Vanavond neemt Herman Brusselmans plaats in de kappersstoel van Özcan Akyol. Die interviewt zijn gasten doorgaans al knippend, maar iets zegt ons dat hij de schaar dit keer achterwege laat. Naar aanleiding van Brusselmans’ laatste boek, ‘Geschiedenis van de moderne literatuur’, zetten we in Het Grote Afzeikalfabet zijn geestigste sneren aan het adres van collega-schrijvers op een rijtje. Wat dacht u van ‘480 bladzijden ondoordringbare bagger’ over Jeroen Olyslaegers’ ‘Wildevrouw’?
AIT HAMOU, ISH
'M'n eigen roman 'Bloed spuwen naar de hematoloog' is al een paar weken uit de Vlaamse Boeken Top Honderd verdwenen, het is nauwelijks te geloven. Ik stel me voor dat iemand een boek wil kopen, twijfelt tussen 'Bloed spuwen naar de hematoloog' en 'Het moois dat we delen' van Ish Ait Hamou en dan voor dat laatste prulletje kiest. Je nekharen gaan ervan overeind staan. Kippenvel helemaal over je lijf. Alsof een koudegolf zich over je lichaam uitspreidt. Nu zal ik niet snel iets negatiefs zeggen over een boek, maar 'Het moois dat we delen' is waarlijk rotzooi tot de tiende macht. Om tot die overtuiging te komen, heb ik de roman drie keer gelezen. Ish Ait Hamou mag dan een enorme fan zijn van mijn werk, maar ik niet van het zijne. Het moet in de gierput gegooid worden. Jazeker, niets meer of minder dan de gierput himself.'
BROUWERS, JEROEN
'De bestverkochte Nederlandstalige roman was op een onbepaald moment 'Cliënt E. Busken', een bijkans niet door te komen vod, waarin Jeroen Brouwers denkt de stilistiek nieuwe impulsen te geven door 'laptop' te spellen als 'leptop'. Ooit had ik respect voor Brouwers, vooral omdat hij toen nog rookte, maar dat respect is ongeveer vanaf 2000 geheel verdwenen, vanwege de continu achteruitkarrende kwaliteit van Brouwers' werk. Bovendien gaf hij op een keer, in het weekblad Knack, te kennen dat ik onmogelijk goede romans kan schrijven, omdat ik te lelijk ben. Let op, ik heb niks tegen bewondering voor een auteur die samenhangt met diens schoonheid, maar de kwestie is dat Brouwers een leugen debiteerde: ik ben helemaal niet lelijk.'
COSTER, SASKIA DE
'Of je het gelooft of niet, ook Saskia De Coster is nog door de publiceerlust bevangen. Uit haar eerst verloren gelegde en later ternauwernood teruggevonden notitietjes is een novelle gedistilleerd onder de titel 'De weddenschap'. We kijken ernaar uit als naar een onderbroek inclusief bruine streep van koningin Paola. Derhalve weet ik niet of ik dit korte prulletje zal lezen, plus, veronderstel dat er tegennatuurlijke lesbische seksualiteit in voorkomt, dan is de kans groot dat ik denk: tjonge, die potten zijn me toch ook een stelletje viezeriken, en dat ik me zodanig concentreer op het scharen, het kutjelikken, en het tieten tegen tieten aan drukken, dat de portee van het boek compleet aan mij voorbijgaat.
Saskia, die ik goed ken, zal het me niet kwalijk nemen dat ik haar rommel niet lees, net zoals ik het haar uiteraard niet kwalijk neem dat zij mijn rommel wél leest, zeer tot haar genoegen, ofschoon ze er door m'n boeken telkens weer aan herinnerd wordt dat schrijven een bezigheid is die vooral door mannen op een bevredigend niveau wordt uitgevoerd.'
