Niet met alle Chinezen: ‘Je mag ze niet allemaal over dezelfde kam scheren’

‘Kleinschalige maar ontroerende televisie,’ zo omschreef Onze Man ‘Chinese dromen’, de documentairereeks waarin de Nederlandse journalist Ruben Terlou bij gewone Chinezen ging peilen naar hun verwachtingen voor de toekomst. Voor opvolger ‘De wereld van de Chinezen’, vanaf maandag op Canvas, trok Terlou niet naar China zelf, maar zocht hij Chinezen op in alle uithoeken van de wereld: van katoenplantages in Madagaskar over casino’s in Cambodja tot universiteiten in Nederland.

RUBEN TERLOU «De opmars van China is de wereldorde aan het veranderen. President Xi Jinping werkt al jaren aan een Nieuwe Zijderoute die de hele aarde moet omspannen, zodat China centraal komt te staan in de wereldeconomie. Ik wilde zien welke impact de aanwezigheid van Chinese ondernemers in andere landen heeft.»

HUMO En, hoe groot is die?

TERLOU «In Prato, in het noorden van Italië, is die impact enorm: 70.000 Chinezen hebben er de textielindustrie overgenomen. Een kaping, zo zeggen de Italianen, maar de Chinezen vinden dat ze gewoon slim zijn geweest. Dat leidt natuurlijk tot verdeeldheid.»

HUMO Chinese ondernemers doen zelden de moeite om de lokale taal te leren. En in Kenia toont een arbeider je beelden van de racistische tirade van zijn Chinese werkgever: ‘Alle Kenianen zijn apen, lui en dom.’

TERLOU «Ik had nog nooit zo’n clash tussen twee culturen gezien. De wederzijdse verschillen en vooroordelen zijn gigantisch. Chinezen waarderen discipline, efficiëntie en economisch gewin. Kenianen zijn religieus, houden van hun weekend en willen een prettig leven leiden. De lokale bevolking heeft bovendien al een koloniaal trauma opgelopen en is bang dat dit een tweede wordt. Al mogen we nu niet alle Chinezen over dezelfde kam scheren.»

HUMO Chinezen zijn in het buitenland niet gebonden door de strikte Chinese wetten. Genieten ze daarvan?

TERLOU «In Amerika durven sommigen kritiek te uiten op Xi Jinping. En in Cambodja hebben ze een soort Las Vegas gebouwd: Sihanoukville, een gokstad waar drugs, prostitutie en geweld gedijen. Er wonen 70.000 Cambodjanen en 400.000 Chinezen, een ware overrompeling.»

HUMO Je hebt ook de Amerikaanse verkiezingen gevolgd. Aan welke kant stonden de Chinezen?

TERLOU «Een verrassend grote groep was voor Donald Trump, iemand die zij beschouwen als een geslaagde zakenman en de belichaming van de American dream.

»Ze willen ook niet dat etnische minderheden worden voorgetrokken. Klinkt paradoxaal, maar ze hopen zo de concurrentiestrijd van Afro-Amerikanen en Latino’s te winnen. Ze geloven dat zij het wél zonder staatssteun kunnen redden, door hard te werken en te studeren.»

HUMO Heb je overwogen om in Antwerpen te filmen, waar veel Chinese Belgen wonen?

TERLOU «Nee. Dat is voer voor een volgend seizoen!»

De wereld van de Chinezen
Canvas, maandag 14 juni, 20.35