Ook al dacht u te weten wat ‘true crime’ precies inhield, dan nog overtreft ‘The Staircase’ op Streamz al uw verwachtingen

Op 9 december 2001 ligt de 47-jarige Kathleen Peterson zieltogend en badend in haar eigen bloed onder aan de trap van haar woning in Durham, een stadje in de Amerikaanse staat North Carolina. Hoe de vrouw daar terechtgekomen is en of er kwaad opzet mee was gemoeid, is ook ruim twintig jaar later nog altijd niet helemaal uitgeklaard, maar dat belet de nieuwe dramaserie ‘The Staircase’ niet om nog eens dieper op de zaak in te gaan.

Nochtans werd er rond de tragische dood van Kathleen vijftien jaar geleden al een documentairereeks uitgebracht, die behoort tot het beste en meest invloedrijke ooit in het true crime-genre: ‘Death on the Staircase’, later herdoopt tot ‘The Staircase’, waarin de Franse regisseur Jean-Xavier de Lestrade volgde hoe Kathleens man Michael verdacht werd van moord en na een onderzoek vol verrassingen in 2003 uiteindelijk veroordeeld werd. Lestrade, die uitzonderlijk veel toegang kreeg tot de beschuldigde en zijn advocaten, belichtte de zaak van alle kanten maar liet de conclusie aan de kijker over, in een achtdelig meesterwerk dat later, omdat de plotwendingen maar bleven komen, nog uitgebreid werd met enkele sequels. ‘Making a Murderer’ mag dan aan de basis liggen van de true crime-explosie in de afgelopen jaren, het is duidelijk waar die titel de mosterd haalde.

Op het eerste gezicht lijkt deze nieuwe dramaserie van HBO, waarvan de eerste afleveringen nu op Streamz staan, dus even nuttig als een cursus ‘Hoe gebruik ik mijn gezond verstand’ voor antivaxers, en een doorzichtige manier om mee te surfen op de recente trend om waargebeurde misdaadverhalen - zie ‘Inventing Anna’ of ‘The Dropout’ - in een fictiereeks te gieten. Maar hoe logisch de scepsis ook mag zijn, de makers hebben slechts één, misschien anderhalf uur nodig om die helemaal weg te nemen. Ze krijgen natuurlijk hulp van niet de eerste de beste hoofdrolspelers: Toni Collette en Colin Firth. De tweede is ronduit indrukwekkend als Michael, een misdaadschrijver die zichzelf wel erg graag hoort praten en die, nadat hij over de eerste schok heen is, ergens lijkt te genieten van alle aandacht die het onderzoek en vooral de komst van een reportageploeg met zich meebrengt. Collette blaast als Kathleen dan weer de vrouw die in de docureeks niet meer dan het slachtoffer was leven in, en slaagt er tegelijk in om de vele vreselijke doden die ze moet sterven - ‘The Staircase’ brengt de belangrijkste theorieën rond haar fatale val op een erg grafische manier in beeld - niet te goedkoop te laten lijken.

Ook andere personages die in de docu op de achtergrond bleven krijgen hier een eigen gezicht en invulling. In de eerste plaats de kinderen en familie van Kathleen en Michael, die een manier moeten vinden om om te gaan met de geruchtmakende zaak en met alle geheimen die gaandeweg naar boven komen - zoals het feit dat de biseksuele Michael met mannen afsprak en zijn vrouw daar al dan niet van op de hoogte was. Lestrade, tevens producer van deze serie, en zijn cameraploeg duiken eveneens op als personages, waardoor ‘The Staircase’ ergens ook een making-of is van ‘The Staircase’. Het wordt in ieder geval duidelijk dat hun vooroordelen een rol hebben gespeeld in hun aanpak en dat ze zelf ook invloed hadden op hoe het verhaal zich heeft ontwikkeld, op hoe Michael of zijn advocaten zich gedroegen. Tenzij de makers tegen de finale nog een grote aap uit hun mouw toveren zal ook deze serie de ultieme waarheid over Kathleens dood niet blootleggen, dus wie een hekel heeft aan losse eindjes kan ze beter links laten liggen. Maar als reeks over een waargebeurd drama en als bespiegeling van wat ‘true crime’ precies inhoudt, overtreft ‘The Staircase’ alle verwachtingen.