Tragischer dan ‘Breaking bad’ en met een geheim wapen: waarom u dringend naar ‘Better call Saul’ moet kijken

‘Breaking Bad’ behoort tot de beste series ooit gemaakt. Dat een prequel met scepsis werd ontvangen, was begrijpelijk. Maar ‘Better Call saul’, waarvan de eerste aflevering van het tweede deel van seizoen 6 morgen op Netflix verschijnt, bleek een meesterwerk - en volgens sommigen zelfs beter dan zijn illustere voorganger. Stop met vendelzwaaien en vier de Vlaamse feestdag in plaats daarvan met een cinematografisch feestje: vijf redenen waarom u nú de eerste vijf seizoenen van ‘Better Call Saul’ moet kijken.

Meer tragiek dankzij voorkennis

‘Breaking Bad’ (2008-2013) had al een gewaagd uitgangspunt: de ietwat sullige scheikundedocent Walter White is stervende, begint een drugshandel om zijn gezinnetje met veel geld achter te laten en transformeert in een keiharde crimineel. Het werd een hit die schreeuwde om een vervolg. Makers Vince Gilligan en Peter Gould kozen daarbij wederom niet voor de makkelijkste weg. Ze gingen terug in de tijd en legden het vergrootglas op Walter Whites louche, maar hilarische onderwereldadvocaat Saul die zich in het troosteloze Albuquerque (New Mexico) uit de meest onmogelijke situaties lult.

‘De moeilijkheid is dat we al in ‘Breaking Bad’ zagen waar Jimmy McGill (Sauls echte naam, red.) eindigt’, vertelde Gould in 2016 tijdens een interview met AD. Het tweede seizoen stond toen voor de deur. Het antwoord, kort door de bocht: in de goot. ‘De vraag is nu hoe we daar komen.’ De kracht van de serie is dat de focus volledig ligt op de tragische onvermijdelijkheid van dat lot. Zelden zagen we zo geloofwaardig (en geloofwaardiger dan in ‘Breaking Bad’) iemand langzaam maar zeker afglijden naar de onderwereld. De reis die Jimmy in zes seizoenen aflegt, wordt met zoveel menselijk inlevingsvermogen verteld, dat het de kijker echt bij de strot grijpt.

Van Saul blijven we houden

‘Breaking Bad’s Walter White leek even het criminele pad te bewandelen om zijn familie te kunnen onderhouden, maar al snel kwam zijn ware, egoïstische en roekeloze aard naar boven. Vince Gilligan: ‘Het werd zeer onaangenaam om in zijn hoofd te verkeren. Ik lieg niet, ik werd er zo akelig van dat ik bij elke auto die naast de mijne stopte, bang was om overhoop te worden geknald. Nu was het hopen dat kijkers Jimmy accepteren als een man van wie je wil dat hij slaagt, van wie je gaat houden.’

Het is mogelijk dé magische truc van ‘Better Call saul’: ondanks alle dubieuze acties kan de hoofdpersoon inderdaad blijvend rekenen op onze sympathie. Niet alleen vanwege zijn charme, gevoel en optimisme, maar vooral ook omdat hij heel herkenbare, menselijke fouten begaat. Jimmy wil door iedereen aardig gevonden worden. Deze eigenschap is ook zijn valkuil. Hij werkt zich gruwelijk in de nesten, maar op enkele geharde maffiafiguren na geeft iedereen – inclusief de kijker – hem keer op keer het voordeel van de twijfel. Alle lof voor de weergaloze acteerprestatie van Bob Odenkirk.

Subtieler en complexer

‘Better Call saul’ is aanvankelijk veel lichter van toon dan zijn voorganger, maar gaat evengoed over een schurk in wording, wiens karakterontwikkeling zo grondig wordt uitgewerkt, dat hij onmogelijk in een hokje te stoppen is. Hetzelfde geldt voor de serie die het ene moment over de top komisch is, dan weer ontroerend en levensecht durft te zijn en onverwachte momenten kent van snoeihard geweld. Omdat Jimmy en het milieu waarin hij zich verkeert dankzij ‘Breaking Bad’ al in de grondverf staat, konden de makers het zich veroorloven alle tijd uit te trekken voor een meer subtiele en complexe uitdieping van karakters. Dat geldt ook voor terugkerende ‘Breaking Bad’-bekenden als de geharde Mike (die je kunt inhuurt voor ‘vieze klusjes’) en topcrimineel Gus Fring (die zich voordoet als de vriendelijke eigenaar van een fastfoodketen, maar eigenlijk een drugsimperium leidt). Het waren eerst poppetjes, nu zijn het mensen van vlees en bloed.

Doet iets nieuws met een platgewalst ‘genre’

Het misdaadgenre lijkt volledig uitgehold, maar deze serie zoomt bij alle schimmige deals in op de meest krankzinnige details. ‘Better Call saul’ doet nog iets opmerkelijkers. Er zijn ontelbare films en series gemaakt over de advocatuur en bijna allemaal maken een karikatuur van het beroep: in de rechtszaak springen ze wild heen en weer, ze verrassen de jury door geregeld een spreekwoordelijk konijn uit de hoge hoed te toveren en hun favoriete kreet is ‘objection your honour!’ Hier zien hoe het er écht aan toegaat. Advocaten slijten hun dagen vooral met het doorspitten van stapels papieren, wachten op telefoontjes en uitslagen en talloze overleggen. Het knappe is: in ‘Better Call saul’ is dat niet eens saai.

Kim Wexler

Jimmy’s morele verval wordt meer voelbaar gemaakt door zijn persoonlijke relaties, dan door de vele ‘leven of dood’-situaties waar Walter White mee werd geconfronteerd. Een sleutelfiguur in dit proces is zijn collega en vriendin Kim Wexler, gespeeld door ‘Better Call saul’s geheime wapen: actrice Rhea Seehorn. Ze dient hier lang als Jimmy’s geweten en ‘publiekssurrogaat’ (samen met haar willen we het vaak uitschreeuwen: ‘Jimmy, doe het niet!’), maar in de loop van de serie werd dit intelligente, gevatte personage onvoorspelbaarder. Het feit dat zij niet aanwezig is in ‘Breaking Bad’, zorgt voor een wurgende spanningsboog. Hoe eindigt háár verhaal?

Netflix zet elke dinsdag een nieuwe aflevering van het zesde en laatste seizoen van ‘Better Call saul’ online.

(AD)