Sam Mendes: ‘In ‘1917’ moet de kijker de angst lijfelijk ondergaan’

Een Golden Globe, lovende recensies overal ter wereld en vier sterren in dit eigenste blad: voor Sam Mendes en zijn nieuwste film ‘1917’ is 2020 uitstekend begonnen. En het kan alleen nog maar beter worden, want na de dubbele winst op de Golden Globes – in de categoriëen Beste Drama en Beste Regisseur – is ‘1917’ de grote favoriet voor de Oscars op 10 februari.

Voor Mendes was ‘1917’ een project van lange adem. De regisseur van onder meer ‘American Beauty’ en de Bondfilm ‘Skyfall’ wilde altijd al een film over de Eerste Wereldoorlog maken, maar het was moeilijk om een goede invalshoek te vinden.

SAM MENDES «De Eerste Wereldoorlog was een statische oorlog. Er waren relatief weinig troepenverplaatsingen, geen exotische locaties en het was een traag voortslepend conflict. Voor een regisseur is het heel moeilijk om daar een visueel spektakel van te maken.

»Ik vond pas een goede insteek toen mijn grootvader Alfred, die aan het front in Vlaanderen heeft gevochten, over zijn ervaringen begon te praten. Hij was boodschapper geweest tijdens de oorlog, maar over wat hij had meegemaakt, had hij decennialang gezwegen. De grote lijnen van ‘1917’ zijn gebaseerd op zijn verhalen, over hoe hij moest rennen voor zijn leven door vijandelijke linies. Maar hij heeft niet, zoals in de film gebeurt, een grootschalige reddingsoperatie uitgevoerd waarbij de levens op het spel staan van duizenden soldaten die in een hinderlaag dreigen te lopen.»

– Om de kijker het gevoel te geven dat je meeloopt met de twee soldaten die hun gevaarlijke missie uitvoeren, gebruikt u lange onafgebroken scènes, waardoor het lijkt alsof ‘1917’ in één lang camerashot is opgenomen.

MENDES «Sommige journalisten hebben geschreven dat dat echt het geval is, maar de shots duren gemiddeld negen minuten. Het is ondenkbaar om een dergelijke lijdensweg in één keer te filmen. Maar we wilden wel dat de kijker het gevoel krijgt dat hij midden in het oorlogsgeweld zit. Hij moet de angst lijfelijk ondergaan.»

– Is dat de reden waarom twee relatief onbekende acteurs de twee hoofdrollen spelen?

MENDES «Absoluut. Als je een bekende acteur – Leonardo DiCaprio bijvoorbeeld – de hoofdrol geeft, weet de kijker vrijwel zeker dat het hoofdpersonage in leven blijft. Bij twee onbekende gezichten heb je die zekerheid niet. Hun levens zijn voortdurend in gevaar. Hun ongewisse lot – de dood kan elk moment toeslaan – wilde ik bij het publiek overbrengen.»