DECKWITZ, ELLEN DANGRE, YANNICK
'Ja, die Ellen Deckwitz. Dikke tetten, dat wel. Erg lelijk is ze niet, behalve als ze zit te persen om te kunnen kakken, zoals Yannick Dangre me eens vertelde, en hij kon het weten, want in hun flatje had de wc geen deur.'
EUS
'Eus is na 2008 een der opzienbarendste adepten alsmede uitvoerders van de Nederlandstalige literatuur geworden. Hij moet echter niet te veel praatjes verspreiden, met z'n jeanollenbaardje en z'n Turkse roots. Iedereen kan er wel mee opscheppen dat-ie Turkse roots heeft, al moet ik toegeven dat niet iedereen per se van Turkse afkomst is, en Eus wel. Je kunt het merken aan z'n huidskleur, z'n omgang met de Turkse taal, en de manier waarop hij vrouwen een schop tegen hun preut geeft als hij over de rooie gaat. Turken geven makkelijker vrouwen een schop tegen hun preut dan mannen een schop tegen hun ballen. Turken zijn bang voor mannen. Die doen hen te veel aan hun moeder denken.'
FELIERS, ANJA
'Voor de rest zijn de Vlaamse thrillerschrijvers het niet waard om vernoemd te worden, behalve Anja Feliers, omdat die aanzienlijke tieten heeft, en een gezicht waarover je niet meteen een meelzak wilt trekken. Ik heb een paar keer naast Feliers gezeten bij het signeren op de Boekenbeurs in Antwerpen, en de erotiek spoot uit al haar poriën. Ze probeerde me te versieren, door uitspraken te doen als: 'Herman, samen met jou in de luwte aan de oever van het meer, beiden naakt en nat, besprongen door de handlangers van Eros, wat denk je ervan?'
'De handlangers van Eros zijn helaas verongelukt met hun tandem, Anja,' zei ik, 'en daarom moeten we afwachten of niet, tijdens de viering van het nachtgerommel, onze huid splijt als het rugvel van Christus in de zweepkelder.' Anja begreep wat ik bedoelde, en zou me verder niet meer lastigvallen, op het naar beneden trekken van haar decolleté na, iedere keer als ik naar haar keek.'
GERREWEY, CHRISTOPHE VAN
'Het is zo dat een schrijver die beroemd en/of verguisd is, inderdaad seksueel wordt begeerd door velen. Maar een schrijver die niemand kent, die met moeite z'n boeken gratis aan z'n eigen buren kan slijten, en die zelfs niet eens op een gewestelijke tv-zender is verschenen, nou, zo'n schrijver kan het wel vergeten dat hij lekkere brokjes onder z'n lakens krijgt. Wat hierbij opvalt is dat succesvolle schrijvers vaak ook een mooi uiterlijk hebben, en niet-succesvolle pummels zo lelijk als de nacht zijn. Bijvoorbeeld, ik: mooi; Christophe Van Gerrewey: zo lelijk als de nacht.'
HEIJDEN, A.F.TH. VAN DER
'A.F.Th. van der Heijden behoort dan wel tot de grote tien, maar hij is desondanks ten prooi aan vetzucht. Hij kan geen vijf hotdogs plus anderhalve fles wijn innemen, of hij komt zeven kilo bij. Z'n kop alleen al is erg dik. Het woord dikkop had derhalve ten bate van hem kunnen uitgevonden zijn. Dikkop Van der Heijden, dat klinkt toch helderder dan dat debiele A.F.Th.? Waar slaat het op als je vier niet op elkaar aansluitende letters gebruikt om een voornaam te suggereren? Iedereen noemt hem toch Adri, nou, dan kan iedereen hem evengoed Dikkop noemen.
