televisie★★★★☆
‘Time’ op Amazon: Uw tranen zullen vervroegd vrijkomen
Van Garrett Bradley, met Fox Rich, Rob Rich, Freedom Rich en Mahlik Rich
Het was niet bepaald de beste dag van hun leven toen Fox Rich en haar echtgenoot Rob, twee high school sweethearts die de Amerikaanse droom hoopten waar te maken en samen een hiphopkledingwinkel waren begonnen, op 16 september 1997 een gewapende overval pleegden op de Grambling Federal Credit Union-bank in Louisiana. Ze hadden indertijd moeite om de eindjes aan elkaar te knopen, vertelt Fox in deze onwezenlijk aangrijpende documentaire, ‘en wanhopige mensen doen wanhopige dingen’. Na hun boevenstreek stoven ze weg in een vluchtauto, maar ze kwamen niet ver en beiden kregen van de autoriteiten logies in de gevangenis. Fox kwam vrij na vierenhalf jaar, maar Rob kreeg zestig jaar aan z’n broek, zonder mogelijkheid tot vervroegde vrijlating. Over disproportionele maatregelen gesproken: dit was er één die zó buitensporig was (want behoort een rouwmoedig mens niet de kans te krijgen om zijn leven te beteren?) dat hun huwelijksleven er vanaf dat moment uitzag als een voorgoed onderbroken reis; een onherroepelijk afgelaste vlucht.
Na haar vrijlating begint Fox aan een eindeloze reeks pogingen om de straf van haar man te laten inkorten, maar jaar na jaar botst ze op de kille meedogenloosheid van een overheid die de dromen van de kleine man vertrappelt, de zwarte mensen tot onderdanigheid doemt, en haar echtgenoot ziet als ‘de zoveelste nigga die uit de bajes wil’. Het is schrijnend om te zien hoe de alsmaar verouderende Fox haar ontgoocheling verbijt wanneer ze voor de zoveelste keer te horen krijgt dat de rechter nog geen beslissing heeft genomen, maar er is altijd de trots. De trots van een vrouw die weigert te buigen voor de onrechtvaardigheid die nu al jaren in haar gezicht striemt; de trots van een moeder die met al de wilskracht die haar nog rest over haar kinderen waakt, en die ziet hoe haar zonen, nochtans groot wordend zonder vader, opgroeien tot geëngageerde burgers die hun kwaadheid op het systeem ombuigen in een ijzeren vastberadenheid om iets van het leven te maken.
Deze magnifieke documentaire, die voor een groot stuk berust op homemovies, wordt op een nog hoger, melancholieker plan gebracht door de welhaast poëtische beschouwingen van Fox en haar zonen – ‘De tijd is als je naar de babyfoto’s van je kinderen kijkt, en dan ineens ziet dat ze snorren en baarden hebben’.
Toegegeven: over sommige kwesties scheren de makers wel héél gemakkelijk heen. Zijn er tijdens die overval doden of gewonden gevallen? En waarom is Rob niet ingegaan op de deal die het gerecht hem voorlegde, waardoor die zestig jaar zou worden omgezet in twaalf jaar? Het voorval dat zich in de 71ste minuut voordoet, wat ons betreft dé minuut van het jaar, is dan weer zó ontroerend dat we naar onze huisgenoten riepen: ‘Iejoor! Teigetje! Kom in onze armen!’ Het is op dit moment nog onduidelijk hoe de uitreiking van de Academy Awards er volgend jaar zal uitzien, maar als deze Amazon Original niet in aanmerking komt voor de Oscar voor Beste Documentaire, dan eten wij het knuffeldoekje van Iejoor op.
