Inside Out (★★★★★)

Eindelijk nog eens een grootse Pixar.

O, hemelse gelukzaligheid! O, vreugde groot! O, zalige verrukking! Ze kunnen het nog! Met ‘Inside Out’ hebben de magiërs van Pixar, die hun gouden touch de laatste jaren toch een beetje kwijt leken te zijn (zie het irritante ‘Monsters University’, het ontgoochelende ‘Brave’, het overbodige ‘Toy Story 3’ en het bar slechte ‘Cars 2’), weer een absolute grand cru afgeleverd; de fraaiste animatiefilm sinds het magistrale ‘Wall•E’; en een topkandidaat voor de Beste Film van het Jaar. Een film ook die, gezien het nogal ambitieuze, gewaagde en tot melancholie stemmende onderwerp, nu al een unieke plaats inneemt in de geschiedenis van Pixar: ‘Inside Out’ gaat namelijk niet over speelgoed dat tot leven komt, of over monsters die uit de kast komen, of over pratende auto’s, maar over de vluchtigheid van herinneringen.

We maken kennis met Riley, een 11-jarig meisje dat op een dag samen met haar ouders vanuit het landelijke Minnesota naar de metropool San Francisco verhuist, een levensingrijpende verandering die haar doodongelukkig maakt. De grote, volstrekt originele vondst is dat we niet alleen Riley op de voet volgen, maar ook de vijf emoties die haar, gezeten in een hightechcontrolekamer in haar hoofd, dag en nacht aansturen: Plezier (een blauwharig huppelmeisje in een leuk groen jurkje), Woede (een felrood mannetje met een grappige das), Verdriet (een sombere seut met een blauw vel en een nerdy brilletje), Angst (een schichtig ventje met een ouderwets debardeurke) en Afkeer (een groenharige griet die maakt dat Riley onder meer gruwt van broccoli). Een volstrekt originele vondst? Niet helemaal: toen we nog kleine ukken waren, zo herinnerden wij ons achteraf met een blij schokje, waren wij er rotsvast van overtuigd (en we durven er onze oude Donkey Kong-console op verwedden dat we niet de enigen waren met dat soort dagdromen) dat er in onze schedel enkele kleine ventjes woonden die al duwend en trekkend aan een stuurknuppel onze gevoelens en onze bewegingen bepaalden (vandaag weten we beter – we hebben intussen ‘Het bewustzijn verklaard’ van Daniel Dennett gelezen).

De eerste twintig minuten is het even doorbijten – het kost de makers een beetje tijd en moeite om de juiste werking van die controlekamer klaar en duidelijk uiteen te zetten – maar zodra de inleidende scènes erop zitten en de vijf emotiefiguurtjes goed en wel achter hun consoles hebben plaatsgenomen, zijn we vertrokken voor een ingenieus, grappig en bij momenten zielsontroerend avontuur. In de onwaarschijnlijk mooie tweede helft beginnen Verdriet en Plezier met hun beidjes aan een magische reis door het wonderbaarlijke landschap van Rileys brein – een onvergetelijke reis vol bange momenten, vreemde taferelen, verrassende ontmoetingen en droeve adieus. ‘Inside Out’ begeeft zich zelfs op het surrealistische domein waarop ook de briljante Jim Carrey-klassieker ‘Eternal Sunshine of the Spotless Mind’ zich bevond.

De sublieme muziek van Michael Giacchino zorgt voor nog wat extra tover, en de digitale designs die regisseurs Pete Docter (‘Up’) en Ronaldo Del Carmen (de man uit wiens vingers de storyboards van ‘Up’ en ‘Ratatouille’ vloeiden) en hun team van tekenaars voor uw ogen ontplooien (de donkere regionen van het onderbewustzijn! De gedachtentrein!) ogen soms even poëtisch als een droomlandschap. ‘Inside Out’ stuwt je uiteindelijk naar die speciale mentale zone waar alleen de allermooiste films je naartoe kunnen voeren; naar die ene heerlijke gemoedstoestand die we als kind allemaal zo goed kenden, maar die de meesten onder ons ergens onderweg verloren hebben; naar de mooiste staat waarin een mens kan wonen: de staat der verwondering.

Bekijk de trailer