‘Ongelofelijk, maar waar: de nieuwe ‘Top Gun’ met Tom Cruise is fantastisch.’ Dit zijn de bioscoopfilms van de week

‘Top Gun: Maverick’ ★★★★☆

Van Joseph Kosinski, met Tom Cruise, Miles Teller, Jennifer Connelly en Jon Hamm

Ongelofelijk maar waar: ‘Top Gun: Maverick’ rocks big time! Laten we wel wezen: de eerste ‘Top Gun’ (1986) was een vreselijke militaire propagandaclip over een stel uit puur testosteron opgetrokken gevechtspiloten die in hun glinsterende moordtuigen op beukende beats en pompende gitaren door de geluidsmuur breken. Hoewel: in de uit 1994 daterende romcom ‘Sleep With Me’ onthult Quentin Tarantino (in een monoloog die werd neergepend door Roger Avary!) met het hem kenmerkende enthousiasme dat ‘Top Gun’ eigenlijk een verdoken liefdesverhaal is waar de homo-erotische subtekst van afspat.

In de sequel ontfermt Maverick (achter die fonkelende Ray Ban-zonnebril herkennen we de nu bijna 60-jarige Tom Cruise), nu een vlieginstructeur in de Top Gun-eliteschool, zich als een bezorgde tweede vader over de stugge zoon (Miles Teller) van Goose, zijn verongelukte wingman om wie hij 35 jaar later nog steeds treurt. De door een oranje kleurenfilter gedraaide openingsscènes – een vliegdekschip, close-ups van opgestoken duimen, gloeiende straalmotoren, donderend geraas – laten het ergste vermoeden, maar zie: ineens valt onverhoopt een superieure knaller van een blockbuster uit de wolken die verrast, ontroert en – ga kijken in de IMAX-zaal! – overdondert. Uiteraard brengt regisseur Joseph Kosinski (‘Tron: Legacy’, ‘Oblivion’) voor een groot stuk een nostalgische hommage aan ‘Top Gun’: op het moment dat de straaljagers op het vliegdekschip uit hun katapulten schieten, mogen de elektrische gitaren van Kenny Loggins’ ‘Danger Zone’ nog eens loosgaan, en halfweg de film mag Maverick, bij wie de leren vliegeniersjekker na al die jaren nog steeds perfect rond de schouders past, in de gouden gloed van de zonsondergang weer op z’n Kawasaki door het landschap zoeven met zijn lief achterop (al is het niet langer Kelly McGillis, maar Jennifer Connelly die haar armen om zijn middel slaat en haar hoofd dromerig in z’n nek legt). De met hypermoderne IMAX-camera’s gefilmde, zonder digitale effecten tot stand gekomen jachtvliegtuigscènes daarentegen ogen verbluffender dan om het even welke superheldenfilm, en zeg wat je wilt over Tom, maar ’s mans overgave dwingt ontzag af: hijzélf, en geen stuntman, laat hoog daarboven in de cockpit de monsterlijke G-krachten op zijn borstkas drukken. De verschijning van de aan keelkanker lijdende, met één been in het graf staande Val Kilmer – prachtig hoe de scenaristen zijn ziekte in het verhaal hebben verwerkt – is dan weer één van de ontroerendste momenten van het filmjaar, al brengt de allerlaatste omhelzing tussen Maverick en Iceman wel weer de theorie van Tarantino in herinnering. En zo groeit ‘Top Gun: Maverick’ uit tot een onversneden viering van het onverwoestbare supersterrendom van Tom Cruise, het CGI-loze ambachtelijke stuntwerk en de onklopbare bioscoopervaring. Supersonische spoiler: op het eind staan de bemanningsleden van het vliegdekschip met honderden tegelijk rond de pas triomfantelijk gelande Maverick te juichen, te dansen en te springen. En wij, wij sprongen mee.

Vanaf 25 mei in de bioscoop.

‘Die WannseeKonferenz’ ★★★½☆

Van Matti Geschonneck, met Philipp Hochmair, Johannes Allmayer en Jakob Diehl

‘Je zou dezer dagen niet graag een Jood zijn,’ concludeert iemand in dit waargebeurde drama, dat zich bijna helemaal afspeelt in de vergaderzaal waar vijftien hoge naziambtenaren op uitnodiging van Reinhard Heydrich op 20 januari 1942 op zoek gingen naar ‘een definitieve oplossing voor het Jodenvraagstuk’. De meeting werd gekenmerkt door een welhaast bewonderenswaardige gründlichkeit: in amper twee uurtjes tijd, slechts onderbroken voor het verorberen van enkele zalmrolletjes, regelen de heren de praktische organisatie van de eindoplossing (‘Ik stel voor: Zyklon B’). Deze sterk vertolkte, op de vergadernotulen gebaseerde film toont heel goed aan hoe de taal zich er uitstekend toe leent om anderen te ontmenselijken: door bijvoorbeeld te spreken over ‘evacuatie’ in plaats van ‘uitroeiing’ maken de heren de horror makkelijk bespreekbaar. Een ijzersterke verfilming van de hallucinantste vergadering aller tijden.

Vanaf 25 mei in de bioscoop.

‘Clara Sola’ ★★½☆☆

Van Nathalie Álvarez Mesén, met Wendy Chinchilla Araya, Ana Julia Porras Espinoza en Daniel Castañeda Rincón

Bid een weesgegroetje voor Clara, een 40-jarige godsvruchtige dame die in naam van Maria schijnbaar wonderen verricht in haar dorpje aan de rand van het Costa Ricaanse regenwoud. Haar ultrapuriteinse moeder verbiedt haar om mannen aan te raken, maar wanneer haar 15-jarige nichtje zich op vrijersvoeten begeeft, voelt ook Clara de zinnelijke verleidster in zich eindelijk ontwaken. De debuterende regisseuse heeft een originele locatie en een interessant thema te pakken, maar voorlopig beschikt ze nog niet over de instincten om daar ook een intrigerende film uit te puren. Wij vinden het in ieder geval altijd een veeg teken wanneer de acteurs het voor de camera op een ostentatief brullen zetten, of wanneer een cineaste haar toevlucht zoekt tot makkelijke symboliek (het rottende huis!). In ‘Clara Sola’ valt de regen niet betoverend genoeg op het bladerdak.

Vanaf 25 mei in de bioscoop.

‘Crimes of the Future’ ★★★½☆

Van David Cronenberg, met Viggo Mortensen, Léa Seydoux en Kristen Stewart

Slijmerige mutaties! Artistieke chirurgie! Abnormale spijsverteringen! Voor de eerste keer sinds ‘eXistenZ’ keert David Cronenberg terug naar het body horror-genre dat hij in de jaren 70 en 80 zelf heeft geperfectioneerd (‘Shivers’, ‘Rabid’, ‘Videodrome’, ‘The Fly’). Wie over een sterke maag beschikt, zal smullen: de wijze waarop Viggo Mortensen van puur genot zijn ogen sluit en zijn tong langs zijn bovenlip laat glijden op het moment dat Léa Seydoux tijdens een soort kunstzinnige performance met een scalpel in zijn buikholte priemt, toont aan dat de acteur helemaal in tune is met Cronenbergs half prikkelende, half ziekelijke denkbeelden. We zijn er wel nog niet helemaal uit welke van Cronenbergs vondsten we het geweldigst vonden: de vibrerende ontbijtstoel, de vintage autopsie-module, of de schoonheidswedstrijd voor getatoeëerde neo-organen. Yep, u merkt het: de Canadese grootmeester verkeert in topvorm.

Vanaf 25 mei in de bioscoop.