Koop eens een scheet in een fles: ‘NFT’s zijn een pijnlijke kramp van het kapitalisme’

Sinds de intrede van NFT’s of non-fungible tokens kun je het zo gek niet bedenken of het staat online te koop: tweets, doelpunten, digitale prentjes van verveelde apen, zelfs scheten worden voor grof geld verhandeld. En niet alleen in de donkere krochten van het internet: ook Lionel Messi, Paris Hilton, Snoop Dogg en Wout van Aert doen het. ‘Tegenlicht’ wijdt op NPO 2 onder de titel ‘NFT-Mania’ een reportage aan het fenomeen. Jeroen Baert, computerwetenschapper aan de KU Leuven en comedian, geeft alvast een spoedcursus.

HUMO Wat is een NFT?

JEROEN BAERT «Een digitaal certificaat dat een transactie van een veelal digitaal goed vastlegt in een logboek, oftewel een blockchain. Een soort digitaal kasticket dus.»

HUMO Euh, wat?

BAERT «Oké, stel dat je de Mona Lisa koopt: dan mag je die aanraken, in je huis hangen, naar de kringloop brengen. Wie de NFT van de Mona Lisa koopt, moet net als iedereen naar het Louvre om het werk van een afstandje te bewonderen, máár kan via een digitaal logboek wel claimen rechtmatig eigenaar te zijn. Kortom: NFT’s bieden het recht om op te scheppen.

»Een actueel voorbeeld: Club Brugge verkoopt sinds kort elk gemaakt doelpunt als NFT. Duizenden toeschouwers zagen de goal in het stadion en nog meer fans zagen ze op televisie of YouTube, maar slechts één iemand kan op café verkondigen: ik bezít dat doelpunt.»

HUMO Het Amerikaanse bedrijf Charmin biedt digitaal toiletpapier aan, de Duitse studio Look Labs verhandelt ‘Cyber Eau de Parfum’ en ene Alex Ramírez-Mallis wist zijn scheten voor honderden euro’s te verkopen, allemaal dankzij NFT’s.

BAERT «Je kunt van werkelijk alles een NFT maken. Van een liefdesrelatie, bijvoorbeeld. Of van doodsprentjes. Kings of Leon verkocht z’n nieuwste songs via een NFT – niet dat de koper daar iets aan heeft: Studio Brussel kan ze gewoon draaien en Kings of Leon behoudt alle auteursrechten. Tja, zolang je maar genoeg mensen kunt overtuigen dat iets geld waard is, kun je het verkopen, zelfs al is het gebakken lucht. De NFT is een pijnlijke kramp van een doorgedreven kapitalisme.»

HUMO Jack Dorsey, de CEO van Twitter, verkocht zijn eerste tweet als NFT voor meer dan 2 miljoen euro. Is dat geen cool stukje geschiedenis om te bezitten?

BAERT «Maar wat heb je daaraan? Iedereen kan dat bericht via het internet terugvinden, gratis en voor niets. Ik zie voorlopig slechts één zinnige toepassing van NFT’s: dat kunstenaars hun digitale kunstwerken eindelijk als unieke exemplaren kunnen verkopen.»

HUMO Zijn er ook nadelen?

BAERT «Waar te beginnen! Er bestaan verschillende digitale logboeken, waardoor het moeilijker is om iets echt als uniek te beschouwen: een digitaal goed kan meermaals als aangekocht ingeschreven worden, één keer per bestaande blockchain. De NFT-markt heeft ook alle kenmerken van een zeepbel: wilde speculatie en opgedreven prijzen.

»Het is in veel gevallen ook slecht voor het milieu. De meeste blockchains verbruiken en vervuilen véél meer per transactie dan pakweg een betaling via Visa. Het WWF heeft zich daaraan mispakt: enkele dagen na de enthousiaste lancering van hun ‘Tokens for Nature’ hebben ze hun NFT’s weer offline gehaald.»

HUMO Ik vermoed dat jij nog geen NFT hebt gekocht?

BAERT «Nee, wel een kleine hoeveelheid bitcoins. Gewoon, om te zien hoe zo’n cryptomunt marcheert.»

Tegenlicht: nft-mania
NPO 2, maandag 21 februari, 22.15