Mark Ronson nodigt iedereen uit voor zijn ‘Watch the Sound’ op Apple TV+, maar enkel muzieknerds zullen opdagen

Er zit meer in een liedje dan je denkt. Mark Ronson kan het weten: de liedschrijver en producer leverde met ‘Rehab’, ‘Back to Black’, ‘Uptown Funk’ en ‘Shallow’ uit ‘A Star Is Born’ vier van de grootste nummers van de eeuw af. In zijn zesdelige docureeks ‘Watch the Sound’ neemt hij de onmogelijke taak op zich om het studiowerk achter deze en andere beroemde songs uit de doeken te doen zónder de modale kijker in slaap te wiegen.

Op papier ziet ‘Watch the Sound’ eruit als een schoolcursus. Hoofdstuk 1: autotune. Hoofdstuk 2: samples. Hoofdstuk 3: reverb. Hoofdstuk 4: synthesizers. Hoofdstuk 5: drummachines. Hoofdstuk 6: distortion. Zeker toen Mark Ronson begon uit te weiden over het verschil tussen plate reverb en spring reverb, overviel de angst me dat Apple TV+ me op het einde een examen zou voorleggen.

Maar Ronson herinnerde me aan die zeldzame bevlogen leerkracht uit het middelbaar die mijn interesse wél wist te prikkelen. Om het effect van galm of reverb te illustreren, bezoekt hij een gigantische ondergrondse olietank in Schotland, waar echo’s minutenlang blijven duren, of laat hij in de studio duidelijk horen hoe belangrijk reverb was voor het gevierde geluid van Amy Winehouse – de nooit eerder vertoonde archiefbeelden krijgt u er gratis bovenop.

De gastleerkrachten helpen de aandacht erbij te houden. Paul McCartney legt uit hoe The Beatles met tapemachines het futuristische samplelied ‘Tomorrow Never Knows’ inblikten. Gary Numan en Tame Impala geven synthesizerdemonstraties. Dave Grohl prikt gaten in versterkers, op zoek naar de oorsprong van distortion, het geluid dat Nirvana groot maakte. Thurston Moore steekt, ter illustratie van Sonic Youths werkwijze, een vork en een schroevendraaier tussen de gitaarsnaren. De Beastie Boys halen hun oude floppy disks met bekende en obscure samples boven. En de goedlachse uitvinder van de autotune schuift de schuld voor slappe commercemuziek van zich af: ‘Akkoord, ik maakte de auto, maar ik ben niet degene die ermee ging spookrijden.’

‘Watch the Sound’ schittert wanneer Ronson met de besproken muzikale bouwstenen aan de slag gaat. Stelt Paul McCartney dat John Lennon maar al te graag autotune had gebruikt, dan stapt Ronson naar zoon Sean Ono Lennon om zijn vaders song ‘Hold On’ door de mangel te halen. Geconfronteerd met de notie dat autotune gelijkstaat aan valsspelen, probeert de presentator het simpelweg zelf uit. ‘Waarom zing ik, ondanks bakken autotune, nog steeds vals?’ vraagt hij wanhopig aan popvernieuwer Charli XCX – die de vraag wijselijk onbeantwoord laat.

In misschien wel de mooiste scène van de hele reeks bricoleert een zenuwachtige Mark Ronson een beat samen met zijn grote voorbeeld, DJ Premier. Wanneer de hiphoplegende eerst de drums neerlegt en vervolgens de click track afzet, is Ronson van zijn melk: ‘Ik doe dat al dertig jaar verkeerd!’ Te veel documentaires behandelen muziek als stoffige museumstukken, bedoeld voor exhaustieve analyse door oude witte mannen. Voor Ronson is muziek een speeltuin, en iedereen is uitgenodigd. Al vrees ik dat alleen muzikanten en muzieknerds zullen opdagen.