‘The Last Bus’ is een ontroerende roadmovie, die je hoe langer hoe meer in een verhoogde staat van weemoed brengt

Van Gillies MacKinnon, met Timothy Spall, Phyllis Logan, Natalie Mitson en Ben Ewing

Vertrekpunt: Schotland. Eindbestemming: uw hart.

DRAMA We vouwen de kaart van Groot-Brittannië open: neen, niet één van die plattegronden uit Google Maps, maar een échte ouderwetse landkaart die heerlijk kraakt en ritselt. We plaatsen de top van onze wijsvinger helemaal bovenaan op de kaart, op het dorpje John o’ Groats, in het uiterste noorden van Schotland, en vervolgens dalen we via de steden Thurso, East Kilbride en Liverpool af naar Land’s End, het laagste puntje van Cornwall (aaah, na al dat swipen waren we bijna vergeten wat voor een heerlijk tactiel genoegen het is om je vinger langs een stuk papier te laten glijden!). Zo, nu kennen we het welgeteld 1.349 kilometer lange traject dat in ‘The Last Bus’ wordt afgelegd door Tom, een hoogbejaarde knar die in 1952 met zijn vrouw naar John o’ Groats is verhuisd en nu, in de avond van zijn leven, met de bus terugkeert naar zijn oude woonst in Land’s End om een belofte te vervullen.

Terwijl we door de mooie soundtrack af en toe een melancholische Mexicaanse trompet horen waaien, en de camera af en toe een eenzame regenboog boven zee in beeld neemt, kijken we naar de belevenissen van de knar: hij knoopt een gesprekje aan met een tiener die bij het leger wil, verzeilt op een Oekraïens verjaardagsfeest, en tussendoor komen er in de vorm van flashbacks droeve herinneringen bovendrijven. Maar de zich aan zijn buskaart en aan zijn koffertje (hm, wat zit daar toch in!?) vastklampende Tom laat zich door niets of niemand afleiden: hij heeft immers nog iets te doen in Land’s End, en zijn levensklok tikt.

De reis komt het dichtst bij een spannend drama wanneer Tom de verdediging op zich neemt van een islamitische vrouw die wordt belaagd door een racistische bullebak: wat lijkt hij klein en fragiel tegenover de lomperd! Maar net zoals de bus bij geen enkele halte lang stilhoudt, zo blijft de film bij geen enkele ontmoeting lang stilstaan. Het incident met de racist is uiteindelijk maar één van de vele voorvalletjes in een ontroerende roadmovie, die je hoe langer hoe meer in een verhoogde staat van weemoed brengt. En natuurlijk was niemand geknipter voor de hoofdrol dan de klasbak Timothy Spall, die nooit ouwelijker oogde: de mondhoeken door het gewicht der jaren naar beneden getrokken, de rug zo krom als een banaan, de oogleden nauwelijks nog zichtbaar onder die borstelige bezems die voor zijn wenkbrauwen doorgaan.

Er valt ook veel te glimlachen, en niet alleen met Spalls reactie op een hitsig koppeltje. Of hij nu afrekent met een bullebak of op straat een doorleefde versie van ‘Amazing Grace’ brengt: altijd is er wel een omstander die z’n smartphone tevoorschijn haalt en de beelden online zet. Eén van de mooiste en grappigste vondsten van ‘The Last Bus’ is dan ook dat Tom zich er niet bewust van is dat hij viraal gaat en dat hij stilaan uitgroeit tot een nationale bekendheid. Goede reis, Tom. We hopen dat je het redt!

Vanaf 6 juli in de bioscoop.