Ondanks het stijgende waterpeil in de grot is ‘Thirteen Lives’ wel héél droog en onpersoonlijk

In de openingsscènes van ‘Thirteen Lives’ zien we hoe 13 Thaïse jongens op een zaterdagmiddag, na afloop van de voetbaltraining, vrolijk kwetterend een grottenstelsel betreden. Op het moment dat ze tussen de stalactieten (of zijn het stalagmieten?) naar binnen trekken, lijkt die grot in hun ogen nog op een leuke, vertrouwde plek waar ze zoals gewoonlijk een beetje lol kunnen gaan trappen; een soort jeugdhuis onder de grond.

Voor ons daarentegen, de kijkers, lijkt de ingang van het beruchte Tham Luang-grottenstelsel, met die trappen die leiden naar een donkere spleet in een massieve beboste heuvel, van meet af aan op een dreigend, omineus oord, welhaast even onheilspellend als de Mijnen van Moria uit ‘Lord of the Rings’. Wie over enige verbeelding beschikt, zal zelfs zien dat de ingang van de grot iets wegheeft van de licht geopende muil van een slapend monster, klaar om de voetballertjes en hun coach met huid en haar op te slokken. ‘Ga er niet in!’, hoor je jezelf uitroepen, ‘Binnen wacht jullie niets dan ellende!’.

Want ja, iedereen die in het jaar 2018 bij bewustzijn was, weet natuurlijk wat er vervolgens gebeurde: de moessonregen, die dat jaar vroeger en feller dan normaal uit de hemel kwam neerplenzen, zette de grot in een recordtempo bijna helemaal onder water, waardoor de jongens kilometers diep in de berg als ratten in de val kwamen vast te zitten. En terwijl honderden reddingswerkers van diverse nationaliteiten de handen in elkaar sloegen, was het alsof de wereld heel even ophield met draaien; zeventien dagen lang zaten honderden miljoenen mensen met ingehouden adem te duimen voor de redding van de 13 Thaïse voetballertjes (al volgden we intussen natuurlijk ook met één oog de prestaties van Kevin De Bruyne en Eden Hazard op het WK voetbal in Rusland).

Daar móesten wel meerdere verfilmingen van komen: in de vorig jaar uitgekomen documentaire ‘The Rescue’ reconstrueerden Jimmy Chin en Elizabeth Chai Vasarhelyi (‘Free Solo’) de vermetele reddingsactie die inderhaast op touw werd gezet; in september verschijnt op Netflix een miniserie die meer zal focussen op de lotgevallen van de 13 jongens en hun familieleden dan op de reddingswerkers; en op Amazon Prime Video kunt u momenteel kijken naar ‘Thirteen Lives’, Ron Howards waarheidsgetrouwe maar jammer genoeg ook ietwat geesteloze verfilming van de nochtans buitengewoon gedurfde reddingsoperatie.

Op zich siert het Howard dat hij de waarachtigheid in zijn film laat primeren op de sensatie: met een volstrekt onsentimentele accuraatheid brengt de cineast in beeld hoe de ongeruste ouders van de voetballertjes zich in de gietende regen naar de grot begeven en aan de ingang tot hun ontzetting dertien eenzame fietsen aantreffen; hoe de plaatselijke gouverneur en de Thaïse Navy SEAL’s worden opgetrommeld; en hoe de Britse grotduikers Rick Stanton en John Volanthen - Viggo Mortensen en Colin Farrell - zich vrijwillig naar het rampgebied reppen. Mortensen en Farrell dragen hun duikbrillen met grote overtuiging, maar de ellende is dat Howard de hele operatie verfilmt met de lusteloosheid van een fabrieksarbeider die aan de lopende band staat te controleren of de eieren wel in de juiste verpakking zitten.

Een treffend voorbeeld is - voor wie in 2018 op de planeet Mars vertoefde: spoiler op komst! - de scène waarin de grotduikers, na zich urenlang met hun zuurstofflessen door smalle doorgangen en krappe bochten te hebben gewurmd, de voetballertjes levend en wel aantreffen: in plaats van de verhoopte emotionele ‘Hoera, ze leven nog!’-ontlading, krijg je een gortdroog beeld van de grotkamer waar de jongens op een richel zitten. Niet dat er op de soundtrack trompetten hadden moeten schetteren, maar toch: mocht die scène niet een béétje hartroerender?

Leerrijk is ‘Thirteen Lives’ anders wél: met behulp van pancartes vertelt Howard ons op tijd en stond hoe diep de grotduikers in de berg zitten (‘1600 meter van de ingang’), en hoe het is gesteld met de zichtbaarheid onder water (‘2000 meter van de ingang, troebele tunnel.’). Interessant, hoor, maar volgens ons zou de film spannender zijn geweest indien Howard die informatie had ingeruild voor een beklemmend race-tegen-de-klok-gevoel. Howard weet nochtans hoe het moet: dit is toch de regisseur die van een andere waargebeurde beroemde reddingsmissie, die van de Apollo 13, één van de spannendste films van de jaren 90 maakte?

Nu doen we een wilde gok, maar zou het kunnen dat Howard, als Amerikaan, bij de verfilming van dit verhaal enige schroom voelde, en dat hij koste wat kost wilde vermijden dat ‘Thirteen Lives’ er zou uitzien als een typische Hollywoodfilm vol kinetische actie en hoog oplaaiend sentiment? Is dát de reden waarom Howard, nog veel meer dan we van hem gewend zijn, koos voor een filmstijl die - ondanks het stijgende waterpeil in de grot - wel héél droog en onpersoonlijk mag worden genoemd?

Of misschien speelt er nog iets anders. Zou het kunnen dat Howard, de veranderende tijdsgeest in Hollywood indachtig, ervoor terugdeinsde om de Britse grotduikers - allemaal blanke mannen - té nadrukkelijk als helden af te schilderen? Dat laatste had nochtans best gemogen: uit ‘The Rescue’ hebben wij immers onthouden dat de Thaïse overheid en de Thaïse Navy SEAL’s tijdens de reddingsactie zwaar op hun bek vielen, en dat het die Britse duikers waren die niet alleen met gevaar voor eigen leven in de inktzwarte duisternis doken, maar ook kwamen aanzetten met het krankzinnige maar uiteindelijk geniale plan om de 13 jongens één voor één onder verdoving te brengen en als menselijke pakjes doorheen de kronkelige schachten mee te voeren.

Het resultaat van Howards angstvallige aanpak is navenant: uit wat één van de meest emotionele en meest meeslepende reddingsacties aller tijden mag worden genoemd, puurt hij een film die zó sloom, bloedeloos en futloos is dat je van de weeromstuit begint te verlangen naar de strapatsen van Sylvester Stallone in ‘Daylight’.