Maar hoe we hem ook noemen, hij blijft een matige Nederlandstalige auteur, die niet alleen beter kan zuipen dan schrijven, maar die allicht ook beter kan kantklossen dan schrijven, al is de kans groot dat hij tot nu toe nog nooit gekantklost heeft, wat genoeg zegt, mij dunkt. Geen wonder dat zo iemand 160 kilo weegt, en meer dan één fabriek van sterkedrank financieel uit de rode cijfers houdt. Maar goed, Adri is de kwaadste nog niet, en hij zal me niet kwalijk nemen dat ik meer zin heb om 1 kilo dennennaalden nasaal op te snuiven dan om z'n nieuwe boeken te lezen.'
IPEREN, ROXANE VAN
'Ik wens Roxane van Iperen nog een vruchtbare schrijverscarrière toe, met talloze bestsellers, goeie recensies in dag- en weekblad, en de Librisprijs in haar achterzak. Is het overigens verantwoord om een vrouwelijke schrijver mede te beoordelen op haar uiterlijk? Natuurlijk is dat verantwoord, het zou zelfs onverantwoord zijn om dat uiterlijk zomaar te negeren of terzijde te schuiven. Mocht ik een boek lezen van een vrouwelijke schrijver, en dat boek bevalt me, maar ik hoor via bepaalde bronnen zeggen dat de vagina van die schrijver onfris ruikt, dan zou ik in m'n studie noteren: 'Het boek van schrijver Die en Die is een volslagen flutboek, en ik wil nooit iets met die trut te maken hebben, tenzij ze de onderste delen eens goed in het sop zet.''
JONG, OEK DE
'Oek de Jong heeft voor 'Zwarte schuur' de Boekenbonliteratuurprijs gewonnen, 50.000 euro. Ik heb de roman niet gelezen, hoewel ik de rest van De Jongs werk redelijk goed ken. Nadat ik 'Pier en oceaan' uit had, een goeie roman, stuurde ik, met de vermelding 'Voor Oek de Jong', uit respect een cadeautje naar z'n uitgeverij, een halve kilo zemelen. Noch van die uitgeverij, noch van De Jong zelf heb ik een bedanking ontvangen. En dan beurt zo'n onbeleefde knakker nog 50.000 euro ook. Dat hij er zich een toupet en een nieuwe bril van koopt.'
KOOLEN, CORINA
'Er is zo'n eng, naar, dik wijf met een goedkope, oudmodische bril op haar bepukkelde kanis, en die heeft een boek de wereld in laten stuiteren dat 'Dit is geen vrouwenboek' als titel torst, en zijzelf heet Corina Koolen en ze moet doorgaan voor een literatuurwetenschapper. Aan de hand van lijstjes, statistiekjes en meninkjes van mokkelschrijvertjes komt ze tot conclusies, bijvoorbeeld dat vrouwelijke hoofdpersonages in boeken minder geapprecieerd worden dan mannelijke, dat van de 165 bestsellers er slechts 25 geschreven zijn door een vrouw, dat vrouwelijke schrijvers op slechts 30 procent van de aandacht in de media kunnen rekenen, etcetera.
Koolen wordt daarin bijgevallen door Marja Pruis, Lize Spit en Gaea Schoeters. We hebben hier vier tuttebellen die weer eens hun feministische bezem van stal halen, daar eventjes op rondvliegen, en dan een doodsmak tegen het beton maken, waarbij hun te verwaarlozen, door frustraties gevoede opvattingen compleet vermorzeld worden.'
LECOMPTE, DELPHINE
'Delphine gaf enige details over het seksleven met de vroegere vrachtwagenchauffeur, vooral inzake beffen, pijpen, en rimmen, maar dat was een beetje gênant. Ik persoonlijk hoor mensen niet graag over hun seksleven uitweiden, en mijn chauffeur Muis ook niet, net als Maud Vanhauwaert. Muis, Maud en ik zijn preutse mensen.'
MEYNEN, ERIK
'Als ik moet kiezen tussen een sigaret en een abonnement op het weekblad Knack, nou, dan kan het weekblad Knack het wel vergeten. Het is toch maar een flutblad. De enige diamant in de emmer vorte krenten is de strip van m'n gabber Erik Meynen. Zal hij aan bod komen in deze studie? Wel als m'n gabber, niet als letterkundig auteur, want strips zijn geen literair genre, al beweren sommige warhoofden van wel.'
