Na Reagan komt Trump: ‘President zijn is een rol die je kunt spélen’

Ronald Reagan mag dan ruim vijftien jaar dood zijn, de man en zijn presidentschap blijven een lange schaduw over de Amerikaanse politiek werpen. Beste bewijs: Donald Trumps ‘Make America Great Again’ is een kopie van ‘Let’s Make America Great Again’, de slogan waarmee Reagan in 1980 campagne voerde. Over de erfenis van Reagan, de rechte lijn tussen hem en Donald Trump én de grote invloed van first lady Nancy op haar man maakte Matt Tyrnauer de documentairereeks ‘The Reagans’, die op Canvas komt enkele dagen nadat Joe Biden aan de renovatie van het Witte Huis is begonnen.

– Waarom wilde je in zulke woelige tijden een reeks maken over een president van veertig jaar geleden?

MATT TYRNAUER «Het idee zat al lang in mijn hoofd, omdat ik geloof dat de erfenis van Ronald Reagan onderbelicht is. Veel van wat we in de VS de afgelopen jaren hebben meegemaakt, vindt zijn oorsprong in de jaren 80. Die periode kan ons helpen om de laatste vijf jaar beter te begrijpen.»

– In welk opzicht zie jij een lijn tussen Ronald Reagan en Donald Trump?

TYRNAUER «Mensen vergeten dat de verkiezing van Reagan voor een groot deel van het land zo goed als ondenkbaar was. Hij werd niet serieus genomen, zeker niet door links: een filmster met weinig politieke ervaring als president, dat leek onmogelijk. Achteraf bezien is zijn overwinning echter logisch, omdat films de dominante cultuurvorm van de 20ste eeuw waren, zeker bij het kiespubliek. Net zoals het in de 21ste eeuw ‘normaal’ is dat een ster bekend van reality-tv met een neus voor sociale media president kon worden. Reagan heeft ook bewezen dat een entertainer een erg populaire president kon zijn: dat hij door alle Republikeinen nog steeds als lichtend voorbeeld wordt gezien, heeft ook de weg vrijgemaakt voor een outsider als Trump.»

– Heeft Trump iets van Reagan overgenomen, behalve zijn slogan?

TYRNAUER «Het idee dat je geen president hoeft te zijn, maar er één kunt spélen. Voor Reagan was het presidentschap een rol, en hij was daar zo goed in dat niemand het doorhad. Trump heeft hetzelfde gedaan. En zoals Reagan bewees: zolang de vertolking goed genoeg is voor je fans, kun je overleven.»

– Je reeks toont ook hoe groot de invloed van Nancy Reagan was op haar man en zijn beleid.

TYRNAUER «Nancy heeft haar rol altijd geminimaliseerd en de pers heeft haar ook nooit neergezet als iemand met macht. Maar ze trok achter de schermen aan de touwtjes. Reagan is altijd een acteur gebleven: hij had een regisseur nodig, en dat was Nancy. Iedereen die ik geïnterviewd heb, inclusief hun zoon Ron Jr., geeft toe dat haar politieke invloed veel groter was dan ze ooit heeft toegegeven.»

– En ze heeft ervoor gezorgd dat de president zich liet leiden door een astroloog.

TYRNAUER «Klopt, al was Reagan even geobsedeerd door astrologie. Mensen wisten wel dat er tegen het einde van zijn tweede ambtstermijn een astroloog in het Witte Huis zat, maar het werd altijd afgedaan als een onschadelijke hobby. Maar dat was helemaal niet zo. Ze gingen de agenda van de president afkloppen bij hun astroloog en ze vroegen advies over belangrijke thema’s, zoals het beleid rond de Sovjet-Unie. De Reagans hebben zelfs bepaald hoe ze zich zouden gedragen tegenover (toenmalig Sovjet-president, red.) Michail Gorbatsjov op basis van zijn sterrenbeeld! Ergens ben ik blij dat we dat toen niet wisten (lacht).»

The Reagans
Canvas, dinsdag 26 januari, 23.00