Na ‘Doctor Strange in the multiverse of madness’ mogen de portalen van het Multiverse stilaan weer op slot

We hebben in het Marvel Cinematic Universe al heel veel vreemde dingen gezien, maar een droomwandelende tovenaar die tijdens een duel met een machtige heks zijn eigen rottende kadavar inzet als strijdmiddel? Wow, dát is nieuw. En heeft u, linksonder op het scherm, in een flits van een seconde die koffiekop gezien die niet gevuld is met hete koffie maar met woeste stormgolven? Geen enkel tafereel is te vreemd, geen enkele fantasie te wild in ‘Doctor Strange and the Multiverse of Madness’, een Marvelfilm die u meeneemt op een waanzinnige droomvlucht doorheen de alternatieve realiteiten van het Multiverse.

In het recente ‘Spider-Man: No Way Home’ zorgde het concept van het Multiverse al voor één van de meest memorabele plotwendingen ooit, wanneer er ineens twee portalen openspringen en Spidey de hulp krijgt van twee geliefde oude bekenden. Stond het Multiverse in ‘No Way Home’ slechts op een kiertje open, dan gaan de surrealistische sluizen in ‘Doctor Strange and the Multiverse of Madness’ wijdopen. Persoonlijk hielden wij erg veel van het door één van de personages geformuleerde idee dat onze dromen en onze nachtmerries eigenlijk fragmenten zijn uit de vele andere levens die we in het Multiverse leiden. U heeft afgelopen nacht gedroomd dat u stond te zoenen met iemand die voor u onbereikbaar is? Wel, dit betekent dat u, in één van de miljoenen alternatieve realiteiten die in het Multiverse naast elkaar bestaan, écht met die persoon uw leven deelt. Is dat geen prachtige gedachte?

‘Is het niet troostend om te weten dat er ergens een universum bestaat waar je samen bent met je kinderen?’ zo vraagt Doctor Strange (Benedict Cumberbatch) op een bepaald moment aan Wanda Maximoff (Elizabeth Olsen), de tovenares die in ‘Doctor Strange and the Multiverse of Madness’ nog steeds treurt om het zware verlies dat ze heeft geleden. Maar neen, voor haar is het niet genoeg: ‘Als je zou weten dat er een universum bestaat waar je gelukkig bent, zou je er dan niet héén willen?’ aldus de door wanhoop gedreven en door verdriet verteerde Wanda, die in de boosaardige gedaante van de Scarlet Witch aast op de krachten van America Chavez (Xochitl Gomez), een tienermeisje dat over de gave beschikt om door het Multiverse te reizen. Hiermee raken we meteen aan één van de pijnpuntjes van ‘Doctor Strange and the Multiverse of Madness’: wie niet op de hoogte is van de gebeurtenissen in ‘Avengers: Infinity War’, ‘Avengers: Endgame’ en de serie ‘WandaVision’, zal zich tijdens deze film geregeld verdwaasd in de kruin krabben. Anders gezegd: met elke nieuwe film en elke nieuwe serie dreigt het Marvel Cinematic Universe meer en meer een ‘for fans only’-universum te worden, waarvan de verhaallijnen en de plotwendingen alleen maar door de kenners tenvolle kunnen worden begrepen. Wie de smart en de woede van Wanda niet kent, zal niet doorhebben dat er aan het duel tussen Doctor Strange en Scarlet Witch een gigantische tragische dimensie kleeft. En wie niet openstaat voor de ijlhoofdige wonderlijkheid van het Multiverse, zal wellicht alleen maar een aaneenrijging van flitsende CGI-taferelen zien.

Twee versies van Doctor Strange die elkaar bestoken met de intro’s van beroemde muziekstukken van Bach en Beethoven: u moet het zien én horen om te geloven. In de soms uitzinnige fun die in de meest psychedelische kleuren en geluiden van het scherm spat, herkennen we de hand van Sam Raimi, de regisseur die 20 jaar geleden de Spider-Man-franchise nieuw leven inblies en in zekere zin dan ook de geestelijke vader van het moderne superheldengenre mag worden genoemd. Een blanco volmacht om helemaal zijn zin te doen kreeg Raimi uiteraard niet, maar binnen de beperkingen die hem door Marvel werden opgelegd, is hij er wel degelijk in geslaagd om zijn eigen stempel te drukken. We krijgen - toch naar Marvelmaatstaven - een verrassend grote dosis horror (er mag in pure ‘Evil Dead’-stijl zelfs een arm uit de aarde tevoorschijn schieten!), de cineast jongleert nu en dan met gekke camerastandpunten, en in de ludieke speelsheid waarmee Doctor Strange door het Multiverse raast, herkennen we zelfs iets van de fun van Raimi’s schitterende, uit 1990 daterende anti-superheldenfilm ‘Darkman’. En tóch doet ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ te weinig met het concept van het Multiverse: zo is het erg teleurstellend om te zien hoe Doctor Strange, uit de miljoenen fantastische mogelijkheden die het Multiverse biedt, de helft van de tijd tóch weer belandt in een werkelijkheid waar hij in de clinch moet gaan met het zoveelste digitale monster. Geeuw.

Het Multiverse is voor de Marvel Studios natuurlijk ook een prachtig excuus om allerlei personages uit andere franchises in gastrollen te laten opduiken, maar na ‘Spider-Man: No Way Home’ en ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ is het wat ons betreft stilaan genoeg geweest: het verzadigingspunt is bereikt, het trucje raakt uitgemolken, de portalen van het Multiverse mogen stilaan weer op slot. O ja: dat ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ ons ondanks die minpunten toch recht in het hart wist te treffen, komt doordat de film één van de mooiste, ontroerendste en meest romantische zinnetjes bevat die ooit in het MCU zijn uitgesproken. Hier komt het: ‘Ik hou van je in elk universum’.