NOORT, SASKIA
'Saskia Noort is een schrijver die uiteraard gebannen wordt uit iedere waardevolle literatuurstudie. Ze schrijft als een bonobo met bokshandschoenen aan.'
OLYSLAEGERS, JEROEN
'Eindelijk is de nieuwe roman van Jeroen Olyslaegers er, getiteld 'Wildevrouw'. De puinzooi die hierin aan bod komt, speelt zich af in de zestiende eeuw. Wat kan ons de zestiende eeuw schelen? En daar houdt zo'n Olyslaegers zich dan vier jaar mee bezig, nadat z'n vorige fiasco, 'Wil', een enorme hit werd, hoe is het allemaal effectief in gódsnaam mogelijk, je begrijpt het niet, het zijn raadsels, drie ringen aan iedere vinger, een baard waar je hennep kunt in kweken, een wildevrouw die achter een struik zit te schijten, de Dulle Griet die haar abominabele rol speelt, 480 bladzijden ondoordringbare bagger, als ik Olyslaegers tegenkom geef ik 'm een klap tegen z'n bakkes, wat denkt hij wel, met z'n Nikkie Van Lierop, die ook al aan papiervervuiling doet, maar ja, als auteur van deze studie zal ik 'Wildevrouw' toch moeten lezen, want het is ongetwijfeld een wakke mijlpaal in onze moerassige letteren, ik zal m'n verstand op nul zetten, en het wankelende proza van Olyslaegers doorploegen.'
PAUW, MARION
'Van Marion Pauw kreeg ik weinig hoogte. Was zij een boerinnetje van den buut'n? Of een doodgewone blonde stoot? Of een boodschapper van een andere planeet? Ze gedroeg zich alleszins merkwaardig, en probeerde tandpasta weer in de tube te duwen. Toen dat gelukt was, keek ze blij, en fluisterde: 'Drie hoeraatjes voor mij.''
'QUARANTAINE' (ILJA LEONARD PFEIJFFER)
''Quarantaine' moet eigenlijk niet meegerekend worden omdat het geen literatuur is maar een syllabus over hoe je je moet gedragen als de ondergang van de wereld bezig is. Die vetklep Ilja Leonard Pfeijffer zal ons wel uitleggen hoe we de hele planeet kunnen redden, onder meer door je haar en je snorrenbaard te laten groeien, een lichtblauw pak aan te trekken, en aan al je vingers ringen te dragen.
Pfeijffer zou ook graag gaan varen met vrouwen in de roeiboot, maar als hij een roeiboot betreedt, dan zinkt die. Ter compensatie is hij er blij mee dat z'n roman 'Grand Hotel Europa' ook in de toekomst als een klassieker zal worden beschouwd. Ik wilde het boek nog 'ns herlezen, en alleen al de beginzin liet mij denken: ik prijs mij gelukkig dat ik nooit een dergelijke beginzin heb geschreven.'
ROBBEN, JAAP
'Ja, Jaap Robben, de scheve lavabo. Dat is er ook eentje die niet uit één ei gebroed is. Robben is één van de ontelbare schrijvers die denken dat seksuele passages hun romans opfleuren. Vertel mij wat. En ik zeg voorwaar: een drachtig schaap dat in de beek klem geraakt, fleurt een roman meer op dan om het even welke seksuele paragraaf. Maar denk je dat Jaap Robben zo verstandig is om een drachtig schaap op te voeren? Hij denkt er niet aan! Ik neem hem dat enorm kwalijk, en als ik hem ooit tegenkom, kan hij van mij een pets tegen z'n smoel verwachten, de lelijkaard met z'n kop als een halve kilo zemelen.'
SPIT, LIZE
'De recente roman van Lize Spit, 'Ik ben er niet', bezorgt het dwergachtige schrijvertje veel kopbrekens: zo kreeg het door de recensent van De Standaard slechts twee van de vijf mogelijke sterren toebedeeld. De pers sprong erop en interviewde Lize om van haar te weten hoezeer ze hieronder leed. Dat bleek veel te zijn. In tranen verklaarde ze dat ze door de twee sterren niet meer kon slapen, het dubbele van haar vroegere aantal antidepressiepillen slikte, geen seks meer kon hebben met haar huidige verloofde Rob van Essen, groen kakte, en zenuwpijnen kreeg in haar tanden, haar oksels en haar knieën. Maar ze troostte zich met de zekerheid dat er van de romans ineens reeds rond de 60.000 exemplaren verkocht waren, en met het daardoor verdiende geld zal Lize naar de beste en duurste psychiater gaan, die haar van haar laag zelfbeeld moet afhelpen, alsmede van haar neiging om bij het bekijken van de penis van Rob van Essen in een hysterisch huilen uit te barsten. Ik wens Lize veel goeie moed toe, zo ben ik wel.'
TACK, VALERIE
Valerie Tack hoefde ik eigenlijk niet op te zoeken, die kende ik vaag, ze heeft het manuscript van haar debuut getiteld 'Rauw & alsof' naar me opgestuurd, dat ik niet heb gelezen, ofschoon ik haar mailde: 'Valerie, beste kerel, 'Rauw & alsof' is een roman als een zeeman die tegen de golven in pist. Heel goed, dekselse kwibus, en als je ooit moet kiezen tussen je gezin en je literatuur, kies dan zeker voor je gezin. Hartelijke groetjes van je idool, Herman Brusselmans.''
UPHOFF, MANON
'Ik heb Manon een keer ontmoet, en toen had ze okselvlekken in haar jurk, wat ik haar niet eens kwalijk nam, en ik bleef vriendelijk tegen haar. Het was duidelijk dat Manon voor me viel. Dat kon je zien aan haar lichaamstaal: haar handen boven haar hoofd steken en met haar kont draaien, enzovoort. Ik zei tegen haar: 'Manon, ik begrijp waar je heen wilt, maar ik ben trouw en monogaam, al duld ik tongzoenen, aan de tieten voelen, en vingeren, maar door m'n maagpijn zijn dat nu net de dingen waar ik geen zin in heb.' Ik had geen maagpijn, maar een leugentje om bestwil tegen Manon Uphoff, daar is nog niemand aan doodgegaan.'
VERHULST, DIMITRI
'Het paard van Dimitri Verhulst is dood. Het is niet gestorven aan ziekte, maar Verhulst heeft het neergeschoten, omdat hij gek werd van het gehoest van het arme dier, dat een simpele verkoudheid had, die na een dag of drie zou overgewaaid zijn. Verhulst heeft een geweer in huis, omdat hij paranoïde is. Hij vreest dat hij nog altijd opgepakt kan worden door de Zweedse politie, nadat hij een paar jaar geleden in Zweden een vrouw heeft gemolesteerd, waarover hij een flutterig en allicht leugenachtig verslag heeft geschreven in een soort van dagboek dat de kwakkelende uitgeverij Pluim op de markt heeft gepleurd. Verhulst moet opletten dat hij niet geheel krankzinnig wordt. Zonder waanzin is hij al niet te harden, laat staan hoe hij in kierewiete toestand nog te benaderen valt.'
VOLDERS, SIEN
'Sien doorspekt haar verhaal met geintjes, grolletjes en plaisanterietjes en bewijst daarmee dat vrouwen, als ze heel erg hun best doen, weleens grappig uit de hoek kunnen komen, en als ze daarna terug die hoek in kruipen, is er wat mij betreft weinig aan de hand. Hou Sien Volders in de gaten, binnen de twintig jaar zou ze weleens kunnen uitgroeien tot een romanschrijver met wie een beetje rekening gehouden dient te worden.'
