FILM★★★½☆
Maryland
Schoenaerts rules!
Wat is er mis met het zwijgzame type? Die vraag stelde maffiabaas Tony Soprano (James Gandolfini) ooit aan zijn trouwe luisterende voetveeg, de psychiater Dr. Melfi (Lorraine Bracco). Het antwoord luidt: helemaal niets, natuurlijk, zeker niet wanneer dat zwijgzame type de hypnotiserende looks heeft van Matthias Schoenaerts.
Schoenaerts vertolkt Vincent, een Franse soldaat die zwaar gehavend is teruggekeerd naar zijn heimat in het zuiden van Frankrijk. Hallucinaties, gehoorverlies, nachtmerries, bloedingen, angsten, slapeloosheid: geen enkele tranquillizer is opgewassen tegen de loodzware trauma’s waarmee de oorlog in Afghanistan hem heeft opgezadeld. Samen met enkele maats neemt hij een goedbetaalde routineklus aan: de security verzorgen tijdens een luxueus feestje op het uitgestrekte domein van een steenrijke Libanese zakenman.
De diep in zichzelf opgesloten, op ontploffen staande eenzaat: Schoenaerts heeft dit register al vaker bespeeld, niet het minst in ‘Rundskop’ en ‘De rouille et d’os’, maar weet u: zo zien we hem het liefst, en zo is hij op z’n best. De acteur, die als boer in ‘Far from the Madding Crowd’, als tuinarchitect in ‘The King’s Gardens’ en als nazi in ‘Suite française’ telkens een ietwat verkrampte indruk maakte, mag in ‘Maryland’ – niet langer gehinderd door pruik of Wehrmacht-uniform – eindelijk nog eens volop zijn natuurlijke klasse etaleren. Hij wordt daarbij uitstekend gediend door Alice Winocour, een begaafde regisseuse die net als Michaël Roskam en Jacques Audiard perfect weet hoe ze het fenomeen Schoenaerts moet benutten. Zoals Vincent gaandeweg een zinderende obsessie ontwikkelt voor de blonde echtgenote van de Libanees (Diane Kruger), zo hangt de camera voortdurend aan Schoenaerts’ gemillimeterde militaire kopje, aan zijn broeierige zevendagenbaard, aan zijn blote bast, en aan de dierlijke manier waarop hij zich door het landhuis beweegt – ah, waren wij maar het kippenboutje waarin Vincent op een bepaald moment smakelijk zijn tanden zet!
Behalve over een gezonde fetisj voor haar hoofdacteur beschikt de cineaste ook over andere, puur filmische kwaliteiten. Terwijl Vincent, in één doorlopende, bijna twintig minuten durende sequentie waar Brian De Palma trots op zou zijn, in een staat van verhoogd bewustzijn het domein van de Libanees verkent – alsof hij zich nog steeds op vijandelijk terrein in Afghanistan bevindt – vangt hij door het feestgedruis heen aldoor flarden van gesprekken op, ziet hij glimpen van raadselachtige ontmoetingen in de tuin, en is hij getuige van schimmige woordenwisselingen achter gesloten deuren. Ziet Vincent voor zijn ogen een complot ontstaan, of beeldt hij zich iets in? Is hij aan het flippen, of verkeert de vrouw des huizes werkelijk in gevaar? En dan is er dat ene onverwachte momentje in de keuken, wanneer Vincent dan toch ineens de grendel van zijn dichtgemetselde ziel schuift: prachtig.
‘Maryland’ heeft dus heel wat in de aanbieding: een hoop buikpijnverwekkende suspense; een sombere inkijk in de verknipte psyche van een oorlogsveteraan; een mysterieuze, bijna dromerige atmosfeer; én een puike Schoenaerts in één van zijn beste vertolkingen tot nu toe. Let op onze woorden: die jongen gaat het nog eens maken!
Bekijk de trailer: