trump verloor de verkiezingen van Joe Biden, corona sloeg hard toe en protesten en chaos ontstond na de beweging van Black Lives Matter. Van den Brink wilde weten of de christelijke trumpianen nog steeds overtuigd waren van hun leider.

– En, waren ze dat nog?

TIJS VAN DEN BRINK «In de meeste gevallen kwam een volmondig ‘ja’ als antwoord op deze vraag. We waren in het noorden en in het zuiden, onder andere in Michigan en Texas en in de meeste gevallen geloofden de mensen niet dat Trump de verkiezingen had verloren. Pure fraude, zeiden ze.»

– Ging je in discussie met deze christelijke Trump-stemmers? Of was dat onbegonnen werk?

VAN DEN BRINK «Ik was geschokt. Ze geloofden absoluut niet in de rechters van hun land die de zaak hadden bekeken. Later vroeg ik toch waarom ze zo overtuigd waren van de overwinning van Trump. ‘Je hebt de filmpjes toch wel gezien?’ reageerden ze, wijzend op gescheurde biljetten en dozen vol ongetelde stemmen. Ergens kan ik me voorstellen dat je in eerste instantie even twijfelt aan de verkiezingsuitslag, maar twee maanden later dat nog steeds doen, is ongehoord.»

– De bestorming van het Capitool vond een paar weken na jullie opnames plaats. Hoe heb je naar die beelden gekeken?

VAN DEN BRINK «Natuurlijk wist ik, onder andere door de serie, dat er veel ontevreden Amerikanen waren, dat een deel geen vertrouwen had in de autoriteiten van het land. Ik had alleen niet gedacht dat ze zouden overgaan tot het gebruik van geweld. Ze wilden letterlijk hun recht halen.»

– Waren de bestormers van het Capitool dezelfde mensen als de christenen in jouw serie?

VAN DEN BRINK «Toen ik aanvankelijk de beelden zag, dacht ik dat het vooral tuig was. Tot ik een reportage zag en hetzelfde sentiment hoorde als ik had aangetroffen. Ze dachten echt dat ze waren bestolen. Een van onze gasten in de serie was ook bij het Capitool, maar ging niet naar binnen. Vooraf dacht ik dat relschoppers en brave christenen twee verschillende groepen waren. Dat gat is veel kleiner dan ik hoopte.»

– Kunnen deze wanordelijkheden ook in Nederland gebeuren?

VAN DEN BRINK «Ik zie gelukkig een verschil met ons land. Hier gelooft een deel van de bewoners ook niet in de media en in de rechtsstaat, maar dat is wel echt van een andere orde dan in de Verenigde Staten. Mijn indruk is, en ik moet ook voorzichtig zijn, dat het vertrouwen nog wel groter is. In moeilijke tijden groeit de zeggingskracht van de complottheorieën. Als het slecht gaat, zijn mensen vatbaarder voor het andere geluid. Na corona gaat dat hopelijk weer beter in de wereld.»

– Hoe denken de christelijke stemmers van Trump over hun nieuwe president, de democraat Joe Biden?

VAN DEN BRINK «Biden hoeft niet bang te zijn dat hij populair wordt in deze kringen. Ze vinden Biden ongeloofwaardig. Hoe is die man rijk geworden? Door vijftig jaar werkzaam te zijn in de politiek? Dat geloven ze niet. We waren vorige maand in het oliegebied van Texas. Biden wil overstappen op nieuwe vormen van energie. Zij geloven dat God de olie niet voor niets in hun grond heeft gestopt. ‘Ga lekker je gang met de zon en de wind,’ roepen ze naar Biden. ‘Maar wij gaan gewoon door met onze olie.’ Uiteindelijk vrezen ze het verlies van banen, maar geloven ook dat God het in goede banen zal leiden.»

(AD)

‘God, Jesus, Trump’ is woensdag en donderdag om 22.20 uur te zien op NPO 2.