WALRAVENS, RUDI
'Een ander debuut is 'Modest', van de Vlaamse armoezaaier Rudi Walravens, die kalend is, continu vol doodsangst uit z'n fletse ogen kijkt, en op elk moment verwacht dat de vuilniskar hem mee zal nemen. Met 'Modest' hebben we hier een verfoeilijke thriller, die dus niet tot de literatuur behoort, maar die ik toch even in m'n studie opneem, omdat ik enigszins een halve gram medelijden heb met de auteur, die debuteert als zestigjarige, blijkens z'n bijkans lege persoonlijke website de kop heeft van een afgekeurde trol, en over zichzelf beweert dat hij stilistisch bekeken gelijkenissen vertoont met Hugo Claus en Louis Paul Boon. Laten we eerlijk zijn, stilistisch bekeken vertoont hij meer gelijkenissen met Filiberke uit de kinderstripreeks 'Jommeke' en met Marcske, een personage in de ridicuulste tv-serie aller tijden, 'F.C. De Kampioenen'.'
XANDER DE RYCKE
'De op z'n geheel eigen wijze zeer ongetalenteerde stand-upcomedian Xander De Rycke heeft tien jaar geleden een autobiografie geschreven, getiteld 'Het leven is kak en dan wordt het grappig'. Die heb ik gelezen. Ik ging eerst maar even voorbij aan de naam van die pipo, Xander in plaats van Sander zoals het hoort, en aan de totale ridiculiteit van de titel, en toen besloot ik na de lezing: dit is één van de allerslechtste boeken ooit in Vlaanderen verschenen, en het enige wat je eruit kunt distilleren is dat die Xander twee obsessies heeft: z'n alcoholische moeder en per se beroemd willen worden.
Nu, tien jaar later, heeft De Rycke dat boek herwerkt en bijgevuld, en het de ook al niet zo magnifieke titel 'Bekend en bescheiden' meegegeven. Dit boek ga ik niet lezen, ik steek nog liever een op scherp staande schorpioen achter m'n huig. Het literaire klimaat van deze tijden in acht genomen, zou De Ryckes zelfingenomen, pretentieus en afgrijselijk geschreven prul wel 'ns een hit kunnen worden, meegerekend dat hij als stand-upcomedian hele zalen vult, terwijl hij geen enkele grap in petto heeft.'
YOUP VAN 'T HEK
'Youp van 't Hek heeft het aan z'n hart, de arme dikkerd. Zal hij afvallen tijdens het ziekteproces? Laten we erop rekenen van niet, want net omdat hij een gezellige vetklep is, is Youp grappiger dan hij zelf ooit voor mogelijk had gehouden.'
ZEIK
'Dat brengt ons op het terrein van de thrillers. Zijn die literatuur of niet? Nee, die zijn, zoals ik reeds eerder beargumenteerde, geen literatuur tenzij ze het wel zijn, zoals mijn eigen drie thrillers 'Zeik', 'Zeik en de moord op de poetsvrouw van Hugo Claus' en 'Zeik en het lijk op de dijk'. Die waren zo spannend dat sommige lezers tijdens de afwikkeling van de plot ademtekort kregen, moesten behandeld worden door de dichtstbijzijnde psychiater, of gillend in de beek sprongen, waar ze in hun taas werden gebeten door een waterrat.
Een vierde deel is derhalve in voorbereiding, 'Zeik en de dood in de namiddag'. Ik heb er nog geen letter van op papier, maar het hele boek zit al in m'n hoofd. Aan het eind blijkt dat Sylvain vermoord is door de antifrietbende van Destelbergen, onder leiding van Joe 'Friet Sucks' Van de Populiere. Ik kijk ernaar uit om aan deze roman te beginnen.'
Herman Brusselmans, 'Geschiedenis van de moderne literatuur', Prometheus
